NYSE - New York Stock Exchange

NYSE New York Stock Exchange New York Menkul Kıymetler Borsası’nın tarihçesi, 1792 yılına değin iner Bu tarihte, tüccar ve komisyoncuların oluşturdukları 24 kişilik bir grup, Wall Street’te bir ağacın altında toplanarak senet alım satımlarına başladı Yağışlı havalarda, işler bir kahvehanede yürütülüyordu Her isteyenin gruba serbestçe katılmasıyla, dıştan borsa işlemleri yapanların sayısı gitgide artarak arttı Menkul değerler piyasasının organizasyonuna içten birincil adım, 1817 yılında Wall Street’te bir salonun kiralanmasıyla atıldı Grup, New York Stock and Exchange Board adını aldı Üye sayısı sınırlandı ve yeni üyeliklere yalnız broker’lar seçildi Üyelere devam mecburiyeti kondu Borsa faaliyeti, kolay bir yöntemle yürütülmekteydi Işlem görebilen senetlerin bir listesi çıkarılmıştı Toplantıları yöneten başkan, listedeki senetlerin adını günde yalnız bir defa okumaktaydı Adı okunan senedi olmak isteyen üye, talebini yüksek sesle bildirmekteydi Birkaç aza talip olduklarında, artırma en yüksek fiyat verenin üzerinde kalmaktaydı Bir üyenin talebini sözle belirtmesine calldenmekteydi Amerika’da, İç Savaş yıllarında spekülasyon yoğunlaştı New York Stock and Exchange Board’ın üye sayısı sınırlı olduğu ve yalnız listede belirtilmiş senetler üstüne operasyon yapıldığı için, öteki komisyoncular yıllardan beri Wall Street ile Hanover Street’in köşesinde öbür bir borsa oluşturmuşlardı Köşe başında çalışan bu borsaya Curb Market(köşebaşı borsası) adı verilmişti Curb Market, İç Savaş yıllarında William Street’e taşındı ve Open Board of Brokers adı aşağı faaliyetini yürüttü Open Board, borsa faaliyetinin hararetlendiği dönemlerde, 24 saat kapanmayarak geceli gündüzlü işliyordu Gece toplantıları otel salonlarında ve koridorlarında yapılıyordu Open Board, Avrupa’da 17 yüzyıldan beri “ikinci piyasa ya da “teşkilatlanmamış piyasa denen ve elastik kurallarla çalışan borsa tipinin Amerika’da geliştirilmiş bir örneğiydi 20 yüzyıl başlarında, Open Board da bir binaya taşınmakla beraber ilk adına yan kaldı İkinci piyasa 1908’de New York Curb Agency, 1911’de New York Curb Market veya Market Association, 1929’da New York Curb Exchange ve 1953’de American Stock Exchange adını aldı İkinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra, New York Borsası’yla karşılaştırılabilecek bir önem kazandı 1863’te New York Stock Exchange adını bölge New York Borsası, 1868’de yeni yapı edilen binasına taşındı Binanın mülkiyeti üyelere aitti Bir aza çekilerek yerini bir başkasına devrettiğinde, bina mülkiyetindeki payı da yeni alıcıya geçmekteydi Yıllar ilerledikçe, eklerle bina büyütüldü Üyeliği devralmak için ödenen değer, konjonktürlere göre değişiyordu Şimdiye değin en yüksek fiyat 1929’da ödenmiştir Bu miktar 625,000 Dolar veya Dolar'ın o zamanki değeriyle 29,761 “ons saf altındır Büyük Depresyon’dan sonradan atama ücretleri düşmüştür Borsanın yönetim organizasyonu ve kuralları, ihtiyaçlara ve anapara piyasası otoritelerinin kararlarına tarafından zamanla değişmiştir Ancak fonksiyonlar istikrarını korumuştur Bir hakem kurulu, operasyonlara ilişkin anlaşmazlıkları karara bağlar Hizmetlerin ve yönetimin düzenlenmesi, borsa üyelerinin çoğunluğunun oluşturdukları komitelere bırakılmıştır Komiteler arası koordinasyonu bir icra kurulu sağlar Üyeler arasında bir işbölümü oluşturulmuştur: Commission broker’lar, borsada müşterilerinin emirleri doğrultusunda alım satım yapanlardır Prensip olarak, kendi hesaplarına, borsa operasyonlarına girişmezler Bankalar ve borsa üyesi olmayan aracı firmalar, müşterilerinin siparişlerini commission broker’lara intikal ettirirler Daha Sonra oluşturulan “karşılıklı üyeliklerin fonksiyonları, gerektiğinde hazırlanmış bulunmayan commission broker’ların yerini doldurmaktır Iki Taraflı üyeler de, benzer kurallara tarafından çalışmakla beraber, izin almaksızın şoorya da parterredenen alım satım yerine giremezler Specialist’ler (uzmanlar) yalnız bir veya birkaç menkul layık alım satımıyla ilgilenen üyelerdir Başlangıçta, bunlar yaşları ilerleyince masalar aralarında mekik dokumanın zorluğu nedeniyle seçtikleri bir yere oturan ve yalnızca orada operasyon görebilen senetlerle ilgilenen kişilerdi Twodollar broker’lar komisyoncu firmalarla ilişkileri olmayan aracılardır İşlerin birden hareretlendiği anlarda, commission broker’lar siparişleri yetiştirmekte zorluk çekerler Yetişemedikleri siparişlerin yerine getirilmesini twodollar broker’a havale ederler Dördüncü grup, oddlot dealer’lardır Borsada alım satım birimi lottur Bir lot, 100 senetten oluşur: 100 sermaye payı veya 100 tahvil gibi Oysa müşterilerin siparişi 10 tane veya 34 tane gibi kesirli olabilir Commission broker, lottan eksik ya da artı bakiyeyi edinmek veya satış işini perakendeci durumunda olan oddlot dealer’a bırakır Beşinci grup, trader'lardır Bunlar, 1792’de grupta yer alan tacirlerin günümüze değin süregelmiş bir uzantısıdır Kendi hesaplarına alım satım ve spekülasyon yaparlar Sayıları azdır 1961’de paralel piyasa veya üçüncü piyasa denen yeni bir borsa organizasyonu ortaya çıkmıştır Paralel piyasa, “teşkilatlanmamış piyasadan bambaşka bir modeldir Paralel piyasada New York Stock Exchange’de kote edilmiş, yani listeye dargın menkul değerler alınıp satılır Alım satım değerleri de, New York Stock Exchange kurallarıdır New York Stock Exchange’de alım satım komisyon ve harçlarının yüksek olması, müşterilerden bir kısmını ikinci piyasaya ve paralel piyasaya kaydırmıştır Paralel piyasada, bilhassa büyük işlemlerde, komite oranlarının düşük tutulması, bu öbür borsa tipinin kısa zamanda gelişmesini sağlamıştır Herhangi bir gerçek veya tüzel birey, borsadan aracısız alım satım yapamaz Menkul değerler edinmek ya da satış isteyenler bir aracının hizmetine başvururlar Müşterinin emrini borsaya intikal ettiren, bir commission broker’dır Commission broker, borsa üyesidir Bir komisyoncu firmasının sahibidir ya da ortağıdır Müşterinin ajanı sıfatıyla hareket eder Hizmetine karşılık, bir komite alır Borsa, görünmeyen bir pazardır Çoğunlukla mübadele konusu menkul değer, besbelli olmadan alım satım yapılır Satıcı, bedelini tahsil etmeden ve hatta elinde bulunmadığı halde, bir menkul değeri satar Müşteri da, ödeyeceği para aktifinde olmaksızın taahhüt altına girer Senetlerin fiziki varlığı el değiştirmeksizin, temsilcilik ettikleri değerinde birkaç kere görünmeyen alım satım konusu olabilir Borsanın hesap günü gelince, ödemelerin yapılması commission broker’ın sorumluluğundadır Commission broker, mümkün bir zarara karşı müşterisinden bir güvence ister Bu güvence, işlem konusu alım satımın bir yüzdesidir ve tip ile komisyoncu firma arasında kararlaştırılır Genelikle uygulanan oran %10’dur Istikrarsızlık dönemlerinde ve müşterinin durumuna göre, %25’e çıktığı görülmüştür Alıntı