Neoplazİk Polİpler (adenomlar)

Neoplazİk Polİpler (adenomlar) villöz adenom nedir villöz adenom tübülovillöz nedir tübülovillöz tubulovillöz Adenomlar kolorektal mukozanın selim glandüler tümörleridir Kripta epitelinden kaynaklanan adenom hücrelerinde diferansiasyon kusuru nedeni ile bu lezyonlar karsinomatöz dönüşüm olayında preneoplastik dönemin simgesi olarak kabul edilmektedir Adenomlar, malignite riski taşırlar ve kolorektal mukozadaki dağılımlan karsinomların dağılım oranlarına uyarlama gösterir Adenomların histolojik olarak; yaş ve büyüklükleri ile orantılı olarak displazi derecelerin de büyüme görülür (Tablo2) Adenomlar makroskopik ve mikroskopik olarak üç morfolojik tipe ayrılır; Tübüler, tübülovillöz ve villöz adenom Tübüler Adenom: Tübüler adenomlar %60 oranında sol kolon ve rektum, %40 oranında sağ kolon loka lizasyonu gösterirler Sesil ya da saplı, tek veya mültipl olabilirler Saplı olanlar uzun (3 mm) veya kısa saplı (3 mm) olabilirler Sesil olanlar kabarık, yassı ya da deprese şekillerdedir Tübüler adenomlar ortalama 1 cm çapında, yüzeyleri pembe çilek görünümünde olup, büyük çapa ulaştıklarında klinik belirti verirler Histolojik olarak sırt sırta veren, hafif displazik görünümlü, yüksek silendirik tipte epitel hücrelerinden oluşan tübüler yapılar içerirler Displazinin derecesi yükseldikçe, karsinoembriyonik antijen (CEA) pozitivitesinde yoğunlaştırma dikkati çeker Tübülovillöz Adenom: Tübüler tipteki adenomlarda villöz proliferasyonlara rastlanabilir Bunların oranları, adenomun %40 veya %50’sini bulduğunda lezyon, tübülovillöz adenom olarak tanımlanır, Genelde, orta irtifa saplı, 12 cm çapında oluşumlardır Kolonun familyal polipozis (polipozis koli) vakalarında, Gardner, Turcot sendromları gibi polipozis sendromlarında kolon mukozası tübüler ya da tübülovillöz tipte adenomlarla örtülüdür Herediter flat adenom sendromunda ise, tü büler tipte yassı adenomlar, villöz proliferasyonlar içerecek şekilde daha fazla sağ kolonda lokalize lezyonlardır Villöz Adenom: Daha çok ileri yaşlarda tek bir kitle şeklin de rektum ya da rektosigmoidde görülürler Genel Olarak 2cm ve daha büyük, çapında, sapsız ya da kısa saplı, sayısız villöz çıkıntılardan oluşan, zamanla büyüyerek tüm barsağı çepeçevre sarabilen oluşumlardır Histolojik olarak müsinden varlıklı yüksek silendirik tipte epitel hücrelerinin oluşturduğu sık villöz yapılardan meydana gelir Bu tümörlerde karsinoembriyojenik antijen (CEA) aktivitesi yüksek olarak saptanır Villöz adenomların malignite potansiyeli %2470 aralarında değişmektedir Tablo2: Adenomların histolojik tipi ile soylu davranış ve displazi decesi arasındaki ilişki Adenom büyüklüğü Displazi derecesi Adenom tipi 1cm (%) 12cm (%) 2cm (%) Hafif (%) Orta (%) Şiddetli (%) Tubüler 77 20 4 88 8 4 Tubülovillöz 25 47 29 58 26 16 Villöz 14 26 60 41 38 21 İltihabi Barsak Hastalıkları: Kolorektal mukozanın prekanseröz ve tümöral lezyonlarında kripta tabanında yer aları hücrelerin hiperproliferasyonuna niçin olan faktörler arasında iltihabi barsak hastalıkları özellikle ülseratif kolit, Crohn hastalığı bulunmaktadır Faal periodlar sırasında şiddetlenen kriptit, kripta abseleri ve iilserasyonların neden olduğu süratli prolife rasyon ve regenerasyon proçesi ile başlayan morfolojik değişiklikler, zamanla displazinin eklenmesi ile daimi ülkü dönüşür Lezyon iltihabi barsak hastalığı zemininde displazi bildiren adenomatöz hiperplazik polipöz lezyon olarak tanımlanır Etyolojileri iyice bilinmez iltihabi barsak hastalıklarında, özellikle ülseratif kolitlerde, kolorektal kanser riski hastalığın yaşı ile paralel olarak displazi zemininde çoğalma gösterir ve genel popülasyona oranla %2040 kat daha yüksek bulunur lltihabi barsak hastalıklarında mukozadaki destrüksiyonun niçin olduğu çabuk hücresel proliferasyon sırasında DNA replikasyon hatalarının onarımını sağlayan genetik alterasyonlar oluşmaktadır Öncül lezyon olan yassı adenom şeklindeki plaklar, gitgide büyüyen displazik türdeki gözenekli olan ekspansiyonlar la zamanla belirginleşir B DIYET, ENDOGEN VE EKZOJEN KARSİNOJENLER Kolorektal karsinom patogenezinde kırmızı et ve yağ oranından varlıklı yüksek kalorili beslenmenin, antioksidan, antimutajen, antineoplastik vitamin ve eser elementlerden mahrum, lifsel komponenti olmayan besin alışkanlığının ur oluşumunda önemli rolü vardır Ülkeler arasındaki kolorektal kanser sıklıklan arasındaki değişkenlik gıda, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerin farklılığını yansıtmaktadır Endojen ve ekzojen karsinojenik etkenler, yanlış beslenmeye bağlı koruyucu maddelerin eksikliği sütun mukoza epitel hücrelerinin regenerasyon direncini, mukus kalitesinin kaybına niçin olmaktadır Bütün faktörler barsak epiteli ile doğrudan doğruya temasta olan intralüminal mikrofloranın ve içeriğin değişmesine, epitel hücre membranlarında yağ asit oranlarının yükselmesine, lipid peroksidasyon radikallerinin artmasına neden olur Keza, sitokinler, interlökinler, prostaglandinler ve bitki örtüsü nekroz faktörü alfa (TNFa), nitrik oksit gibi iltihabi medyatörler mukoza epitel destrüksiyonunun kalıcı ayla gelmesine niçin olur Sonuçta, genetik ve somatik mutasyonlarla karsinogenezis başlar