Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
necasetin hukumleri nelerdir
necasetin olcusu
necaset miktarı
necaset kaca ayrılır
Necasetler Kac Kısma Ayrılır?
Şeriatın temiz saymadığı, necis (pis) kabul ettiği şeylerin fıkıh kitablarında iki kısma ayrılarak incelendiği gorulur:
1 Ağır Necaset (Necaseti Galiza),
2 Hafif Necaset (Necaseti Hafife)
Bu ayırım, pisliğin az veya cok oluşuna gore değil, namazın sıhhatına mani olup olmayan miktarına gore yapılmaktadır
Yoksa pislik, ister galiz olsun, ister hafif, eşyayı kirletmekte birbirine eşittir Mesela, bunlar az miktarlardaki bir suyun icine duşseler, o suyu derhal necis (pis) ederler Artık o sudan abdest almak caiz olmaz
Galiz Necasetten Namazın Sıhhatine Mani Olan Miktar Ne Kadardır?
Bu pisliğin, kuru veya yaş bir madde olup olmamasına gore, namazın sıhhatine mani olan miktar değişir Şoyle ki:
Galiz necaset tabir edilen ağır pislik, kuru bir madde ise, bir dirhem, yani, uc gramdan az olmalıdır Uc gramdan fazlası, namazın sıhhatine mani olur
Eğer yaş bir madde ise, el ayası dediğimiz avuc icinden daha geniş bir alana yayılmamış olması şarttır El ayasından fazla bir kısmı ıslatmış olan pislik, namaza manidir Namaz kılabilmek icin bu miktardaki pisliklerden temizlenmek farzdır
Bu miktarlardan aşağı olan pislikler, namazın sıhhatine engel teşkil etmez Ancak yine de bu miktar pisliğin eğer mumkunse yokedilmesi sunnettir
Hangi Şeyler Galiz Necasetten Sayılır?
Galiz necasetten sayılan maddeleri şoylece sıralayabiliriz:
1 İnsan vucudundan cıkan ve abdest veya gusul almayı gerektiren her şey: İdrar, kazurat, meni, mezi, vedi, kan, irin, sarı su, ağız dolusu kusmuk, hayıznifas ve istihaze kanları gibi
Şafii ve Hanbeli mezheblerine gore, meni temizdir, bulaştığı yeri necis yapmaz
2 Eti yenmeyen hayvanların idrarları, ağız salyaları ve tersleri Ancak eti yenmeyen hayvanlardan caylak, kartal, atmaca gibi kuş cinsinden olanların pislikleri, hafif necasetten sayılmaktadır
Eti yenmeyen hayvanlardan, sadece kedinin salyası ve artığı temiz kabul edilmiştir Kedi, insanlarla cok duşup kalktığından, ev eşyasına her zaman dokunduğundan ve insanın elini, vs yaladığından, insanlara gucluk olmaması icin, Allah Teala onun salyasını ve ağzını pis saymamıştır Boylece biz kullarına buyuk bir kolaylık kapısı acmıştır Nitekim ResUlullah Efendimiz, bir hadisi şeriflerinde şoyle buyurmuştur:
O (kedi) pis değildir Ancak o sizin etrafınızda cok dolananlardandır
3 Butun hayvanların akan kanları
4 Eti yenen hayvanlardan tavuk, kaz, ordek ve hindi gibi kumes hayvanlarının tersleri
Eti yenen hayvanlardan serce, guvercin gibi havada pisleyen kuşların tersleri, temiz kabul edilmektedir
5 Meytetabir edilen leşler, yani, karada yaşayıp besmele ile boğazlanmaksızın olen kanlı hayvanlar ve bunların tabaklanmamış derileri
Hayvan boğazlanarak oldurulmekle beraber, bu boğazlama işlemi Şeriatın tarif ettiği şekilde yerine getirilmemişse, bu hayvan da leş (meyte) hukmundedir, pis sayılır, eti de yenilmez Hayvanı boğazlarken kasden, bile bile besmeleyi terketmek gibi Besmeleyi cekmeyi unutmakta ise, bir beis yoktur
6 Alkollu ickilerden Şarap da galiz necasettendir Bunda, butun fıkıh alimlerinin ittifakı vardır Şaraptan başka olan alkollu ickilerin necaset durumlarının ne olduğu hususunda uc goruş vardır: Kimisi bunları galiz, kimisi de hafif necaset sayar Bazılarına gore de, bu ickiler, maddeleri itibariyle temizdir
Şu hususa dikkat edilmelidir ki, bu ihtilaf sadece şarap dışındaki alkollu ickilerin maddelerinin temiz olup olmadığı itibariyledir Yoksa bu ickileri icmenin haram olduğunda butun alimler muttefiktirler
Tenturdiyot, Kolonya, İspirto Gibi Alkollu Maddeleri Kullanmanın Bir Mahzuru Var mıdır?
Şarap dışındaki alkollu ickileri, madde itibariyle temiz kabUl edenlere gore, kolonya, ispirto, tenturdiyot gibi alkollu maddeler de temizdir Bunları kullanmak, yani, vucuduna veya elbiseye surmek, dokmek veya şişe icinde uzerinde taşımak caizdir Namaza mani teşkil etmez
Diyanet İşleri Muşavere Kurulu'nun (19431948) tarihlerinde verdiği iki kararına gore, ispirto, kolonya gibi maddelerin icilmesi haram ise de, başka yerlerde kullanılması haram sayılmaz Dokulduğu yeri pis etmez
Merhum Elmalılı Hamdi Yazır, tefsirinin 1 cild, 762 sayfasında şoyle demektedir:
Uzumun şarabından mamul olmayan ispirto, bira vesair muskirat icilemezse de, elbiseye veya bedene surulmesi de namaza mani olur, diye iddia edilemez Ebu Hanife Hazretleri bu suretle şaraptan maada muskiratın aynı ve katresi necis olmadığına kail olmuş
Şarap dışındaki alkollu ickilerin de maddesi itibariyle şarap gibi necis olduğunu kabUl edenlere gore ise, ispirto ve kolonya da necistir Bu sebeble, ispirto veya kolonyanın ıslattığı yerler, pis olmuş olur Eğer avuc ici genişliğinde bir yeri ıslatmışsa, bu kısımlar yıkanmadan namaz kılınmaz Kolonyanın, ıslattığı yerden, ruzgar dokunması veya sıcaklık sebebiyle ucup gitmesi, temizlik icin kafi değildir Mutlaka o yerin yıkanması şarttır Aynen idrarın ıslattığı yer gibi İdrarın ıslattığı yer kurusa bile, o kısım yıkanmadan temizlik yerine gelmiş olmaz
Netice olarak diyebiliriz ki: Kolonya vs gibi temiz olup olmadığı ihtilaflı şeylerden kacınmak, elbette en selametli yoldur Ancak kacınmanın zor olduğu hallerde, harama girildiği şeklinde duşunmemek, ispirto ve kolonya dokunmesinin mubah olduğunu soyleyenlerin de var olduğunu hatırlamak ve ona gore davranmak daha isabetli olur
Hafif Necasetin Namaza Mani Sayılan Miktarı Ne Kadardır?
Hafif necasetlerde olcu, pisliğin, bulaştığı elbisenin veya uzvun dortte birisini kaplamasıdır Miktar dortte birden az olursa namaza mani olmaz Cok olursa, namazın sıhhatine manidir Yıkamak farz olur
Ancak, ibadete mani olmayacak miktarda da olsa, galiz ve hafif her turlu necasetten temizlenmek takvaya uygun bir davranış olur
Peygamber Efendimiz, temizlik imandandırbuyururken, temizliğe dikkat edenlerin kuvvetli bir imana sahip olduklarına işaret etmiştir
Bu bakımdan ister necasetin galiz kısmından, isterse de hafif cinsinden olsun, kirlenen yerleri imkanımızın musaadesi nisbetinde temizlemeye calışır, her ne kadar namaza mani olmayacak miktarda olsa da, yine tertemiz bir beden ve elbise ile ibadet etmeyi isteriz Kaldı ki, namaza mani olmayacak miktardaki pisliği temizlemenin vacib olduğu da bazı kitablarımızda kayıtlıdır
Hafif Necasetten Sayılan Maddeler Nelerdir?
1 Atların ve etleri yenen koyun, geyik gibi ehli veya vahşi hayvanların idrar ve tersleri Katır ve merkep tersleri ihtilaflıdır Galiz necaset sayan olduğu gibi, hafif necaset sayanlar da vardır
2 Etleri yenmeyen hayvanlardan atmaca, caylak, kartal gibi havada tersleyen vahşi kuşların tersleri Guvercin ve serce gibi eti yenen kuşların tersinin ise, temiz olduğunu belirtmiştik
necasetin olcusu
necaset miktarı
necaset kaca ayrılır
Necasetler Kac Kısma Ayrılır?
Şeriatın temiz saymadığı, necis (pis) kabul ettiği şeylerin fıkıh kitablarında iki kısma ayrılarak incelendiği gorulur:
1 Ağır Necaset (Necaseti Galiza),
2 Hafif Necaset (Necaseti Hafife)
Bu ayırım, pisliğin az veya cok oluşuna gore değil, namazın sıhhatına mani olup olmayan miktarına gore yapılmaktadır
Yoksa pislik, ister galiz olsun, ister hafif, eşyayı kirletmekte birbirine eşittir Mesela, bunlar az miktarlardaki bir suyun icine duşseler, o suyu derhal necis (pis) ederler Artık o sudan abdest almak caiz olmaz
Galiz Necasetten Namazın Sıhhatine Mani Olan Miktar Ne Kadardır?
Bu pisliğin, kuru veya yaş bir madde olup olmamasına gore, namazın sıhhatine mani olan miktar değişir Şoyle ki:
Galiz necaset tabir edilen ağır pislik, kuru bir madde ise, bir dirhem, yani, uc gramdan az olmalıdır Uc gramdan fazlası, namazın sıhhatine mani olur
Eğer yaş bir madde ise, el ayası dediğimiz avuc icinden daha geniş bir alana yayılmamış olması şarttır El ayasından fazla bir kısmı ıslatmış olan pislik, namaza manidir Namaz kılabilmek icin bu miktardaki pisliklerden temizlenmek farzdır
Bu miktarlardan aşağı olan pislikler, namazın sıhhatine engel teşkil etmez Ancak yine de bu miktar pisliğin eğer mumkunse yokedilmesi sunnettir
Hangi Şeyler Galiz Necasetten Sayılır?
Galiz necasetten sayılan maddeleri şoylece sıralayabiliriz:
1 İnsan vucudundan cıkan ve abdest veya gusul almayı gerektiren her şey: İdrar, kazurat, meni, mezi, vedi, kan, irin, sarı su, ağız dolusu kusmuk, hayıznifas ve istihaze kanları gibi
Şafii ve Hanbeli mezheblerine gore, meni temizdir, bulaştığı yeri necis yapmaz
2 Eti yenmeyen hayvanların idrarları, ağız salyaları ve tersleri Ancak eti yenmeyen hayvanlardan caylak, kartal, atmaca gibi kuş cinsinden olanların pislikleri, hafif necasetten sayılmaktadır
Eti yenmeyen hayvanlardan, sadece kedinin salyası ve artığı temiz kabul edilmiştir Kedi, insanlarla cok duşup kalktığından, ev eşyasına her zaman dokunduğundan ve insanın elini, vs yaladığından, insanlara gucluk olmaması icin, Allah Teala onun salyasını ve ağzını pis saymamıştır Boylece biz kullarına buyuk bir kolaylık kapısı acmıştır Nitekim ResUlullah Efendimiz, bir hadisi şeriflerinde şoyle buyurmuştur:
O (kedi) pis değildir Ancak o sizin etrafınızda cok dolananlardandır
3 Butun hayvanların akan kanları
4 Eti yenen hayvanlardan tavuk, kaz, ordek ve hindi gibi kumes hayvanlarının tersleri
Eti yenen hayvanlardan serce, guvercin gibi havada pisleyen kuşların tersleri, temiz kabul edilmektedir
5 Meytetabir edilen leşler, yani, karada yaşayıp besmele ile boğazlanmaksızın olen kanlı hayvanlar ve bunların tabaklanmamış derileri
Hayvan boğazlanarak oldurulmekle beraber, bu boğazlama işlemi Şeriatın tarif ettiği şekilde yerine getirilmemişse, bu hayvan da leş (meyte) hukmundedir, pis sayılır, eti de yenilmez Hayvanı boğazlarken kasden, bile bile besmeleyi terketmek gibi Besmeleyi cekmeyi unutmakta ise, bir beis yoktur
6 Alkollu ickilerden Şarap da galiz necasettendir Bunda, butun fıkıh alimlerinin ittifakı vardır Şaraptan başka olan alkollu ickilerin necaset durumlarının ne olduğu hususunda uc goruş vardır: Kimisi bunları galiz, kimisi de hafif necaset sayar Bazılarına gore de, bu ickiler, maddeleri itibariyle temizdir
Şu hususa dikkat edilmelidir ki, bu ihtilaf sadece şarap dışındaki alkollu ickilerin maddelerinin temiz olup olmadığı itibariyledir Yoksa bu ickileri icmenin haram olduğunda butun alimler muttefiktirler
Tenturdiyot, Kolonya, İspirto Gibi Alkollu Maddeleri Kullanmanın Bir Mahzuru Var mıdır?
Şarap dışındaki alkollu ickileri, madde itibariyle temiz kabUl edenlere gore, kolonya, ispirto, tenturdiyot gibi alkollu maddeler de temizdir Bunları kullanmak, yani, vucuduna veya elbiseye surmek, dokmek veya şişe icinde uzerinde taşımak caizdir Namaza mani teşkil etmez
Diyanet İşleri Muşavere Kurulu'nun (19431948) tarihlerinde verdiği iki kararına gore, ispirto, kolonya gibi maddelerin icilmesi haram ise de, başka yerlerde kullanılması haram sayılmaz Dokulduğu yeri pis etmez
Merhum Elmalılı Hamdi Yazır, tefsirinin 1 cild, 762 sayfasında şoyle demektedir:
Uzumun şarabından mamul olmayan ispirto, bira vesair muskirat icilemezse de, elbiseye veya bedene surulmesi de namaza mani olur, diye iddia edilemez Ebu Hanife Hazretleri bu suretle şaraptan maada muskiratın aynı ve katresi necis olmadığına kail olmuş
Şarap dışındaki alkollu ickilerin de maddesi itibariyle şarap gibi necis olduğunu kabUl edenlere gore ise, ispirto ve kolonya da necistir Bu sebeble, ispirto veya kolonyanın ıslattığı yerler, pis olmuş olur Eğer avuc ici genişliğinde bir yeri ıslatmışsa, bu kısımlar yıkanmadan namaz kılınmaz Kolonyanın, ıslattığı yerden, ruzgar dokunması veya sıcaklık sebebiyle ucup gitmesi, temizlik icin kafi değildir Mutlaka o yerin yıkanması şarttır Aynen idrarın ıslattığı yer gibi İdrarın ıslattığı yer kurusa bile, o kısım yıkanmadan temizlik yerine gelmiş olmaz
Netice olarak diyebiliriz ki: Kolonya vs gibi temiz olup olmadığı ihtilaflı şeylerden kacınmak, elbette en selametli yoldur Ancak kacınmanın zor olduğu hallerde, harama girildiği şeklinde duşunmemek, ispirto ve kolonya dokunmesinin mubah olduğunu soyleyenlerin de var olduğunu hatırlamak ve ona gore davranmak daha isabetli olur
Hafif Necasetin Namaza Mani Sayılan Miktarı Ne Kadardır?
Hafif necasetlerde olcu, pisliğin, bulaştığı elbisenin veya uzvun dortte birisini kaplamasıdır Miktar dortte birden az olursa namaza mani olmaz Cok olursa, namazın sıhhatine manidir Yıkamak farz olur
Ancak, ibadete mani olmayacak miktarda da olsa, galiz ve hafif her turlu necasetten temizlenmek takvaya uygun bir davranış olur
Peygamber Efendimiz, temizlik imandandırbuyururken, temizliğe dikkat edenlerin kuvvetli bir imana sahip olduklarına işaret etmiştir
Bu bakımdan ister necasetin galiz kısmından, isterse de hafif cinsinden olsun, kirlenen yerleri imkanımızın musaadesi nisbetinde temizlemeye calışır, her ne kadar namaza mani olmayacak miktarda olsa da, yine tertemiz bir beden ve elbise ile ibadet etmeyi isteriz Kaldı ki, namaza mani olmayacak miktardaki pisliği temizlemenin vacib olduğu da bazı kitablarımızda kayıtlıdır
Hafif Necasetten Sayılan Maddeler Nelerdir?
1 Atların ve etleri yenen koyun, geyik gibi ehli veya vahşi hayvanların idrar ve tersleri Katır ve merkep tersleri ihtilaflıdır Galiz necaset sayan olduğu gibi, hafif necaset sayanlar da vardır
2 Etleri yenmeyen hayvanlardan atmaca, caylak, kartal gibi havada tersleyen vahşi kuşların tersleri Guvercin ve serce gibi eti yenen kuşların tersinin ise, temiz olduğunu belirtmiştik
