Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Neptünyum
Neptünyum Hakkında
Neptünyum Nedir ? Neptünyum Hakkında
Uranyumun nötronlarla bombardımanından yapay olarak elde edilen, atom numarası 93, atom ağırlığı 239 olan, radyoaktif bir element
Neptünyum ’dan enerji üretilebilir mi ?
Neptünyum konusunda, konunun bilimsel yanı incelenmeden toplumu yanıltabilecek ve akıl karışıklığına yol açabilecek bir takım iddialara şahit olmaktayız Özellikle ülkemizin içinde bulunduğu güç ekonomik şartlar doğal kaynaklarımıza yönelişi arttırmakta ve bu kaynakların ne şekilde değerlendirilebileceği konusunda değişik çözüm önerileri gündemi işgal etmektedir Maalesef bu önerilerin bazıları, Neptünyum örneğinde olduğu gibi, mantıklı çözümler olmaktan oldukça uzaktır
Öteki yanlamasına bir metanın ekonomik girdi sağlayabilecek nitelikte olabilmesi için ilk önce bu metanın ülkemizde mevcut olması ve hem bu metanın, ülke ve dünya pazarındaki açıklanmış bir talep düzeyine sahip olması gerekmektedir Bu veri notunda Neptünyum ile ilgili gerçekler anlatılmaya çalışılmaktadır
Tarihçesi
93 atom numaralı Neptünyum transuranyum ailesi olarak bilinen elementlerden birisi olup suni olarak elde edilebilen radyoaktif bir elementtir ve hatta Neptünyum sentetik olarak ilk üretilen transuranyum elementidir Neptünyumun 239 kütle numaralı izotopu, 1940 yılında Edwin M McMillan ve P H Abelson kadar Berkeley Laboratuarında Uranyumun siklotrondan üretilen nötronlarla topa tutma edilmesiyle elde edilmiştir
Doğada var mıdır ?
Uzun bir süre Neptünyum ’un doğada bulunmadığına inanılmış, lakin son yapılan araştırmalarda,nötronların niçin olduğu transmutasyon (mutasyon) reaksiyonları nedeniyle, uranyum madenlerinde eser miktarda oluştuğu anlaşılmıştır Ama, bunun herhangi bir maden değeri olmadığından, dünyada Neptünyum madenciliği diye bir vaka da bulunmamaktadır
Nasıl üretilebilir ?
Neptünyumu yüksek miktarlarda elde edebilmenin tek yolu nükleer reaktörlerde veya hızlandırıcılarda Uranyumun nötronlarla bombardımanıdır Bunun sonucunda oluşan Neptünyum, bombardıman edilen ya da reaktörlerde yakacak olarak kullanılan Uranyumun bitmiş işlenmesi ile elde edilebilir ve bu yöntem de ileri düzeyde nükleer teknolojinin var olmasını gerektirmektedir
Ülkemizde iki adet araştırma reaktörünün (Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezideki TR2 Araştırma Reaktörü ve İstanbul Teknik Üniversitesindeki İTÜTRIGA Araştırma Reaktörü) dışarıya nükleer reaktör mevcut değildir Bu araştırma reaktörlerinin kullanılmış yakıtlarında fazla eksik miktarlarda Neptünyum olmakla birlikte, bu Neptünyumu edinmek için laf konusu kullanılmış yakıtların tekrar işlenmesi gerekir ve bizde bu teknoloji mevcut değildir
Kaldı ama, büyük miktarlarda suni yoldan elde edilecek Neptünyumu talep edecek ve ülkemizi de borç yükünden kurtaracak bir alıcı dünyada mevcut değildir
enerji kaynağı mıdır ?
Neptünyumun enerji üretiminde kullanılan bir yakıtmış gibi nitelendirilmesi de doğru değildir Bunu teknik olarak açıklama yapmak mecburiyeti vardır Nükleer reaktörlerde enerji üretimi ağır elementlerin (Uranyum, Plütonyum) izotoplarının nötronlarla ayrılma (fisyon) reaksiyonlarına girmesine dayanmaktadır Bu reaksiyon sonucunda daha hafif elementler (fisyon ürünleri) ve bir arz enerji (»200 MeVfisyon) ortaya çıkmaktadır Enerji üretiminde kullanılan günümüz nükleer reaktörlerinde bu reaksiyon kontrollü ve sürekli bir şekilde gerçekleştirilmektedir
Neptünyum da ağır bir element olmakla ve bir takım izotopları fisyon reaksiyonu yapabilmekle birlikte, enerji üretiminde kullanılabilecek şekilde aralıksız ve kontrollü ayrılma reaksiyonları oysa fazla özel konfigürasyonlarda gerçekleştirilebilmesi mümkündür Bu yöndeki araştırmalar enerji üretiminden ziyade, daha çok nükleer silahsızlanma çalışmaları çerçevesinde sürdürülmektedir
Dünyadaki değişik laboratuarlarda Neptünyumun hangi şartlarda aralıksız ve kontrollü ayrılma reaksiyonların gerçekleşebileceği yönünde araştırmalar sürdürülmektedir 2002 yılı Ekim ayındaki milletlerarası medyada “Los Alamos (ABD) Laboratuarlarında deney koşullarında Neptünyumun kullanılarak kontrollü bir kritikliğe ulaşıldığı yönünde haberler yer almıştır Bu olasılık dikkate alınarak, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi çalışmaları dahilinde, Neptünyum da Milletlerarası Atom Enerjisi Ajansı göre teminat denetimi anlaşmaları zarfında Uranyum ve Plütonyum gibi izlenmektedir (hangi tesiste ne değin üretildi, ne kadarı hangi amaçla kullanıldı vb)
Neticede Neptünyumun günümüzde bir enerji kaynağı olarak kullanılması diye bir koşul söz konusu değildir Bu şekilde çalışan bir nükleer reaktör mevcut değildir
Ülkemizde ve dünyada var mıdır ?
Neptünyumun nasıl elde edilebileceği ve doğada mevcudiyeti ve ülkemizin nükleer teknoloji alanındaki kabiliyeti dikkate alındığında ülkemizde Neptünyum madenciliği diye bir vaka olmadığı; MTA tarafından saptama edilen Uranyum madenlerinde (bu madenler MTA verilerine tarafından yaklaşık 9 bin ton Uranyum içermektedir) çok eksik miktarlarda Neptünyum bulunabileceği; nükleer teknoloji kullanılarak Neptünyum elde edilmesinin de ülkemizin nükleer teknoloji altyapısı itibariyle muhtemel olmadığı; ve bu teknolojiye sahip olunsa zeka ülkemizin sahip olduğu Uranyum ’un tamamının Neptünyum ’a dönüştürülmesi durumunda bile önemli bir hesaplı kazanç elde edilemeyeceği anlaşılması mümkün
*
Neptünyum Hakkında
Neptünyum Nedir ? Neptünyum Hakkında
Uranyumun nötronlarla bombardımanından yapay olarak elde edilen, atom numarası 93, atom ağırlığı 239 olan, radyoaktif bir element
Neptünyum ’dan enerji üretilebilir mi ?
Neptünyum konusunda, konunun bilimsel yanı incelenmeden toplumu yanıltabilecek ve akıl karışıklığına yol açabilecek bir takım iddialara şahit olmaktayız Özellikle ülkemizin içinde bulunduğu güç ekonomik şartlar doğal kaynaklarımıza yönelişi arttırmakta ve bu kaynakların ne şekilde değerlendirilebileceği konusunda değişik çözüm önerileri gündemi işgal etmektedir Maalesef bu önerilerin bazıları, Neptünyum örneğinde olduğu gibi, mantıklı çözümler olmaktan oldukça uzaktır
Öteki yanlamasına bir metanın ekonomik girdi sağlayabilecek nitelikte olabilmesi için ilk önce bu metanın ülkemizde mevcut olması ve hem bu metanın, ülke ve dünya pazarındaki açıklanmış bir talep düzeyine sahip olması gerekmektedir Bu veri notunda Neptünyum ile ilgili gerçekler anlatılmaya çalışılmaktadır
Tarihçesi
93 atom numaralı Neptünyum transuranyum ailesi olarak bilinen elementlerden birisi olup suni olarak elde edilebilen radyoaktif bir elementtir ve hatta Neptünyum sentetik olarak ilk üretilen transuranyum elementidir Neptünyumun 239 kütle numaralı izotopu, 1940 yılında Edwin M McMillan ve P H Abelson kadar Berkeley Laboratuarında Uranyumun siklotrondan üretilen nötronlarla topa tutma edilmesiyle elde edilmiştir
Doğada var mıdır ?
Uzun bir süre Neptünyum ’un doğada bulunmadığına inanılmış, lakin son yapılan araştırmalarda,nötronların niçin olduğu transmutasyon (mutasyon) reaksiyonları nedeniyle, uranyum madenlerinde eser miktarda oluştuğu anlaşılmıştır Ama, bunun herhangi bir maden değeri olmadığından, dünyada Neptünyum madenciliği diye bir vaka da bulunmamaktadır
Nasıl üretilebilir ?
Neptünyumu yüksek miktarlarda elde edebilmenin tek yolu nükleer reaktörlerde veya hızlandırıcılarda Uranyumun nötronlarla bombardımanıdır Bunun sonucunda oluşan Neptünyum, bombardıman edilen ya da reaktörlerde yakacak olarak kullanılan Uranyumun bitmiş işlenmesi ile elde edilebilir ve bu yöntem de ileri düzeyde nükleer teknolojinin var olmasını gerektirmektedir
Ülkemizde iki adet araştırma reaktörünün (Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezideki TR2 Araştırma Reaktörü ve İstanbul Teknik Üniversitesindeki İTÜTRIGA Araştırma Reaktörü) dışarıya nükleer reaktör mevcut değildir Bu araştırma reaktörlerinin kullanılmış yakıtlarında fazla eksik miktarlarda Neptünyum olmakla birlikte, bu Neptünyumu edinmek için laf konusu kullanılmış yakıtların tekrar işlenmesi gerekir ve bizde bu teknoloji mevcut değildir
Kaldı ama, büyük miktarlarda suni yoldan elde edilecek Neptünyumu talep edecek ve ülkemizi de borç yükünden kurtaracak bir alıcı dünyada mevcut değildir
enerji kaynağı mıdır ?
Neptünyumun enerji üretiminde kullanılan bir yakıtmış gibi nitelendirilmesi de doğru değildir Bunu teknik olarak açıklama yapmak mecburiyeti vardır Nükleer reaktörlerde enerji üretimi ağır elementlerin (Uranyum, Plütonyum) izotoplarının nötronlarla ayrılma (fisyon) reaksiyonlarına girmesine dayanmaktadır Bu reaksiyon sonucunda daha hafif elementler (fisyon ürünleri) ve bir arz enerji (»200 MeVfisyon) ortaya çıkmaktadır Enerji üretiminde kullanılan günümüz nükleer reaktörlerinde bu reaksiyon kontrollü ve sürekli bir şekilde gerçekleştirilmektedir
Neptünyum da ağır bir element olmakla ve bir takım izotopları fisyon reaksiyonu yapabilmekle birlikte, enerji üretiminde kullanılabilecek şekilde aralıksız ve kontrollü ayrılma reaksiyonları oysa fazla özel konfigürasyonlarda gerçekleştirilebilmesi mümkündür Bu yöndeki araştırmalar enerji üretiminden ziyade, daha çok nükleer silahsızlanma çalışmaları çerçevesinde sürdürülmektedir
Dünyadaki değişik laboratuarlarda Neptünyumun hangi şartlarda aralıksız ve kontrollü ayrılma reaksiyonların gerçekleşebileceği yönünde araştırmalar sürdürülmektedir 2002 yılı Ekim ayındaki milletlerarası medyada “Los Alamos (ABD) Laboratuarlarında deney koşullarında Neptünyumun kullanılarak kontrollü bir kritikliğe ulaşıldığı yönünde haberler yer almıştır Bu olasılık dikkate alınarak, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi çalışmaları dahilinde, Neptünyum da Milletlerarası Atom Enerjisi Ajansı göre teminat denetimi anlaşmaları zarfında Uranyum ve Plütonyum gibi izlenmektedir (hangi tesiste ne değin üretildi, ne kadarı hangi amaçla kullanıldı vb)
Neticede Neptünyumun günümüzde bir enerji kaynağı olarak kullanılması diye bir koşul söz konusu değildir Bu şekilde çalışan bir nükleer reaktör mevcut değildir
Ülkemizde ve dünyada var mıdır ?
Neptünyumun nasıl elde edilebileceği ve doğada mevcudiyeti ve ülkemizin nükleer teknoloji alanındaki kabiliyeti dikkate alındığında ülkemizde Neptünyum madenciliği diye bir vaka olmadığı; MTA tarafından saptama edilen Uranyum madenlerinde (bu madenler MTA verilerine tarafından yaklaşık 9 bin ton Uranyum içermektedir) çok eksik miktarlarda Neptünyum bulunabileceği; nükleer teknoloji kullanılarak Neptünyum elde edilmesinin de ülkemizin nükleer teknoloji altyapısı itibariyle muhtemel olmadığı; ve bu teknolojiye sahip olunsa zeka ülkemizin sahip olduğu Uranyum ’un tamamının Neptünyum ’a dönüştürülmesi durumunda bile önemli bir hesaplı kazanç elde edilemeyeceği anlaşılması mümkün
*
