Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Nevruz Bayramı yazısı
Nevruz sözcüğü Farsça nev (yeni) ve ruz (gün) sözcüklerinin birleşmesinden meydana gelmiş olup yeni gün anlamına gelmektedir Eski İran takvimine tarafından yılın birincil günüdür ve güneşin Koç burcuna girdiği ilkbaharın başlangıcı sayılan bir gündür
Güneş 21 Marta kadar güney yarımküreye daha çok ışık ve ısı verirken, 21 Mart tarihinden itibaren kuzey yarımküreye daha çok ısı vermeye başlar böylece kuzey yarımkürede yaşamış bazı halklar için 21 Mart günü uyanış ve yaradılışın sembolü olarak kutlanmaya değer bir gün anlamı taşımaktadır
Hz Adem ’in 7 torunu olan Cem 21 Mart günü Azerbaycan ’a gelmiş ve bugünü bayram bildiri etmiştir
Anadolu ’da Nevruz i Sultan, Sultan Nevruz , Navrız, Mart dokuzu gibi adlar verilen Nevruz , ayrı yörelerde değişik biçimlerde kutlanır Tarımsal uğraşın yoğun olduğu yörelerde bir nesil bolluk ve bereket töreni olma özelliği de taşımaktadır AleviBektaşi topluluklarda ise inanca dayalı bir amaç da açıklama etmektedir
AleviBektaşi topluluklarda Nevruz , Hz Ali ’nin doğum günüdür, Hz Ali ile Hz Fatma ’nın evlendikleri gündür, Hz Muhammed ’in veda haccı dönüşü Hz Ali ’yi kendine halife devir ettiği gün olması özelliğini de taşımaktadır Bu günün sabahı mürşidin okuduğu duadan daha sonra süt içilir, Nevruz iye adı verilen şiirler, nefesler ve Hz Ali ’nin Mevlidi okunur Nevruz da önceden hazırlanmış olan çöreklerle kabristan ziyaretine gidilir, ölüler ziyaret edildikten daha sonra orada çörekler yenilir
Osmanlı Devleti vaktinde Nevruz gününe özel bir önem verilmiştir Padişahlara Nevruz günleri “ nevruz iye adı bahşedilen kasideler sunulurdu Bu kasidelerde ağaçların yeşermesi, çiçeklerin açması, havanın ısınması gibi konulara yer verilirdi Nevruz günü Adem ’in yaratıldığı, Nuh ’un gemisinin karayı bulduğu, Hz Ali ’nin doğduğu, halife olduğu anlatılırdı Nevruz gecesi tüm yaratıkların Tanrı ’ya secde ettiği, dileklerin yerine getirildiği belirtilirdi Nevruz günlerinde müneccimbaşı, yeni takvimi padişaha sunar, bahşişini de alırdı Buna da “ nevruz iye bahşişi adı verilirdi Saray doktor başıları tarafından hazırlanan ve Nevruz iye denen değişik baharatlardan üretilmiş macunlar, padişah ailelerine ve büyüklere sunulurdu Bugün için yapılmış macunlar, porselen kapaklı kaseler içinde sunulur ve günün hangi saatinde yenmesi gerektiğini yazar bir kağıt da kaselere iliştirilirdi
Nevruz iye adı bahşedilen macunun kökeni, kimi araştırmacılar göre Persler dönemine dek götürülebilmektedir Persler vaktinde Nevruz günlerinde hekimler ve eczacılar toplanarak bu özel macunu hazırlamışlardır Bu macundan yiyenin bütün sene boyunca hastalıklardan korunacağına inanılmıştır Zamanla bu gelenek değişime uğramış ve Nevruz iye Nevruz günlerinde yenen özel bir tatlının adı olmuştur Son zamanlarda bu geleneğin bir uzantısı olarak 21 Mart günü Manisa ’da mesir macunu halka dağıtılmaktadır
Doğu Anadolu halkı için yalnızca Nevruz günü değil, Nevruz gecesi de kutsallık taşımaktadır Bu gece canlı cansız tüm varlıkların Tanrı ’ya secde ettiğine inanılır O gün herkesin bir takvim kısmeti ve geleceği belirlenir Cümbür Cemaat hoş ve yeni elbiseler giyerek yeni yıla hazırlanır Evlerde yemekler yapılır, karşılıklı ziyaretlerde bulunulur
Mart ayı içerisinde Anadolu ’nun bir takım yörelerinde görülen bir diğer gelenek de “kara Çarşamba geleneğidir Mart ayının ilk çarşambası olan bu günde farklı alanlara yönlendirilmiş törenler yapılır, çeşitli yiyecekler hazırlanarak birlikte yenir Gençler bir dilek tutarak komşuların kapısını dinlerler
Nevruz la ilgili geleneklerden biri de “mart ipliği adı verilen uygulamadır 21 Marttan itibaren ısınmaya başlayan havalar sebebiyle ağaçların güneşten etkilenmemesi için kumaş bağlanır
Giresun ’da uygulanmakta olan “Mart bozumu adı verilen gelenek de Nevruzla ilgili manâlı geleneklerden biridir Mart bozumunda akarsulardan alınıp getirilen su evlere serpilir Ayağı uğurlu bir misafirin gelmesi ve “martınızı bozuyorum demesi beklenir
Nevruz İç Anadolu Bölgesi ’nde “Mart dokuzu olarak bilinmektedir 21 Mart günü sabahtan erken kalkılır, mezarlık ziyareti yapılır, kasıt tutulur Niyetlenecek kişi mezarlardan birer taş alarak kırka tamamlar Bir torbaya doldurup evinin duvarına asar ve giderken bir kasıt tutar Bir yıl daha sonra torbaya baktığında taşlar kırk bir olmuşsa niyetinin gerçekleşeceğine inanır bir daha fakat Mart Dokuzunda taşlar iade edilir
Nevruz günü ziyaretler sırasında dağıtılmış yemeklerden oluşan sofralar hazırlanır, oyunlar oynanır, eğlenceler düzenlenir, boyalı yumurtalar yenir ve büyük ateşler yakılır
Her toplumun kendine özgü nedenlerle kutladığı Nevruz, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tataristan, Uygur Bölgesi, Anadolu ve Balkanlarda geleneksel kutlamalarla canlılığını günümüzde de sürdürmektedir *
Nevruz sözcüğü Farsça nev (yeni) ve ruz (gün) sözcüklerinin birleşmesinden meydana gelmiş olup yeni gün anlamına gelmektedir Eski İran takvimine tarafından yılın birincil günüdür ve güneşin Koç burcuna girdiği ilkbaharın başlangıcı sayılan bir gündür
Güneş 21 Marta kadar güney yarımküreye daha çok ışık ve ısı verirken, 21 Mart tarihinden itibaren kuzey yarımküreye daha çok ısı vermeye başlar böylece kuzey yarımkürede yaşamış bazı halklar için 21 Mart günü uyanış ve yaradılışın sembolü olarak kutlanmaya değer bir gün anlamı taşımaktadır
Hz Adem ’in 7 torunu olan Cem 21 Mart günü Azerbaycan ’a gelmiş ve bugünü bayram bildiri etmiştir
Anadolu ’da Nevruz i Sultan, Sultan Nevruz , Navrız, Mart dokuzu gibi adlar verilen Nevruz , ayrı yörelerde değişik biçimlerde kutlanır Tarımsal uğraşın yoğun olduğu yörelerde bir nesil bolluk ve bereket töreni olma özelliği de taşımaktadır AleviBektaşi topluluklarda ise inanca dayalı bir amaç da açıklama etmektedir
AleviBektaşi topluluklarda Nevruz , Hz Ali ’nin doğum günüdür, Hz Ali ile Hz Fatma ’nın evlendikleri gündür, Hz Muhammed ’in veda haccı dönüşü Hz Ali ’yi kendine halife devir ettiği gün olması özelliğini de taşımaktadır Bu günün sabahı mürşidin okuduğu duadan daha sonra süt içilir, Nevruz iye adı verilen şiirler, nefesler ve Hz Ali ’nin Mevlidi okunur Nevruz da önceden hazırlanmış olan çöreklerle kabristan ziyaretine gidilir, ölüler ziyaret edildikten daha sonra orada çörekler yenilir
Osmanlı Devleti vaktinde Nevruz gününe özel bir önem verilmiştir Padişahlara Nevruz günleri “ nevruz iye adı bahşedilen kasideler sunulurdu Bu kasidelerde ağaçların yeşermesi, çiçeklerin açması, havanın ısınması gibi konulara yer verilirdi Nevruz günü Adem ’in yaratıldığı, Nuh ’un gemisinin karayı bulduğu, Hz Ali ’nin doğduğu, halife olduğu anlatılırdı Nevruz gecesi tüm yaratıkların Tanrı ’ya secde ettiği, dileklerin yerine getirildiği belirtilirdi Nevruz günlerinde müneccimbaşı, yeni takvimi padişaha sunar, bahşişini de alırdı Buna da “ nevruz iye bahşişi adı verilirdi Saray doktor başıları tarafından hazırlanan ve Nevruz iye denen değişik baharatlardan üretilmiş macunlar, padişah ailelerine ve büyüklere sunulurdu Bugün için yapılmış macunlar, porselen kapaklı kaseler içinde sunulur ve günün hangi saatinde yenmesi gerektiğini yazar bir kağıt da kaselere iliştirilirdi
Nevruz iye adı bahşedilen macunun kökeni, kimi araştırmacılar göre Persler dönemine dek götürülebilmektedir Persler vaktinde Nevruz günlerinde hekimler ve eczacılar toplanarak bu özel macunu hazırlamışlardır Bu macundan yiyenin bütün sene boyunca hastalıklardan korunacağına inanılmıştır Zamanla bu gelenek değişime uğramış ve Nevruz iye Nevruz günlerinde yenen özel bir tatlının adı olmuştur Son zamanlarda bu geleneğin bir uzantısı olarak 21 Mart günü Manisa ’da mesir macunu halka dağıtılmaktadır
Doğu Anadolu halkı için yalnızca Nevruz günü değil, Nevruz gecesi de kutsallık taşımaktadır Bu gece canlı cansız tüm varlıkların Tanrı ’ya secde ettiğine inanılır O gün herkesin bir takvim kısmeti ve geleceği belirlenir Cümbür Cemaat hoş ve yeni elbiseler giyerek yeni yıla hazırlanır Evlerde yemekler yapılır, karşılıklı ziyaretlerde bulunulur
Mart ayı içerisinde Anadolu ’nun bir takım yörelerinde görülen bir diğer gelenek de “kara Çarşamba geleneğidir Mart ayının ilk çarşambası olan bu günde farklı alanlara yönlendirilmiş törenler yapılır, çeşitli yiyecekler hazırlanarak birlikte yenir Gençler bir dilek tutarak komşuların kapısını dinlerler
Nevruz la ilgili geleneklerden biri de “mart ipliği adı verilen uygulamadır 21 Marttan itibaren ısınmaya başlayan havalar sebebiyle ağaçların güneşten etkilenmemesi için kumaş bağlanır
Giresun ’da uygulanmakta olan “Mart bozumu adı verilen gelenek de Nevruzla ilgili manâlı geleneklerden biridir Mart bozumunda akarsulardan alınıp getirilen su evlere serpilir Ayağı uğurlu bir misafirin gelmesi ve “martınızı bozuyorum demesi beklenir
Nevruz İç Anadolu Bölgesi ’nde “Mart dokuzu olarak bilinmektedir 21 Mart günü sabahtan erken kalkılır, mezarlık ziyareti yapılır, kasıt tutulur Niyetlenecek kişi mezarlardan birer taş alarak kırka tamamlar Bir torbaya doldurup evinin duvarına asar ve giderken bir kasıt tutar Bir yıl daha sonra torbaya baktığında taşlar kırk bir olmuşsa niyetinin gerçekleşeceğine inanır bir daha fakat Mart Dokuzunda taşlar iade edilir
Nevruz günü ziyaretler sırasında dağıtılmış yemeklerden oluşan sofralar hazırlanır, oyunlar oynanır, eğlenceler düzenlenir, boyalı yumurtalar yenir ve büyük ateşler yakılır
Her toplumun kendine özgü nedenlerle kutladığı Nevruz, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tataristan, Uygur Bölgesi, Anadolu ve Balkanlarda geleneksel kutlamalarla canlılığını günümüzde de sürdürmektedir *
