Obezite ve kanser arasındaki ilişkideki biyolojik mekanizmalar nelerdir?

Obezitenin, kanser riskini hangi biyolojik mekanizmalarla ve nasıl etki- lediğine dair yapılan çalışmalar; farklı kanser tipleri için farklı mekanizmaların laf konusu olabileceğini göstermektedir. Şimdi, her bir kanser çeşidi için, bu kanserlere neden olan ana mekanizmalar kesin olarak açıklanabilmiş değildir. Gelgelelim; muhtemel biyolojik mekanizmaların, cinsiyet hormonların- da (östrojen, progesteron ve androjenler) meydana gelen değişiklikler ile gerçekleştiği düşünülmektedir. Bilhassa obez bireylerde insülin ve IGF-1 (İnsülin Büyüme Faktörü-1)’in de göğüs, endometriyum ve kolon kanser- lerini tetiklediği söylenmektedir. Yeniden obez bireylerde daha yüksek olan kanser orantısının; cinsiyet hormonlarını bağlayan globulinden (plazmada çeşitli cinsiyet hormonlarını taşıyan protein) de kaynaklanabileceği düşünülmektedir.

Bu hususta yapılan son çalışmalar; IGF’lere tesir eden mekanizmalar üzerine ağırlaşmıştır. IGF’lerin vücutta insülin hormonu üzere vazife yap- tığı bilinmektedir. Örneğin kimi yağ asitlerinin IGF üzerine tesirleri bulun- maktadır. Bunlardan palmitat (doymuş yağ asidi) ve oleat (doymamış yağ asidi) kanda, muaf halde dolaşan yağ asitlerinden çok bilinen iki tane- sidir. Bu iki yağ asidi IGF’lerin üretimi ve aktivitesini etkilerler. IGF’ler ise vücutta apoptosis (planlanmış hücre irtihali: vücutta bir hücrenin noninü- lamatuar doğal bir halde irtihali gerçekleşir) hikayesinin gerçekleşmemesinde hücrelere en güçlü sinyalleri gönderirler. Şayet vücutta IGF’lerin siyalleri sıradandan daha ziyade ise hasar görmüş hücreler ölecekleri alanda, denetimsiz bir formda büyür ve kanser hücrelerini oluştururlar. Kanda yüksek olan muaf yağ asidi seviyesi insüline karşı direncin gelişmesine neden olur. Obezite; vücutta depolanan yağ ölçüsünün artmasına, uzun vadeli güç dengesizliğine (alınan gücün harcanan güçten ziyade olması) ve kanda dolaşan özgür yağ asidi ölçüsünün artmasına neden olmaktadır. Bu da insülin rezistansının gelişmesine neden olur. İnsülin resistansı ise diyabet, kalp marazları ve çeşitli kanser tipleri ile yakından alakalıdır.

Kanserden korunmada obeziteden kurtulmak ve beslenme halimize dikkat etmemiz bol zerzevat ve meyve tüketmemiz çok kıymetlidir. obeziteden kurtulmada en aktif ve muteber formül mahsusen morbid obezitede cerrahidir. Zira kanda dolaşan bağımsız yağ asitleri yalnızca diyetle alınan yağlardan kaynaklanmamaktadır. Vücudumuz da gerektiğinde kendisi yağ asitleri sentezlemektedir. Bu aksilikleri ön- leyebilmek için yiyeceklerimizde bulunan besin ögesi ve besin kaynaklı ögelerin (fonksiyonel besinlerin) olumlu tesirlerinin bilinmesi gerekmekte- dir. Bu ögelere flavonoidler, karotenoidler, A,C,E vitamini (soya, yeşil çay, domates, kayısı, ceviz, fındık, zeytinyağı, vb.) örnek olarak sayılabilir.