iltasyazilim
FD Üye
nizam ı cedid hakkında data
Sultan üçüncü Selim Han devrinde kurulan talimli asker ocağına verilen isim Nizam ’ı cedid, geniş ve bakımlı manada elde etmek üzere iki şekilde tanım edilmiştirDar manada;sultan üçüncü Selim Han zamanında Avrupai tarzda yetiştirilmek istenen asker Geniş manada ise; tekrar aynı Padişah devrinde devlet teşkilatının bütününde yapılmak istenilen yeniliklerdirNizam ’cedid; yeni uyum ve nizam demektir
Osmanlı Devleti ’nde on sekizinci yüzyıldan itibaren bir takım ıslahat hareketlerine başladıGaye,Yavuz ve Kanuni dönemine dönmek, aksayan yönetimsel düzeni eski haline kavuşturmaktıSultan ikinci Osman ile başlayan ıslahat hareketleri sultan dördüncü Murat,Köprülü ailesi ve sultan üçüncü Mustafa ile devam ettiKöprülüzade Fazıl Mustafa Paşa, sadrazamlığı esnasında gayri müslimlerden alınan cizyenin bir elden toplanması için yaptığı yeniliklere Nizam ‘ı cedid adı verilmiştirİlim adamları ile istişare ederek bu yenilikleri tatbikat sahasına koymuştuBu yenilikler sultan üçüncü Selim Han devrinde daha geniş bir plan ve programla sürdürüldüBu padişah,şehzadeliği ve veliahdlığı sırasında yapılan ıslahat teşebbüslerini yakından takib etmiştiBu devirde eski yöntem ve teşkilat için Nizam ’ı kadim denilmeye başlanmıştı
Nizam ’ı cedid hareketi, sultan üçüncü Selim ’in tahta çıkışıyla beraber belirli bir tertib içinde uygulamaya başlandıBöyle yeni bir sistemin konulması için,ilk önce bir takım yönlerden misal alınacak Avrupalıların ilerlemesinin sebeplerinin incelenmesi ve devlet adamlarıyla alimlerinden teşekkül edilecek bir danışma meclisinin kurulması icab ediyorduPadişah, meşveret (danışma) meclisi teşkiliyle, yeni fikrin, bir şahsın değil,devletin malı olması gayesini güdüyordu Islahat için ikisi Avrupalı olan yirmi iki devlet adamından, bu konudaki düşüncelerini ifade eden birer rapor istediOsmanlı ordusunda çalışan bir subay olan Bertrauf ile, İsveç konsolosluğunda çalışan D ’Ohosson ve Türk devlet adamlarının belirli başlılarından olan sadrazam Koca Yusuf Paşa, Veli Efendizade Belirlenmiş, Deftardar Şerif Efendi, Çavuşbaşı Efendi ve tarihçi Enver Efendi bunlar arasında idi *
Sultan üçüncü Selim Han devrinde kurulan talimli asker ocağına verilen isim Nizam ’ı cedid, geniş ve bakımlı manada elde etmek üzere iki şekilde tanım edilmiştirDar manada;sultan üçüncü Selim Han zamanında Avrupai tarzda yetiştirilmek istenen asker Geniş manada ise; tekrar aynı Padişah devrinde devlet teşkilatının bütününde yapılmak istenilen yeniliklerdirNizam ’cedid; yeni uyum ve nizam demektir
Osmanlı Devleti ’nde on sekizinci yüzyıldan itibaren bir takım ıslahat hareketlerine başladıGaye,Yavuz ve Kanuni dönemine dönmek, aksayan yönetimsel düzeni eski haline kavuşturmaktıSultan ikinci Osman ile başlayan ıslahat hareketleri sultan dördüncü Murat,Köprülü ailesi ve sultan üçüncü Mustafa ile devam ettiKöprülüzade Fazıl Mustafa Paşa, sadrazamlığı esnasında gayri müslimlerden alınan cizyenin bir elden toplanması için yaptığı yeniliklere Nizam ‘ı cedid adı verilmiştirİlim adamları ile istişare ederek bu yenilikleri tatbikat sahasına koymuştuBu yenilikler sultan üçüncü Selim Han devrinde daha geniş bir plan ve programla sürdürüldüBu padişah,şehzadeliği ve veliahdlığı sırasında yapılan ıslahat teşebbüslerini yakından takib etmiştiBu devirde eski yöntem ve teşkilat için Nizam ’ı kadim denilmeye başlanmıştı
Nizam ’ı cedid hareketi, sultan üçüncü Selim ’in tahta çıkışıyla beraber belirli bir tertib içinde uygulamaya başlandıBöyle yeni bir sistemin konulması için,ilk önce bir takım yönlerden misal alınacak Avrupalıların ilerlemesinin sebeplerinin incelenmesi ve devlet adamlarıyla alimlerinden teşekkül edilecek bir danışma meclisinin kurulması icab ediyorduPadişah, meşveret (danışma) meclisi teşkiliyle, yeni fikrin, bir şahsın değil,devletin malı olması gayesini güdüyordu Islahat için ikisi Avrupalı olan yirmi iki devlet adamından, bu konudaki düşüncelerini ifade eden birer rapor istediOsmanlı ordusunda çalışan bir subay olan Bertrauf ile, İsveç konsolosluğunda çalışan D ’Ohosson ve Türk devlet adamlarının belirli başlılarından olan sadrazam Koca Yusuf Paşa, Veli Efendizade Belirlenmiş, Deftardar Şerif Efendi, Çavuşbaşı Efendi ve tarihçi Enver Efendi bunlar arasında idi *