Nazofarenks kanseri evreleri

Nazofarenks kanseri evreleri Nazofarenks (geniz) neoplazmları aralarında görülme sıklığı açısından birinci sırada geniz kanserleri yer alır Bu kanserler öteki baş boyun malignensilerinden etiyolojik, epidemiyolojik, histopatolojik özellikler, hastalığın biyoloji ile ilgili davranışı ve tedavisi açısından kayda değer farklılıklar göstermektedir bu nedenle geniz kanserleri diğer baş boyun malignensilerinden ayrı ayrı ele alınmalıdır Nazofarenks kanserleri öbür etnik gruplarda endemik bir yayma gösterir ve coğrafik olarak dünyanın bir takım bölgelerinde insidansı yüksektir Güneydoğu Asya ülkelerinde özellikle Güney Çin’de insidansı yüksek iken (80120100000), Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde nadir (0,51600000) görülmektedir Coğrafik olarak yer aldığımız Akdeniz bölgesi ve Kuzey Afrika ülkelerinde insidans oranları orta sıklıkta (48100000) bildirilmektedir Ülkemizde güvenilir ve yeterli bir kanser kayıt sistemi olmadığı için hastalığın hakiki insidansına ilişkin data bulunmamaktadır 55822 55822 nazofarenkskanserievreleri5c4f7a4c8ec49nazofarenkskanserievreleri5c4f7a4c8ec49 650 1200 Nazofarenks kanseri evreleri 9jpg55822 Nazofarenks kanseri evreleri 9jpg55822 Tehlike faktörleri nelerdir? Yapılan çalışmalara karşın kanser gelişiminde rol oynayan genetik şartların değişmesi iyi anlaşılamamıştır Çevresel faktörler aralarında ise gıda alışkanlıkları, odun ateşinde yemek yemek pişirilmesi, hava kirliliği, kimyasal buhar ve geçirilmiş nazal (Ebstein Barr virüs) infeksiyonları sayılmaktadır Oysa gırtlak kanseri etiyolojisinde rolü olduğu söylenen her üç faktörle ilgili ayrı kuvvetli deliller olmakla birlikte, karışık karsinogenez mekanizmaları ile pat diye artı faktörün birlikte rol oynadığını düşündürmektedir Hastalığın görülme sıklığı erginlik döneminde ağır ağır artar ve 4050 yaşlarda bir yayma yüksekliğine neden olur Ergenlik döneminde ise bazı bölgelerde ikinci bir çoğaltma olduğu belirtilmektedir Geniz kanserleri erkeklerde kadınlara kadar dört, beş kat artı görülmektedir Belirtileri nelerdir? Geniz kanseri olan hastalar genellikle otolojik veya da nazal nonspesifik belirtiler, boyunda şişlik veya çift görme yakınmasıyla hekime başvurmaktadır Semptomların özellikli olmaması nedeni ile sistemik kulak burun boğaz ve baş boyun muayenesinin tam ve dikkatle yapılmadığı durumlarda tanıda gecikmeler olabilmektedir Erken evrelerde tedavi şansı yüksek olduğundan hastalığın erken tanısı ağırlık taşımaktadır Geniz bölgesi anatomik olarak muayenesi zorlama bir bölge olduğundan indirekt tetkik tekrar tekrar yeterli olmamakta, endoskopik muayeneye de lüzum duyulmaktadır Hastalığa biyopsiyle teşhis konulması için bu yöntemler tatmin edici olmakla birlikte, bu bölgedeki tümörün yalnızca direkt ve indirekt muayenesiyle ama bir buzdağının su üzerindeki bölümünün görülmesine aynı ölçüde kısıtlı veri edinilmektedir Gelişmiş radyolojik yöntemlerle tümörün çevre yapılara (parafarengeal bölge, kafa tabanı kemikleri) invazyonunun ortaya konulması ile geniz kanserlerinin tedavisinde ve izlenmesinde bu bölgenin muayene edilmesinin önemi biraz azalmıştır Hastalığın tedavisinin planlanması ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde de radyolojik incelemeler siklet kazanmıştır Erken tanı koymak muhtemel müdür? Ahenkli olarak yapılacak takvim genel sağlık kontrolleri aracılığıyla belirsiz lezyonlar ve veya hastaların şikâyetleri erken incelenebilir Teşhis nasıl konur? Geniz kanserlerinin tanısında detaylı kulak burun boğaz ve baş boyun muayenesi gerekir Geniz kanserlerinde çare öncesi yapılması önerilen araştırma işlemleri şunlardır: Öykü ve fizik muayene Nazofarenks (geniz bölgesinin) manyetik rezonans görüntülenmesi ya da bilgisayarlı tomografisi (mutlaka koronal ve aksiyel kesitlerin alınması gerekir, somurtkan takdirde evreleme için yetersizdir) Akciğer grafisi Tam kan sayımı ve rutin biyokimya incelemeleri Kemik sintigrafisi Abdominal ultrasonografi veya üstteki abdomen bilgisayarlı tomografisi Kuşkulu durumlarda toraks bilgisayarlı tomografisi Diş ve ağız sağlığının değerlendirilmesi Hastalığın evreleri nelerdir? Küratif ya da palyatif çare kararı verilmesinde en önemli nokta iyi bir evrelemedir Mutlaka iyi bir değer biçme ile uzak metastaz taramalarının yapılması gereklidir Hastaların %510’unda tanı hemencecik uzak metastaz vardır böylece bilhassa lokal ve bölgesel hastalığın evresiyle bağıntılı olarak yapılan incelemelerin miktarı artırılabilir Özellikle ileri nodal hastalıkta (N3a, N3b) uzaktan metastaz taramalarının yapılması son derece önemlidir Nasıl tedavi edilir? Cerrahi Geniz kanserinde, keza primer keza de boyun tedavisi için kabul edilen çare seçeneği ışın tedavisidir ve hastaların %70’inde birincil başvuruda servikal lenf nodu metastazı saptanmaktadır Primer alan çare edilirken boyun da ışın tedavisi alanı içine alınmaktadır Ama gerçi lenf nodu metastazları tedaviye rağmen devam edebilmekte ya da bitmiş oluşmaktadır Bu rezidüel ya da nüks lenf nodu görülme insidansının %21’e varan oranlarda olduğu bildirilmektedir Bu hastalarda her yerde ışın tedavisi verilmesi sıkça uygulanan bir yöntemdir, ama %14 ile%28 arasında değişen oranlarda şifa sağlanmaktadır Ayrıca bu alıcı bir ek tedavide oluşan ışın tedavisi komplikasyonları fazla daha keskin bir şekilde ortaya çıkmaktadır Işın Tedavisi Geniz kanseri olan hastalarda standart tedavi yöntemi eksternal ışın tedavisidir ve hastaların yaklaşık yarısında başarılı olur Bir Takım nadir görülen histolojik durumlarda (adenokanser gibi) erken evre hastalıkta cerrahi uygulamasını önerenler dıştan, geniz kanserlerinin adeta tamamında ışın tedavisi standart tedavi yöntemidir ve bu kanser türünde ışın tedavisine alternatif tedavi yöntemi yoktur Mesela erken evre larenks (gırtlak) kanseri hem cerrahi, keza de ışın tedavisiyle başarılı bir şekilde çare edilebilir İleri faz larenks kanseri de total larenjektomi ya da yalnızca ışın tedavisiyle çare edilebilir Yüksek oranda lenfatik metastaz riski içeren bu hastalarda hastalığın lenfatik yayılım yolları da mükemmel bilinmelidir Evrelemenin bitirilmesinden ve diş kontrollerinin yapılmasından daha sonra, hasta ışın tedavisi için hazırlanır Standart ışın tedavisiyle elde edilen sonuçlar hastalığın evresi ile orantılıdır Çoğunlukla ışın tedavisi sona erdiğinde tümöre endoskopik olarak bakılırsa %90 oranında kaybolduğu görülür Fakat, benzer dönemde radyolojik görüntüleme yapılırsa bu oran %50’leri geçemez Dolayısıyla tümörün zaman içinde daha da küçüleceği düşünülerek üç ay beklenmesi uygundur Genelde genizdeki hastalık zamanla küçülüp kaybolur ya da bir bakışımsız dış görünüş, rezidü yumuşak doku biçiminde kalabilir Radyoterapinin planlanması parafarengeal uzanım, kavernöz sinüse yayılma, optik sinir ve kiazmanın yakınlığı, boyun bölgesindeki alanların çakışması nedeni ile uygun teknik ve dikkatle gerçekleştirilmelidir Kemoterapi Geniz kanserini öteki baş boyun malignensilerinden ayıran ayrı özelliklerden biri de lokal ve yöresel ileri hastalıkta yüksek oranda uzaktan metastazların görülmesidir Yerel ve yöresel hastalığın yalnızca ışın tedavisiyle tedavisinde %7090 aralarında lokal ve yöresel elde edilebilmektedir İleri yerel ve yöresel hastalıkta ise olguların %5070’inde uzakta metastaz geliştiği ve beş yıllık sağkalım oranlarının %1540 arasında olduğu bildirilmektedir İleri yerel ve bölgesel geniz kanserinin standart tedavisi olan ışın tedavisinin yanı sıra uzakta metastazların kontrolünde kemoterapinin kullanılması gündeme gelmiştir Tedavi Komplikasyonları Çare komplikasyonları ışın tedavisi ve kemoterapinin komplikasyonları olarak iki bölümde incelenebilir Radyoterapiye yan komplikasyonları akut ve geç komplikasyonlar olarak iki bölümde değer biçmek mümkündür Geniz malignensilerinin ışın tedavisi sırasında ve tedaviden daha sonra üç ay içinde görülen akut reaksiyonlar, daha fazla tedavi alanı içine giren ve seri çoğalan dokularda (mukoza, cilt, kemik iliği gibi) görülür Tedaviye ait parametrelerin (fraksiyon dozu, total doz, toplam tedavi süresi ve ışınlama hacmi vs) yanı sıra, hastanın yaşı, genel durumu, ışın tedavisi ya da eş zamanlı kemoterapi ve ışın tedavisi öncesi uygulanan cerrahinin niteliği, akut reaksiyonları etkileyen diğer faktörlerdir Korunmak olası mü? Sağlıklı besin, yaşam tarzı ve uyumlu fizik aktivite bağışıklık sisteminin enerjik olmasını sağlayacak ve genel karoser savunmasının etkili olmasını sağlayacaktır