Neyzen Tevfik Hayatı ve Eğitim Hayatı Hakkında Bilgi

Neyzen Tevfik

Doğum 24 Mart 1879 Muğla
Ölümü 28 Ocak 1953 İstanbul
Meslek Neyzen, şair, yazan
Tevfik Kolaylı ya da yaygın adıyla anılan Neyzen Tevfik; Türk neyzen, hiciv ustası ve şair 24 Mart 1879'da Muğla'da doğmuştur Muhalif kimliğiyle tanınır Cumhuriyet devrimlerine karşısında gelenlere karşısında hicvini kullanmış; haksızlığa, yolsuzluğa ve yozlaşmışlığa karşı şiirler yazmıştır Birçok kez tutuklanmış, fakat kısa zaman daha sonra bağımsızlık bırakılmıştır Şiddetli derecede içki kullanan Tevfik , uyumlu bir gelir tutturamamış ve ömrü de sağlık sorunlarıyla geçmiştir

AİLE, EĞİTİM VE ÇALIŞMA YAŞAMSAL
Başlıca adı Tevfik Kolaylı olan Neyzen Tevfik 24 Mart 1879 ’da Muğla ’nın Bodrum ilçesinde dünyaya gelmiştir Babası Hasan Fehmi Bey aslen Samsun'un Bafra ilçesine emrindeki Kolay beldesindendir; Soyadı Kanunu çıkınca memleketinin ismini soyadı olarak almıştır
Hasan Fehmi Bey, Bodrum Rüştiyesi ’nde öğretmenlik yapmaktadır Kültürlü düşünceli, açık fikirli, müzikten anlayan, sanatsever ve nükteci bir insandır

YAŞAMSAL VE GENÇLİK YILLARI

Neyzen Tevfik ’in şiire olan ilgisi Bodrum ’daki çocukluk yıllarına rastlar Dönemin yolcu saz şairlerinden dinlediği “Leyla ile Mecnun, “Tahir ile Zühre, “Arzu ile Kamber, “Ferhat ile Sevimli gibi insanlar hikâyeleri Neyzen ’in şiire alaka duymasını sağlamıştır1892 ’de, babasının Urla Rüştiyesi ’ne atanması üstüne ailesiyle birlikte Urla ’ya gider Bir sene sonradan sanatkâr bir neyzen olan Berber Kâzım ’la tanışır ve ondan ney dersleri almaya başlar 1893 ’te, birincil sara nöbetini geçirir Aile büyükleri, bunu ney ’in etkileyici sesine bağlayarak onu bu tutkusundan vazgeçirmeye çalışırlar, bu vesileyle okulu teslim etmek zorunda kalır Annesiyle İstanbul ’a gider ve altı ay sonunda Pepo adlı bir hekim hastalığını teftiş altına almayı başarır Babası, bir yıl sonra, Tevfik azıcık düzelince, son bir umutla yatılı olarak “İzmir İdadisine verir Fakat sara nöbetleri tekrar başlar ve okulu bırakır Neyzen Tevfik, ney ’ini koltu ğunun altına sıkıştırdığı gibi İzmir Mevlevihanesi ’nin yolunu miktar Neyzen Tevfik burada Tokadizade Şekip, Tevfik Nevzat, Ruhi Baba ve Şair Eşref gibi pek fazla ünlü isimle tanışır Birincil şiiri bu günlerde, 13 Mart 1893 ’de Muktebes dergisinde yayımlanır

EĞİTİM VE ÇALIŞMA YAŞAMSAL

1898 ’de babası, Neyzen Tevfik ’i İstanbul ’daki Fethiye Medresesi ’ne yerleştirir; fakat Neyzen Tevfik zamanını daha fazla Galata ve Yenikapı mevlevihanelerinde geçirir giderken tanıştığı Mehmet Akif Ersoy, onun dönemin seçkin müzisyen ve edebiyatçılarıyla tanışmasını sağlar 1901 yılında, Fethiye Medresesi ’nden ayrılır Önce Fatih ’teki Şekerci Hanı, sonradan da Çukurçeşme ’deki Ali Bey Hanı ’na yerleşir bu vesileyle babasını tanıyan ve sonra şeyhülislam da olan Musa Kâzım Efendi onu derslerine kabul eder
Neyzen Tevfik; Musa Kâzım Efendi, Ahmet Mithat Efendi, Muallim Naci, Şair Şeyh Vasfi gibi edebiyatçılarla tanışır Mehmet Akif ’le dostluğu sürmektedir, Neyzen, Akif ’e ney; Âkif ise Neyzen ’e Arapça, Farsça ve Fransızca öğretir 1900 yılında, Gülistan Plak ’ın sahibi Hafız Âşir Bey ’le bir plak yükleme girişiminde bulunur Neyzen sarhoş olduğu için güçlükle doldurulan plaklar gerçi basılıp piyasaya verilmiştir 1949 ’da yayımlanan Azâb ı Mııkaddes'e yazdığı önsözde belirttiğine göre, Neyzen “yüze yakın plak doldurmuştur Dönemin önde gelen ailelerince, köşk, yalı ve konaklara çağrılan, dahası saray çevresine bile sokulan bir neyzendir bundan böyle öte yandan Sultan II Abdulhamid Han yönetimine karşı meydana çıkan gençlerle Sirkeci ’deki İstasyon Gazinosu ve Güneş Kıraathanesi ’nde bir araya kazanç; konuşmalar yaparlardı Bu sebepten Neyzen gözaltına alınır ve sorgulamadan geçirilir On beş gün daha sonra da salınır Mimlendiğini düşünen ve arkadaşlarına zarar vermekten endişe duyan Neyzen Tevfik, arkadaşlarından uzakta durur Kendini Beyoğlu meyhanelerine atar Daha sonraları o da yurtdışına gitmeye karar verir Ocak 1902 ’de Mesajeri vapuru ile Darı ’a dürüst yola çıkar En yakın arkadaşlarından Şair Eşref de oradadır Mısır ’da bir arkadaşıyla Neyzenler Kahvehanesi açıp işletir Özbekiye Saz Bahçesi ’nde çalarken plak doldurur Feride adlı Lübnanlı bir kadınla iki ay birlikte yaşar Sultan II Abdülhamid Han için yazdığı hicvini İstanbul Kıraathanesi ’nde okuyunca tutuklanmak istenir Çevrenin yardımıyla kurtulur, “Türk Aydınlarının Mısır Hii Hakkındaki Düşünceleridir başlığıyla gazetelerde yayımlanan yazı nedeniyle hakkında tutuklama kararı verilir Kurtulmak için “Kaygusuz Sultan adlı bektaşi tekkesine sığınır



MISIR YILLARI VE YURDA DÖNÜŞ
öte taraftan Sultan II Abdulhamid Han yönetimine aleyhinde meydana çıkan gençlerle Sirkeci ’deki İstasyon Gazinosu ve Güneş Kıraathanesi ’nde bir araya kazanç; konuşmalar yaparlardı Bu sebepten Neyzen gözaltına alınır ve sorgulamadan geçirilir On beş gün sonra da salınır Mimlendiğini düşünen ve arkadaşlarına zarar vermekten endişe duyan Neyzen Tevfik, arkadaşlarından uzak durur Kendini Beyoğlu meyhanelerine atar Daha sonraları o da yurtdışına gitmeye karar verir Ocak 1902 ’de Mesajeri vapuru ile Darı ’a içten yola çıkar En yakın arkadaşlarından Şair Eşref de oradadır Mısır ’da bir arkadaşıyla Neyzenler Kahvehanesi açıp işletir Özbekiye Saz Bahçesi ’nde çalarken plak doldurur Feride adlı Lübnanlı bir kadınla iki ay birlikte yaşar Sultan II Abdülhamid Han için yazdığı hicvini İstanbul Kıraathanesi ’nde okuyunca tutuklanmak istenir Çevrenin yardımıyla kurtulur, “Türk Aydınlarının Mısır Hii Hakkındaki Düşünceleridir başlığıyla gazetelerde yayımlanan yazı sebebiyle hakkında tutuklama kararı verilir Kurtulmak için “Kaygusuz Sultan adlı bektaşi tekkesine sığınır

YURDA GERİ DÖNÜŞ

II Meşrutiyet ’in ilanıyla Darı ’dan ayrılıp İzmir ’e döner Ardından da İstanbul yolunu tutar Çemberlitaş ’ta bir han odasına yerleşir Ferah Tiyatrosu ’nda sergilenen “Sabahı Bağımsızlık adlı oyunun İttihat ve Terakki kadar yasaklanması üstüne yaptığı konuşma tutuklanmasına niçin olur, ancak kısa bir vakit sonradan özgürlük bırakılır
Neyzen Tevfik 1910 yılında Cemile Hanım ’la, kardeşinin ve babasının karşı çıkmasına rağmen, annesinin ısrarıyla evlenir Bir kızı olur Ancak yürümeyen evliliği, kızı Leman henüz üç aylıkken kayınbabasın eşini alıp götürmesiyle son bulur Birinci Dünya Savaşı yıllarında, Askeri Müze ’nin kurucusu Muhtar Paşa ’nm emrinde mehterbaşı olarak askerlik yapar Düzenle başı tatsız Neyzen Tevfik ’in askerliği de kendincedir Muhtar Paşa ’yla kavga edip çıkar gider İstanbul Merkez Komutanı Albay Cevat Bey, sık sık yinelenen bu kavgalarda araya girer ve Muhtar Paşa ile Neyzen ’i barıştırır 1919 yılında, ilk kitabı Hiç yayımlanır 1923 ’te Ankara ’ya gider ve kardeşi Şefik Kolaylı ’nın yanında dört beş ay kalır Kurtuluş Savaşı ’nı ve Mustafa Kemal ’i öven şiirler yazan Cumhuriyet devrimlerine yan, onları savunan bir şairdir bundan böyle Geçmişe, geçmişin kalıntılarına aleyhinde acımasız bir savaşa girişir 1924 yılında, arkadaşı Hasan Sait Çelebi ’nin yardımlarıyla, yazdıklarını Azâbı Mukaddes başlığı aşağıda fasiküller halinde yayımlamaya kalkışır Ama sadece iki fasikül yayımlanır 1926 yılında Atatürk ’le tanışır 1927 yılında sara nöbetleri ve içki yüzünden bundan böyle sıkça gideceği Toptaşı Tımarhanesi ve Zeynep Kâmil Hastanesi ’nde tedavi görmeye başlar 1928 yılında Dresden Opera Müdürü Kurt Schtringler ile tanışır Ney çalışına hayran kalan opera müdürü, Neyzen Tevfik ’i yücelten sözler söyler Aynı sene, eski dostu Mehmet Akif ’i bakmak için her yerde Darı ’a gider Bir yıla yakın Akif ’in yanında kalır 30 ’lu yıllarda, hesaplı takviye olsun diye vali ve Belediye Reisi Muhiddin Üstündağ ’ın girişimiyle konservatuvarda görevlendirilir 40 ’lı yıllarda hem doktoru hem dostu olan Mazhar Osman ve Rahmi Duman ’ın aracılığı ve valiliğin onayıyla Bakırköy Us Hastahanesi ’nin 21 nolu koğuşu ona ayrılır İstediği zaman kazanç, yatar, dinlenir 9 Mart 1946 ’da basın yararına düzenlenen bir konserde çalar Yaptığı taksimlerle izleyicileri büyüler Konser öncesi neyini merak edenler, konser sonrası onu dinlemenin bir şans olduğunu dile getirirler

SON YILLARI VE ÖLÜMÜ

1949 yılında, dostlarından İhsan Ada, Neyzen Tevfik ’in eserlerini onun gözetimi Azâbı Mukaddes adıyla kitaplaştırır 1951 yılında Onu Affettim adlı bir filmde kayda değer bir rolde gözükür Üzgün Şarkı adlı bir başka filde ise Suzan Yakar ’la oynar 1952 yılında, arkadaşlarının ısrarı ile Şehir Halkı Komedi Tiyatrosu ’nda jübilesi yapılır Neyzen Tevfik ’in yaşamı 28 Ocak 1953 ’te son bulur Cenaze namazı Beşiktaş ’ta Sinan Paşa Camisi ’nde kılınır Cenaze namazına toplumun her kesiminden fazla sayıda insan katılır *