Niyet nedir, nasıl olmalıdır?
Niyet nedir
Niyet denilince, aklımıza oncelikle namaz yahut oruc gelir Bu ibadetleri yaparken Allah rızasına ermeyi talep ederiz Ve bunu işin başında hemen dile getiririz Rızanın zıddı riyadır Rıza Hak icindir, riya ise halk icindir Birincisinde İlahi teveccuhe ve rahmete ermek esastır; ikincisinde ise insanlara hoş gorunmek, onların takdirlerine ve alkışlarına can atmak Bu ise bence dilenciliğin bir başka turlusudur
Herkesin kendi nefsini beğendiği bir dunyada, riya yolunu tutmamız ve kendimizi başkalarına beğendirme sevdasına kapılmamız buyuk bir gaflettir Ama gel gor ki, nefis aldanmaya can atıyor ve bu cıkmaz sokağa bilerek ve severek giriyor
Dunyada mesut bir hayat surmemiz ve olumle başlayan ebediyet yolculuğumuzda saadet yurduna varmamız, oncelikle, niyet şartına bağlıdır İbadetlerimizde niyet Allah rızası olduğu gibi, dunya işlerine calışmamızda da niyetimiz helal kazanmak, aile fertlerimize helal lokma yedirmek, ornek bir zengin olarak başkalarını da helal dairesinde calışmaya teşvik etmek, memleketimizin maddi kalkınmasında rol ustlenerek duşmanlarımız karşısında ulkemizi daha guclu kılmak gibi yuksek gayeler olmalıdır Bu niyetle yaptığımız dunyevi calışmalarımız ahiretimize mal olabilir Nur Kulliyatından Dorduncu Sozde şoyle buyrulur:
Namaz kılanın diğer mubah dunyevi amelleri guzel bir niyet ile ibadet hukmunu alır
Yukarıda bu guzel niyetlerden bir kacını saymış olduk
Başkalarına ustun gelmek, parmakla gosterilmek, rakiplerimizi kıskandırmak, alkış ve taktir toplamak gibi nefsin hoşuna giden niyetler o calışmalarımızın faydasını sadece bu dunyada bırakır O kadar yorulmamıza rağmen ahiretimize bir şey goturemeyiz
Ustat Bediuzzaman Hazretleri, Sizi ve sizden oncekileri yaratan Rabbinize ibadet ediniz ki takva mertebesine nail olasınız mealindeki ayetin tefsirinde, cok onemli bir noktaya işaret eder:
İnsan, Rabbine, oncelikle, Rabbi olduğu icin ibadet etmelidir Bu ibadetin sonunda ereceği makamlar ve lutuflar ikinci derecede kalırlar Bunun bir kucuk misalini, buyuklerimize hurmet noktasında yaşamıyor muyuz?
Babamıza nicin hurmet ederiz?
Babamız olduğu icin; yoksa, bize hediyeler vereceği, yahut miras bırakacağı icin değil Zira bu ikinci halde, sevgimize menfaat karışmış, safiyeti kaybolmuş ve bulanmış olur
İşte, ayeti kerimede, Allaha ibadet edin yerine Rabbinize ibadet edin buyrulmakla bu inceliğe dikkat cekilmektedir
Rabbimize, Rabbimiz olduğu icin ibadet edeceğiz Bedenimizin planını bir damla su icine yerleştiren, o damlayı terbiye ederek insan haline getiren ve ruhumuzu duygularla donatan Rabbimize sonsuz şukur borcumuz vardır Ve ibadet, bu borcu eda etmenin en guzel ifadesidir Bir mumin, ibadete başlarken Allahın rızasını niyet etmekle bu mananın şuurunda olduğunu da dile getirmiş oluyor
Nur Kulliyatında niyet ruha benzetilir Niyet, bir ruhtur O ruhun ruhu da ihlastır (Mesnevii Nuriye )
Amellerin gorunen kısmı beden gibidir; gayesi ise ruh Beden ruhla hayata kavuştuğu gibi, ameller de niyet ile canlanır ve hayatlanırlar Niyetin ruhu ise ihlastır, yani ibadetin sadece Allah rızası icin yapılması, bir başka gaye gozetilmemesidir
Allah yolunda cihat eden insanla, ganimet icin harp eden insan gorunuşte aynı işleri yaparlar Ama birincisi olurse şehit olur, kalırsa gazi İkincisi ise şehitlik şerefini peşinen kaybetmiştir Onun icin, ganimetten ote bir nasip de soz konusu değildir
Niyet nedir
Niyet denilince, aklımıza oncelikle namaz yahut oruc gelir Bu ibadetleri yaparken Allah rızasına ermeyi talep ederiz Ve bunu işin başında hemen dile getiririz Rızanın zıddı riyadır Rıza Hak icindir, riya ise halk icindir Birincisinde İlahi teveccuhe ve rahmete ermek esastır; ikincisinde ise insanlara hoş gorunmek, onların takdirlerine ve alkışlarına can atmak Bu ise bence dilenciliğin bir başka turlusudur
Herkesin kendi nefsini beğendiği bir dunyada, riya yolunu tutmamız ve kendimizi başkalarına beğendirme sevdasına kapılmamız buyuk bir gaflettir Ama gel gor ki, nefis aldanmaya can atıyor ve bu cıkmaz sokağa bilerek ve severek giriyor
Dunyada mesut bir hayat surmemiz ve olumle başlayan ebediyet yolculuğumuzda saadet yurduna varmamız, oncelikle, niyet şartına bağlıdır İbadetlerimizde niyet Allah rızası olduğu gibi, dunya işlerine calışmamızda da niyetimiz helal kazanmak, aile fertlerimize helal lokma yedirmek, ornek bir zengin olarak başkalarını da helal dairesinde calışmaya teşvik etmek, memleketimizin maddi kalkınmasında rol ustlenerek duşmanlarımız karşısında ulkemizi daha guclu kılmak gibi yuksek gayeler olmalıdır Bu niyetle yaptığımız dunyevi calışmalarımız ahiretimize mal olabilir Nur Kulliyatından Dorduncu Sozde şoyle buyrulur:
Namaz kılanın diğer mubah dunyevi amelleri guzel bir niyet ile ibadet hukmunu alır
Yukarıda bu guzel niyetlerden bir kacını saymış olduk
Başkalarına ustun gelmek, parmakla gosterilmek, rakiplerimizi kıskandırmak, alkış ve taktir toplamak gibi nefsin hoşuna giden niyetler o calışmalarımızın faydasını sadece bu dunyada bırakır O kadar yorulmamıza rağmen ahiretimize bir şey goturemeyiz
Ustat Bediuzzaman Hazretleri, Sizi ve sizden oncekileri yaratan Rabbinize ibadet ediniz ki takva mertebesine nail olasınız mealindeki ayetin tefsirinde, cok onemli bir noktaya işaret eder:
İnsan, Rabbine, oncelikle, Rabbi olduğu icin ibadet etmelidir Bu ibadetin sonunda ereceği makamlar ve lutuflar ikinci derecede kalırlar Bunun bir kucuk misalini, buyuklerimize hurmet noktasında yaşamıyor muyuz?
Babamıza nicin hurmet ederiz?
Babamız olduğu icin; yoksa, bize hediyeler vereceği, yahut miras bırakacağı icin değil Zira bu ikinci halde, sevgimize menfaat karışmış, safiyeti kaybolmuş ve bulanmış olur
İşte, ayeti kerimede, Allaha ibadet edin yerine Rabbinize ibadet edin buyrulmakla bu inceliğe dikkat cekilmektedir
Rabbimize, Rabbimiz olduğu icin ibadet edeceğiz Bedenimizin planını bir damla su icine yerleştiren, o damlayı terbiye ederek insan haline getiren ve ruhumuzu duygularla donatan Rabbimize sonsuz şukur borcumuz vardır Ve ibadet, bu borcu eda etmenin en guzel ifadesidir Bir mumin, ibadete başlarken Allahın rızasını niyet etmekle bu mananın şuurunda olduğunu da dile getirmiş oluyor
Nur Kulliyatında niyet ruha benzetilir Niyet, bir ruhtur O ruhun ruhu da ihlastır (Mesnevii Nuriye )
Amellerin gorunen kısmı beden gibidir; gayesi ise ruh Beden ruhla hayata kavuştuğu gibi, ameller de niyet ile canlanır ve hayatlanırlar Niyetin ruhu ise ihlastır, yani ibadetin sadece Allah rızası icin yapılması, bir başka gaye gozetilmemesidir
Allah yolunda cihat eden insanla, ganimet icin harp eden insan gorunuşte aynı işleri yaparlar Ama birincisi olurse şehit olur, kalırsa gazi İkincisi ise şehitlik şerefini peşinen kaybetmiştir Onun icin, ganimetten ote bir nasip de soz konusu değildir