Nedir bu açlık hormonu ghrelin?

Ghrelin akrostij bir tanımlamadır ,1996 yılında growth hormon reseptörü tanımlandıktan sonra 1999 yılında tanımlanmış, açılımı ise Growth Hormone-Releasing Peptide (GHReLin) dir.

Ghrelin hormonu sırf açlıkla ilgili vücut fonksiyonlarında değil gastrointestinal sistem, pankreas, glukoz metabolizması ve had sisteminde dimağ fonksiyonlarındaki yeni öğrenme, muhit adaptasyonu üzere fonksiyonlarda da rol almaktadır.

Ghrelin pankreas ve midedeki kişiselleşmiş hücreler tarafından salgılanan bir hormondur. Midenin üst kısmında fundus ismini verdiğimiz ortamdaki P/D1 ismindeki hücreler ve pankreasta epsilon hücreleri ismi verilen hücrelerden salgılanır. Ancak en ziyade salgılandığı alan mide fundus olarak tanımlanmıştır ki buda bize obezite cerrahisinde avantaj sağlamaktadır.

Ghrelin açlığı uyaran temel hormondur yemek öncesinde seviyesi artar ve yemek sonrasında düşüş gösterir, bu mekanizma hipotalamustan yönetilir. Kimi hayvansal deneylerde hipotalamusun bir kısmı olan lateral kesimin çıkarılması sonrasında hayvanlarda açlık ağırlıklanmış ve yemek yemeyen hayvanlarda vefat gözlenmiştir. Tekrar hipotalamusun farklı bir kısmı olan ventromedial kısmı çıkarıldığında ise hayvanlarda çok yeme durumu meydana gelmiş ve önemli kilo alımları ve obezite görülmüştür.

Ghrelin hormunun tam zıddı tesir ile çalışan hormona ise Leptin ismi verilir ve bu hormonda vücuttaki yağ dokusun tarafından yapılmaktadır. Leptin hormonu yemek sonrasında doygunluk hissini açığa çıkarmaktadır, Leptin seviyeleri yükseldiğinde açlık azalmaktadır.

Günümüzde uygulanan ve çok yüz güldürücü,olumlu sonuçlarını almakta olduğumuz Sleeve gastrektomi (Tüp mide ameliyatı), gastrik bypass ameliyatları üzere birçok cerrahi prosedür ghrelin seviyelerini azaltarak, az ölçüde porsiyonlar ile doymayı amaçlamaktadır.

Op.Dr.İbrahim Çolhan