iltasyazilim
FD Üye
nizamülmülk hakkında bilgi
Devlet hizmetindeki hayâtı, babası ile berâber Gazne Devletinin Horasan vâlisi Ebü ’lFâzıl EsSuri ’nin hizmetinde bulunmakla başladı 1040 yılındaki Dandanakan Savaşından bir vakit sonradan Yüksek Dağ Arslan ’ın Belh vâlisi Ali bin Şadan ’ın maiyetine girerek, vilâyet işlerinin yürütülmesiyle vazifelendirildi Selçuklu Sultanı Tuğrul Beyin vefatı ile Yüksek Dağ Arslan ve kardeşi Süleyman Bey arasındaki taht mücâdelesi esnasında uygun gösterme ve tedbirleriyle dikkatleri çekti ve 1063 yılında Yüksek Dağ Arslan ’ın yanında hizmete başladı Alp Arslan Sultan olunca 1064 yılında Selçuklu Devletine vezir tâyin edildi Zamânın halîfesi Kâim bi emrillah göre Nizâmülmülk ünvânı ile taltif edildi Bu ünvânıyla tanındı
Nizâmülmülk, vezir olduğu 1064 ’cilt, şehit edildiği 1092 senesine dek kesintisiz yirmi dokuz yıl Büyük Selçuklu Devletine, tam bir dirâyet ve adâletle hizmet etti Vazifeli olduğu için katılamadığı Malazgirt Meydan Muhârebesi hâriç, tüm Selçuklu fütûhatında bulundu Sultan Alp Arslan ’ın vefâtıyla veliaht Melikşah ’ın tahta geçmesini sağlayıp, nizam ve âsâyişin korunmasında muvaffak oldu SultanMelikşah ’a muhâlefet eden veya başkaldıran Selçuklu prenslerinin itâat altına alınmasında büyük hizmeti geçti Sultan Melikşah, devletin idâresinde ona koskocoman ve geniş yetkiler verdi Nizâmülmülk ’ün zeki, tedbirli ve adâletli idâresi sâyesinde de, Melikşâh ’ın saltanatı, bununla beraber Büyük Selçuklu Devletinin de en aydınlık ve en şanlı devri olmuştur
Nizâmülmülk, âlim, edip ve kadirşinâs bir zât olduğu için meclisi; ilim ve sanat adamlarının toplandığı bir yer hâline gelirdi Abbâsi halîfesi de kendisine pekçok hürmet eder, meclisinde bulunurdu Âlimlere, şâirlere, sanatkârlara karşı fazla ikrâm, ihsan ve iltifât ederdi Çoğu câmi, mescit, vakıf eserleri yaptırdı
Büyük Selçuklu Devletine; idârî, adlî, askerî, mâlî, sosyal ve kültürel sâhada pekçok yenilikler ve değişiklikler getirdi Sarayı, merkezî hükümet teşkilâtını, İslâm esaslarına dayalı mahkemeleri, toprak sistemini sağlam esaslar üstüne her yerde düzenledi Gerçekleştirdiği yeni sistemler bâzı değişikliklerle berâber bütün Türkİslâm devletlerince devam ettirildi
Nizâmülmülk, zamânında yayılmaya ve kuvvetlenmeye çalışan bozuk fırkalara karşı, Ehli sünnet bilgilerinin sistemli bir şekilde öğretilmesi sağlandı Bunun için Bağdat, Belh, Nişabur, Herat, İsfehan, Basra ve Musul gibi farklı alanlara yönlendirilmiş şehirlerde, kendi ünvanı ile anılan Nizâmiye Medreselerini kurdurdu Onuncu yüzyılda Ehli sünnete muhâlif cereyanların gitgide artarak yaygınlaşması nedeniyle İslâm dünyâsında ortaya çıkan karışıklıkların giderilmesinde Nizâmiye Medreselerinin koskocoman hizmeti geçti Bu medreselerin en meşhurlarından birisi de, Bağdat ’taki Nizâmiye Medresesi olup, asrın büyük âlimlerinden birisi olan Ebû İshakı Şîrâzî burada ders vermekle vazîfeli idi
Nizâmülmülk ’ün Selçuklu Devletindeki tüm düzenleme ve değişiklikleri ciddî bir şekilde muayene eden, devlet idâresinde kendi görüşlerini, icrâatını ve bunların gerekçelerini gelecek nesillere intikal ettirmek maksadıyla Fârisi olarak yazdığı Siyâsetnâme isimli eseri, bugün siyâset ilmiyle uğraşanların el kitapları aralarında sayılmaktadır Siyâsetnâme ’de Türkİslâm devletlerinin idârî, mâlî, siyâsî, askerî, sosyal ve kültürel yönlerini incelemektedir Tam içten metin ve ilâvesiz nüshası, İstanbul ’da Süleymâniye Kütüphânesi,Molla Çelebi kısmında 114 numarada mevcuttur Siyâsetnâme, birçok dillere tercüme edilerek, yayınlanmıştır *
Devlet hizmetindeki hayâtı, babası ile berâber Gazne Devletinin Horasan vâlisi Ebü ’lFâzıl EsSuri ’nin hizmetinde bulunmakla başladı 1040 yılındaki Dandanakan Savaşından bir vakit sonradan Yüksek Dağ Arslan ’ın Belh vâlisi Ali bin Şadan ’ın maiyetine girerek, vilâyet işlerinin yürütülmesiyle vazifelendirildi Selçuklu Sultanı Tuğrul Beyin vefatı ile Yüksek Dağ Arslan ve kardeşi Süleyman Bey arasındaki taht mücâdelesi esnasında uygun gösterme ve tedbirleriyle dikkatleri çekti ve 1063 yılında Yüksek Dağ Arslan ’ın yanında hizmete başladı Alp Arslan Sultan olunca 1064 yılında Selçuklu Devletine vezir tâyin edildi Zamânın halîfesi Kâim bi emrillah göre Nizâmülmülk ünvânı ile taltif edildi Bu ünvânıyla tanındı
Nizâmülmülk, vezir olduğu 1064 ’cilt, şehit edildiği 1092 senesine dek kesintisiz yirmi dokuz yıl Büyük Selçuklu Devletine, tam bir dirâyet ve adâletle hizmet etti Vazifeli olduğu için katılamadığı Malazgirt Meydan Muhârebesi hâriç, tüm Selçuklu fütûhatında bulundu Sultan Alp Arslan ’ın vefâtıyla veliaht Melikşah ’ın tahta geçmesini sağlayıp, nizam ve âsâyişin korunmasında muvaffak oldu SultanMelikşah ’a muhâlefet eden veya başkaldıran Selçuklu prenslerinin itâat altına alınmasında büyük hizmeti geçti Sultan Melikşah, devletin idâresinde ona koskocoman ve geniş yetkiler verdi Nizâmülmülk ’ün zeki, tedbirli ve adâletli idâresi sâyesinde de, Melikşâh ’ın saltanatı, bununla beraber Büyük Selçuklu Devletinin de en aydınlık ve en şanlı devri olmuştur
Nizâmülmülk, âlim, edip ve kadirşinâs bir zât olduğu için meclisi; ilim ve sanat adamlarının toplandığı bir yer hâline gelirdi Abbâsi halîfesi de kendisine pekçok hürmet eder, meclisinde bulunurdu Âlimlere, şâirlere, sanatkârlara karşı fazla ikrâm, ihsan ve iltifât ederdi Çoğu câmi, mescit, vakıf eserleri yaptırdı
Büyük Selçuklu Devletine; idârî, adlî, askerî, mâlî, sosyal ve kültürel sâhada pekçok yenilikler ve değişiklikler getirdi Sarayı, merkezî hükümet teşkilâtını, İslâm esaslarına dayalı mahkemeleri, toprak sistemini sağlam esaslar üstüne her yerde düzenledi Gerçekleştirdiği yeni sistemler bâzı değişikliklerle berâber bütün Türkİslâm devletlerince devam ettirildi
Nizâmülmülk, zamânında yayılmaya ve kuvvetlenmeye çalışan bozuk fırkalara karşı, Ehli sünnet bilgilerinin sistemli bir şekilde öğretilmesi sağlandı Bunun için Bağdat, Belh, Nişabur, Herat, İsfehan, Basra ve Musul gibi farklı alanlara yönlendirilmiş şehirlerde, kendi ünvanı ile anılan Nizâmiye Medreselerini kurdurdu Onuncu yüzyılda Ehli sünnete muhâlif cereyanların gitgide artarak yaygınlaşması nedeniyle İslâm dünyâsında ortaya çıkan karışıklıkların giderilmesinde Nizâmiye Medreselerinin koskocoman hizmeti geçti Bu medreselerin en meşhurlarından birisi de, Bağdat ’taki Nizâmiye Medresesi olup, asrın büyük âlimlerinden birisi olan Ebû İshakı Şîrâzî burada ders vermekle vazîfeli idi
Nizâmülmülk ’ün Selçuklu Devletindeki tüm düzenleme ve değişiklikleri ciddî bir şekilde muayene eden, devlet idâresinde kendi görüşlerini, icrâatını ve bunların gerekçelerini gelecek nesillere intikal ettirmek maksadıyla Fârisi olarak yazdığı Siyâsetnâme isimli eseri, bugün siyâset ilmiyle uğraşanların el kitapları aralarında sayılmaktadır Siyâsetnâme ’de Türkİslâm devletlerinin idârî, mâlî, siyâsî, askerî, sosyal ve kültürel yönlerini incelemektedir Tam içten metin ve ilâvesiz nüshası, İstanbul ’da Süleymâniye Kütüphânesi,Molla Çelebi kısmında 114 numarada mevcuttur Siyâsetnâme, birçok dillere tercüme edilerek, yayınlanmıştır *
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.