Negatif Deneycilik Nedir?

Bu kuramı ortaya atan birincil ad Victor Bochard ’ dır 1878 yılında ortaya attığı kuramın esas gelişimi Karl Popper ile sağlanmıştır Bochard ’ a göre bazı durumları açıklayan birdenbire artı içten kanıt onun hakkında kesin yargıya ulaşmak için yetersizdir Hatta yanlıştır Gerçeğe ulaşılmak isteniyorsa, hakiki üstüne doğrular değil yanlışlar konuşulmalıdır Dolayısıyla gerçeğe dair pozitif yaklaşımlı kanıtlar yetersizdir Belli yargı için negatif kanıtların bulunması gerekir Popper ise yanlışlanabilir nitelik ile bu kuramın gelişmesinde etkin olmuştur Gerçekte bu kuramı fazla daha sağlam temellere dayandırmıştır O da mevzuyu kuramlar üstüne getirmiş ve durumu şöyle açıklamıştır:
Bir kuramın geçerli olabilmesi ve kanıtlanabilmesi için, onu doğrulayan olgular yanıltıcıdır Çünkü doğrulayan olgulara odaklanılır ve genellemeler yapılır Ancak belirleyici olan kuramı yanlışlayan olgulardır İşte yanlışlayan olguları kesin olan bu kuramlar bilimseldir Ona göre deney yapmak kolaydır Deney sonucunda kuramı destekler içten olgular da bulunması fazla güç değildir Fakat yanlışlayan olgular bilinmedikçe katiyet bir bilimsellikten laf edilemez En basit şekilde şöyle açıklayalım ve Taleb ’ den bir örnek verelim: Eğer bir kuram yanlışlanabiliyorsa işte o vakit bilimsel değere ulaşmış demektir Nicholas Taleb ise Siyah Kuğu isimli kitabında bu olayı şöyle açıklıyor:
Beyaz Kuğuları görmek, Siyah Kuğuların olmadığını kanıtlamaz Oysa burada bir istisna söz konusu; Hangi ifadenin yanlış olduğunu biliyorum, lakin bu hangisinin içten olduğunu bildiğim anlamına gelmiyor Bir Siyah Kuğu görürsem, bütün kuğuların beyaz olmadığını doğrulayabilirim! Birini canice işlerken görürsem, onun bir katil olduğundan belli olabilirim Fakat onu cinayet işlerken görmezsem masum olduğundan emin olamam Benzer şey kanser saptaması için de geçerlidir: Tek bir habis tümörün olması kanser olduğunuzu kanıtlar, fakat böyle bir bulgunun olmaması kanserli olmadığınıza dair emin bir kanıt anlamına gelmez
Olaya azıcık da başarı ve başarısızlık üzerinden gidelim ve taşlar yerine otursun Örneğin başarılı olan çoğu giyim mağazası var Bu başarılı mağazalar mükemmel iş yapıyor ve çok paralar kazanıyor Bunun üstüne bu mağazaların sahiplerinden yer seçmedeki kriterlerine dair tüyolar alınıyor Fakat bu mağazaların bulunduğu yerlerde çoğu hasar eden mağaza da var Onlar ise gözardı ediliyor ve doğrulayan olgular gerçekmiş gibi görünüyor Yanlışlayanlar ise geri plana itilerek hayati kararlar alınıyor
Son olarak Abraham Lincoln ’ un hayatından bahsedelim Bildiğiniz gibi üstüne birçok kitap yazılı, birçok kitapta da misal olarak verilmiştir Uzun seneler baştan başa aralıksız başarısız olmuş ama en sonunda aralıksız ihtimalleri zorladığı için ABD Başkanlığı ’ na sahip olmuştur Yani bu kitaplarda aralıksız başarısızlıktan yılmamak gerektiği anlatılır Doğrudur oysa eksiktir Çünkü bu kitaplar Lincoln ile benzer hayal kırıklıklarını yaşamış ve sonunda hiçbir istediğine kavuşamamış insanları misal vermezler Bu da gerçekleri saptırmak olur Çünkü Lincoln bir istisnadır Dünya üzerinde az sayıda birçok felaketle karşılaşıp sonunda çok büyük isteklerine kavuşabilen insan vardır Ama birçok felaketle karşılaşıp acıklı sonlarla biten çoğu yaşam öyküsü mevcuttur Fakat birçok bireysel gelişim öykülerinde, kitaplarında kesintisiz pozitif örnek verilir Bu da insanların yetersiz ya da yanlış bilgilendirmesi demektir