nefis muhasebesi

NEFİS MUHASEBESİ

Nefsinden gelen sözün samimiyet olduğuna inat edenden korkulur Bunlardan kendinizi koruyunuz Kendiniz, aynı bilmemezliğe düşmemek için düşününüz Nefsin desiselerini beyan eden eserleri kendinize hitab ederek okuyunuz

Nefsine itimad ederek mesai arkadaşlarını âmiyane görenin sonu tehlikelidir İstişare esnasında kendi fikrine saplanarak vereceği cevabı düşünen; azaların fikirlerini küçümseyen, hatadan kurtulamaz

İşin içine çok acı söz girdi mi, onun tadı tuzu kalmaz Kendi fikrini çok beğenip, arkadaşını daima isabetsiz görmek kıyamet alâmetidir Nefsin desiselerini açıklayan eserleri sık sık kendinize hitab ederek okumak bu hastalığın yegâne devâ ve dermanıdır

Başkalarını ıslah için evvelâ kendimizi ıslah etmek icab eder

Kendini ıslah ve derse muhtaç görmeyen, bilemeyen gafletten uyansın Uyarıcı eserlere sarılsın

Dostlarına şiddeti hiddet eden, haşin davrananın dostları dağılır Bu neticeyi kendinden bilmek, güzel bir fazilettir

Herkesin bir kusurunu bulup, kendi kusurlarını görmeyerek dostlarını terk eden, terk edilir

Halini, etvarını, gidişatını başkasından dinle! Çünkü senin fenalığın, yanlışlık ve hataların senin nefsine, dostun gözüne iyi görünür Seni medhedenlere aldanma Senin yanlışlık ve isabetsiz hareketlerini sana söyleyenler senin hakikî dostlarındır Hastaya şeker vermek câiz olmayabilir Onun için acı ilaç faydalıdır

Senin yolunda şöyle bir kuyu vardiyen insan senin hayırhahındır

Yanlış hattı harekette giden, zararlı hali olan bir kimseye her zaman, İyi gidiyorsundemek, onu gaflete düşürmek ve ona zulmetmek olur

Acı nasihat faydalı şerbettir

A benim güzel dostum! Çok kere olduğu gibi bugün yine çok tenkitler ettin Kusurlar, hatalar saydın Acaba gıyabında tenkitler yaptığın, gıybetini ettiğin Allah'ın kullarının o yaşa kadar olan iyiliklerinden, hayra hizmetlerinden, güzel huylarından, zararsız hallerinden ne kadarını yâdettin, kaç tanesini saydın? Münekkid ve kusur sayıcılardan olma! Korkarım ki, zulümkâr olursun

Çok tenkitçilerin, gıybetçilerin, herkesin kusurlu işlerini sayanların meclislerine yanaşma Bu kötü ahlâk sana da bulaşır Hem çabuk bulaşır Zira bu fena huyun muharriki nefistir Nefsanî şeyler nefisleri kolayca harekete geçirir

Tenkitçi, kusurları piyasaya çıkarıcı kimselerin dostluğunda bulunup da, eğer ona kapılmamışsan, Ahlâkı Muhammediye (asm), evliyâ, suleha ve ulemanın İslâm ahlâkı ve edebi hakkındaki eserlerini mütalâa ettikten, ilim ve hikmet tetebbuatında bulunduktan sonra, onların hal ve kallerini; hısım, akraba, çolukçocuklarına karşı muamelelerini; din kardeşleri ve dâvâ arkadaşlarına olan hattı hareketlerini; ibadet, itaat ve takva hususundaki vaziyetlerini tetkik et ve gör Eğer sen ilim, irfan, kemalât, fazilet, edep, terbiye, ahlâk ve hayâ, azimet ve takvâ ehli olarak o eserlerinden müstefid olmuşsan, hemen dergâhı İlâhiye el açıp, Aman yâ Rab! Tenkitçi, kusur arayıcı, kusur görücü ve gıybetçi olmak felâketinden Sana sığınıyorum Beni bu âfetlerden muhafaza eyle Âmindiyerek göz yaşları dökeceksin

Ey ehli İslam ve irfan! Din kardeşlerinin ayıplarını, kusur ve hatalarını sayıp dökmekte, bakıyorum ki, çok mahirsin Acaba bir o kadar veya onun yarısı kadarı olsun kendi ayıplarını, kendi kusur ve yanlışlarını, isabetsiz hareketlerini, seni dinleyenlere aynı iştahla, aynı maharetle sayıp döktün mü? Korkarım ki, zulümkâr olmuş olmayasın Güzel huylu ol Nefsini zemmeden, kusurlarını itiraf eden din ve dâvâ arkadaşlarını medheden ahlâkı âliye erbabı ile sohbet et Ahlâkı âliye ile yükselmek aşkına düşersin Tahallukû bi ahlâkillahemri cemiline inkiyad şerefiyle şereflenirsin

Herkes yükü kendi gücü kadar çekebilir Öyle ise sen kendi gücünün başardığı şeyleri başkalarında görmezsen, kendini mihenk yapıp onları tenkid etmemelisin Kendinde bir üstünlük vehmedip gurura düşmemelisin Onlar kabiliyetlerine göre ne kadar hizmet görseler indi İlahîde ihlâsa binaen makbuldür