Bugünün fizikî sorunu, geleceğin irtihal nedeni
Obezite global boyutta bir halk sıhhati sorunu ve ekonomik bir meseledir. Günümüzde şiddetli kilo (şişmanlık) ve bunun oluşturduğu sıhhat meselelerindeki artış, global sağlıksızlığa en büyük katkıyı sağlayan istenilmeyen beslenme ve enfeksiyöz illetlerini 2. plana itti. Son yıllarda münhasıran gelişmiş devletlerde şişman insan sayısında hissedilir bir artış görülmektedir.
Beslenme ve Diyet Kompetanı H.Pınar Kural, Avrupa’da mahsusen İngiltere’de, yerkürede da ABD’de artışın inanılmaz boyutlara ulaştığına dikkat çekerek, son devirde yapılan araştırmalara nazaran şişmanlık nispetinin memleketlere nazaran değişmekle birlikte % 10-30 arasında olduğunu belirtti. Şişmanlığın süratle artmasının nedenleri arasında teknolojinin ve bilimin ilerlemesi, artan ekonomik refah seviyesinin kişilerin daha rahat ve hareketsiz yaşama itmesinin sayılabileceğini belirten Kural, buna besin alımının süratli ve daha yağlı olması da eklenince şişmanlığın kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Memleketimizde de tablonun pek farklı olmadığını belirten Kural, “ülkemiz beşerinin hamur işi ve tatlıya olan bağlılığı açısından tarihî bir geçmişinin olduğu hesaba katılırsa gelecekte önemli bir şişman popülasyonu ile karşı zıdda kalacağımız kesindir” dedi.
Şismanlıktan neden korkmalıyız?
Şişmanlık daima estetik ciheti ile gündeme gelmektedir. Yapılan araştırmalar bize obezitenin kara yüzünü göstermektedir. Şişmanlık akciğer kapasitesini % 20-30 orantısında azaltır, beraberinde sigara içimi yahut kronik bronşit üzere hastalıklarda varsa kişinin bir mühlet sonra nefes alabilmesi imkansız hale gelir. Şişmanlığın etkilediği en büyük hastalık ise Diyabet Mellitus (şeker hastalığı)tur, sıradan bireylere nazaran şişman bireylerde risk % 40 artmaktadır. 40 yaş üstü aile fertlerinde şeker hastası olanların, kendilerinin yakalanma riski % 100 olarak belirlendi. Farklı bir mekanizma ile şişmanlarda 4-5 kat daha çokça tansiyon yükseklikleri gözlenmektedir. Hipertansiyonun yanı sıra kalp marazı ve kalp buhranı geçirme ihtimali de 3-4 kat daha ziyadedir. Şişmanlarda kansere olan eğilimde olağan bireylere nazaran gözle görülür bir artış gözlenmektedir. Münhasıran akciğer kanseri 2-3, over ve prostat kanserinde iki kat daha çokça artış saptanmaktadır. Şişmanlarda bir gayri meselede safra kesesi taşlarıdır. Safra kese taşı oluşma ihtimali alışılagelmiş bir bireye nazaran 4-5 kat ziyadedir. Bilhassa karaciğer yağlanması mümkünlüğü da bu bireylerde hissedilir seviyede artmaktadır. Şişmanlığın farklı bir boyutu da kişinin durumundan olan hoşnutsuzluğudur. Bu kişinin depresyona çabuk girmesine ve ağır seyretmesine neden olabilmektedir.
Sağlıklı ve istikrarlı beslenip kilo vererek hayatımızda neleri değiştirebiliriz?
Yapılan ilmî çalışmaların 5 kilo verilmesi durumunda, şeker marazı mümkünlüğünün % 50 azaldığını gösterdiğini belirten Kural, “şeker illetine bağlı vefatlar ise % 40 azalmakta kişinin ömrü 3-4 yıl uzamaktadır” dedi.
Kural, “10 kilo verilmesi durumunda ise, rastgele bir sebepten vefat mümkünlüğü % 20,kansere bağlı mevt mümkünlüğü % 37, kansere yakalanma mümkünlüğü % 40, kalp illetine bağlı mevt mümkünlüğü % 15, bireylerin umum hastaneye yatış mümkünlüğü % 25 azalmaktadır ve hayat vadesi 5-6 yıl uzamaktadır.” dedi.
Sağlıklı ve istikrarlı olarak kilo vermek lakin bizi sair etmenlerden koruyabilir. Eski çağlardaki “yaşamak için yeme” dürtüsünün “yemek için yaşama” hayat biçimine döndüğü şu günlerde sağlıklı ve istikrarlı beslenme programları ile hayat şeklimizi olumlu tarafta biraz da olsa değiştirerek riskleri minimuma indirebiliriz.