neden oruç tutuyoruz?

neden oruç tutuyoruz? neden oruç tutuyoruz Biz, herhangi bir üstünlük düşüncesi ile değil yalnız Allah'ın emri olduğu için ve onun rızasını maksadıyla oruç tutarız Hz Ali (Allah ondan razı olsun) diyor ki: Karşılığında bir avantaj umarak yapılan ibadet, ticaretçinin ibadetidir Korku sebebiyle yapılan ibadet kölenin ibadetidir Allah'ın nimetlerine şükretmek maksadıyla yapılan ibadet, hür olan kimsenin ibadetidir (23) Makbul olan ibadet, Hz Ali'nin de belirttiği gibi Allah'ın nimetlerine aleyhinde şükran borcunu yerine getirerek onun rızasını maksadıyla yapılan ibadettir Allah, ancak böyle cana yakın bir fikir ile yapılan ibadetleri kabul eder Orucun hikmetleri ve faydaları Allah'ın her emrinde olduğu gibi oruçta da çoğu hikmetler ve bizim için o kadar fazla faydalar olduğu aşina bir gerçektir Orucu Allah rızası için tutmakla beraber, bunları da gözönünde bulundurarak değerlendirmek durumundayız Orucun esas faydaları şunlardır: Oruç Kötülüklerden Korur Kur'anı Kerimde orucun farz kılındığını gösteren ayetin sonundaki ta fakat korunasınızifadesi orucun hikmetine dikkatimizi çekmektedir Allah Tealâ, her derde bir derman, her hastalığa bir ilaç verdiği gibi kötülüklere karşısında da korunma vasıtaları vermiştir İşte orucun bir özelliği de bizi kötülüklerden koruyan bir ibadet oluşudur Nitekim Peygamberimiz orucun bu özelliğini hepimizin zahmetsizce anlayabileceği şekilde hoş bir benzetme ile açıklayarak şöyle buyurmuştur: Oruç bir kalkandır, o halde oruçlu kötü laf söylemesin Kendisi ile çekişip kavga etmek isteyen kimseye iki defa, ben oruçluyumdesin(24) Bilindiği gibi kalkan, savaşlarda kişiyi düşmanın kılıcından koruyan bir vasıta idi Kalkan, sahibini düşmandan koruduğu gibi oruç da aynı şekilde kişiyi kötülüklerden ve günah işlemekten korur Oruçlu, kötülüğü başlatan kişi olmayacağı gibi, kendisine kötü söz söyleyen ve tartışmak isteyenlerin bu davranışlarına karşılık: Ben oruçluyum, ben oruçluyumdiyerek nefsine egemen olacak ve kendisini kavganın içine sürüklemek isteyenlere uymayacaktır Böylece oruç, bir kalkan gibi kişiyi kötülüklerden korumuş olacaktır Oruç, kişiyi sadece kötülüklerden korumakla kalmayacak, onu cehennem ateşinden de koruyacaktır Çünkü, insanı cehenneme sürükleyen kötülüklerdir, bunlardan uzaklaşan cehennemden de uzaklaşmış demektir Her kötülüğün başı, Allah'ı hatırından çıkmak ve yükümlülük duygusunu kaybetmektir Halbuki oruç, bize daima Allah'ı hatırlatır, sorumluluk duygusunu geliştirir Bir ay boyunca aralıksız bu manevî eğitim sonucu Allah korkusu kalblere en ince ayrıntısına kadar yerleşir,bunun olumlu tesiri ile de insan davranışlarını yoklama altına alarak her türlü kötülükten uzaklaşmış olur Oruç Ahlâkımızı Güzelleştirir Oruç, belirtilmiş bir süre kolay bir aç kalma olayı değildir Onu sadece bu yönüyle değerlendirmek son derece hatalı olur Oruç, köklü bir irade terbiyesi, insanı fena alışkanlıklardan temizleyen, çirkin davranışlardan uzaklaştıran ve iyi huylar kazandıran bir ahlâk eğitimidir Peygamberimiz (sas) şöyle buyuruyor: Her kim yalan söylemeyi ve yalanla iş görmeyi bırakmazsa Allah onun yemesini, içmesini bırakmasına layık vermez(25) Bu hadisi şerifte orucun yüksek hedefi açıkça gösterilmiş, oruç tuttuğu halde fena huyları terketmeyenlerin oruçlarına Cenabı Hakk'ın layık vermeyeceği bildirilmiştir Konunun önemi hakkında peygamberimiz diğer bir hadisi şerifinde biraz daha tarafsızlık getirerek buyuruyor fakat: Fazla oruç tutanlar var ancak onlara tuttukları oruçlardan yalnızca açlık ve susama kalır Çok gece ibadet edenler vardır ancak onlara da bundan kalan sadece uykusuzluktur(26) Bu kimseler, helâl olan şeylerden uzaklaştıkları halde, başlıca uzaklaşmaları gereken haramlardan uzaklaşmadıkları için ibadetlerinden bekledikleri karşılığı bulamayacaklardır Görülüyor ama orucun esas gayesi, insanı kötülüklerden uzaklaştırarak olgunlaştırmak, ahlâk ve fazilet sahibi olmasını sağlamaktır İslâm bilginleri orucun üç mertebesi olduğunu bildirmişlerdir: Birincisi; imsaktan akşama kadar yemekten, içmekten ve cinsel arzulardan kaçınmak suretiyle tutulan oruçtur Bu oruç, şartları yerine getirildiği için sahihtir Fakat bunun gayesine ulaşması için oruçlunun ikinci basamağa yükselmesi lâzımdır İkincisi; birinci maddedekilerle birlikte, kulak, göz, dil, el, but ve diğer organları günahlardan uzaklaştırmak suretiyle tutulan oruçtur Makbul olan oruç budur Çünkü bu, organlar üstünde olumlu etkisini belirten ve sahibine ahlâkî faziletler kazandırarak gayesine ulaşan oruçtur Üçüncüsü; birinci ve ikinci maddedekilerle beraber gönlünde Allah'tan başkasına yer vermemek, kalbini Allah'tan diğer şeylerle meşgul etmemek suretiyle tutulan oruçtur Oruçta ulaşılan en yüksek derece budur Peygamberlerin ve Allah'ın veli kullarının tuttuğu oruç budur Oruçlu, önce helâl olan yiyecek içecek ve cinsel arzularından geçici bir süre uzak kalarak iradesine dominant olmayı öğrenir Bu irade terbiyesi ile organlarının her türlü kötülükten uzaklaşmasını sağlayan mü'min, nihayet kalbini de kötü duygulardan arındırarak âdeta melekleşir Maddî bağlardan, fani ihtiraslardan uzaklaştıkça kulluğun zirvesine ulaşır ve Allah'a yaklaşır