NASA paylaştı: Kara deliklerin dansı büyüledi

NASA’nın paylaştığı kara deliklerin dansı videosu izleyenleri hipnotize ediyor… Görüntüde biri Güneş’ten 200 milyon kat daha büyük, diğeri yarısı kadar iki kara delik birbirinin etrafında dönüyor.

Her galaksinin kalbinde hiçbir şeyin kaçamayacağı bir kara delik bulunur. Bazen iki galaksi birleştiğinde kara delikleri de kilitlenir ve sürekli birbirlerinin etrafında döner. NASA’nın yayımladığı yeni bir animasyon, ikili sistem olarak bilinen bir çift yörüngeli süper kütleli kara deliği gösteriyor.

Kara deliklerin dansı birleştiklerinde bitecek

Kara deliklerin dansını gösteren animasyonda cisimler farklı renklerde. Turuncu olan, Güneş’ten 200 milyon kat daha büyüktür. Mavi olanın ise ağırlığı diğerinin yarısı kadardır. İki kara deliğin çevresinde de yığılma diski olarak bilinen sıcak gaz ve uzay kalıntılarından oluşan parlayan halkalar var. Bir kara delik diğerinin önünde hareket ettiğinde, güçlü yerçekimi diğerinin yığılma diskinden gelen ışığı bozuyor. Arka plandaki kara delik diğerinin etrafındaki parçalara çarpıyor gibi. Kara delikler birbirlerinin yanından geçtikten sonra, bu çarpık parçalar birlikte geri akıyor.

Görüntüyü oluşturan NASA astrofizikçisi Jeremy Schnittman animasyonu nasıl yaptığını açıkladı. Bir süper bilgisayar kullanarak kara deliklerin dansında her iki yığılma diskinden gelen ışığın nasıl büküleceğini kare kare hesapladı. Normalde, bu hesaplamalar modern bir masaüstü bilgisayarda yaklaşık 10 yıl alır. Schnittman ise bunu yaklaşık bir günde tamamladı.

Kara deliklerin dansı izleyenleri uzayın derinliklerine götürüyor. Videoda, cisimler izleyiciye yaklaştıkça daha küçük görünmekte. Görüntü; NASA


Animasyonda kara delikler izleyiciye yaklaştıkça daha küçük, uzaklaştıkça daha büyük görünmekte. Yandan bakıldığında yığılma diski, kara deliğin merkezi etrafında dolaşan bir ateş gökkuşağını andırıyor. Kara deliklerin dansı sürerken o gökkuşağı bükülüyor. Yığılma diski de bir tarafta daha parlak. Bir kara delik dönerken, çevresinde dönen gaz ve enkaz bulutu da dönüyor. Böylece gözümüze doğru hareket eden disk malzemesi, uzaklaşan malzemeden daha parlaktır.

Schnittman’a göre, animasyonda tasvir edilenler gibi bir çift kara delik, sonunda tek bir devasa kara delikte birleşir. Ancak öncelikle uzun bir süre birbirleri etrafında dönerek dans ederler.

NASA, kara deliklerin dansını tasvir eden animasyonu YouTube kanalı üzerinden paylaştı;



Devasa kütleli kozmik cisimlerin keşfi 

Kara delikler, yerçekiminin çok güçlü olduğu ve ışık dahil hiçbir şeyin kaçamayacağı uzay bölgeleridir. Bu devasa kütleli cisimler, boş uzaydan ziyade küçük bir alana sıkışan maddelerle doludur. Fizikçi Karl Schwarzschild, 1916’da Einstein’ın genel görelilik teorisine özel bir çözüm bulurken kazara kara delikler keşfetti. Güneş sistemimizin merkezindeki Güneş gibi tek tek, simetrik bir madde topunun çekim kuvvetine çözüm bulmaya çalışıyordu. Ancak teori, bugün Schwarzschild yarıçapı olarak bilinen belirli bir yarıçapta tuhaf bir şeyi gösterdi. Daha sonra bu yarıçapın özel olmasının sebebi ortaya çıktı. Bir nesnenin kütlesini bu yarıçaptan daha küçük bir alana sıkıştırırsanız, kütleçekimi bilinen her kuvveti bastırır ve hiçbir şey kaçamaz.

Kara deliklerin dansı sırasında “çift hörgüç” görünümü oluştu. Görüntü; NASA


O tarihlerde fizikçiler bu durumun doğada asla bulunmayacağını ileri sürdü. 1930’ların sonlarında, Hintli fizikçi Subrahmanyan Chandrasekhar belirli bir yoğunluğun üzerinde hiçbir kuvvetin yerçekimini alt edemeyeceğini keşfettiğinde, doğada kara deliklerin var olmasının muhtemel olduğu ortaya çıktı.