Obezite ve safra kesesi:
Tüm nüfusun % 10’unda ömrün bir aşamasında safra kesesi taşları oluşagelmekte ve safra taşlarının sıklığı mahsusen obezlerde daha da artmaktadır. Bayan obezlerde ise sıklık en yüksektir. Bunun mümkün nedenleri; obezitenin safranın içeriğini değiştirmesi ve safra kesesinin boşalmasının yavaşlamasıdır. Dolayısı ile safra kesesi taşı illetine bağlı bir seri meselenin gelişimi açısından “obezite” bariz bir risk faktörüdür. Sıradanda sessiz sakin olarak duran bir safra kesesi taşının 5 yıl içinde ıstırap yaşatma mümkünlüğü % 10-15 civarındadır. Safra kesesi taşlarına bağlı olarak yaşanabilecek kasvetleri unsurlar halinde özetlersek:
– Bilier kolik (Sağ üst karın kısmında en ağır hissedilen ve iki kürek kemiğinin arasına, geriye sırta akıllıca vuran, bıçak batması hissedilip o kimseyi acil servise başvurtacak seviyede bir ağrıdır. Nedeni safra kesesi taşının safra kesesi kanalını muvakkat olarak tıkamasıdır. Taş geri düşüne dek gerilemez. Bu düşme olmaz ise akut kolesistit denilen bir cerrahi acil gelişir).
– Akut kolesistit (Ameliyat gerektiren ve taşa bağlı safra kesesi tıkanıklığı sonucu gelişen yarı acil bir durumdur. Vaktimizde bu durum geliştiğinde tedavi acil cerrahi müdahaledir).
– Akut pankreatit (Safra taşlarının ana safra kanalı alt ucunu tıkadıklarında gözlenebilen ve % 10 olasılıkla hayati seyredebilen acil bir pankreas hastalığıdır). •
– Mekanik sarılık (Safra taşlarının ana safra kanalına düşüp , safra akışını tıkadıklarında ortaya çıkan ve mutlak surette acil teşebbüs gerektiren , kaşıntı ile birlikte deride sararma ile karakterli bir komplikasyondur).
Bu arada ani ve süratli kilo kayıplarının ve dolayısı ile obezite ameliyatların sonrasında safra kesesi taşı oluşumu sıklığı da artar. Bu nedenle mide küçültme ameliyatlar esnasında rutin olarak safra kesesinin çıkartılmasını önerenler de olmakla birlikte bu husus tartışmalıdır. Bizim “tüp mide” ameliyatı yapılacak olgulardaki yaklaşımımız; tüm hastalarımızın ameliyatının öncesinde mutlak surette üst batın ultrasonu yapmak ve hem karaciğeri ve hem de safra kesesinin durumunu değerlendirmektir. Safra kesesinde ultrasonda taş saptanan olgularda şişmanlık cerrahisiesnasında safra değişmezi de çıkartmaktayız. Bunun dışında rutin olarak safra kesesini çıkartmıyoruz. Ameliyat sonrasındaki denetimlerde safra çamuru saptadığımız olgularda ise “ursodeoxycolic asit” üzere ilaçlar kullanarak taş gelişimini ya da sorun yaratması riskini azaltmaya çalışıyoruz. Bu yaklaşım birçok obezite merkezinin de rutin yaklaşımıdır. Mide by-pass’ı ameliyatı yahut“duodenal switch” ameliyatı yapılacak ise; tüm olgularda taş olup olmadığına bakmaksızın birtakım hususî nedenlerden safra kesesi de rutin olarak çıkartılmak durumundadır.
Tüm nüfusun % 10’unda ömrün bir aşamasında safra kesesi taşları oluşagelmekte ve safra taşlarının sıklığı mahsusen obezlerde daha da artmaktadır. Bayan obezlerde ise sıklık en yüksektir. Bunun mümkün nedenleri; obezitenin safranın içeriğini değiştirmesi ve safra kesesinin boşalmasının yavaşlamasıdır. Dolayısı ile safra kesesi taşı illetine bağlı bir seri meselenin gelişimi açısından “obezite” bariz bir risk faktörüdür. Sıradanda sessiz sakin olarak duran bir safra kesesi taşının 5 yıl içinde ıstırap yaşatma mümkünlüğü % 10-15 civarındadır. Safra kesesi taşlarına bağlı olarak yaşanabilecek kasvetleri unsurlar halinde özetlersek:
– Bilier kolik (Sağ üst karın kısmında en ağır hissedilen ve iki kürek kemiğinin arasına, geriye sırta akıllıca vuran, bıçak batması hissedilip o kimseyi acil servise başvurtacak seviyede bir ağrıdır. Nedeni safra kesesi taşının safra kesesi kanalını muvakkat olarak tıkamasıdır. Taş geri düşüne dek gerilemez. Bu düşme olmaz ise akut kolesistit denilen bir cerrahi acil gelişir).
– Akut kolesistit (Ameliyat gerektiren ve taşa bağlı safra kesesi tıkanıklığı sonucu gelişen yarı acil bir durumdur. Vaktimizde bu durum geliştiğinde tedavi acil cerrahi müdahaledir).
– Akut pankreatit (Safra taşlarının ana safra kanalı alt ucunu tıkadıklarında gözlenebilen ve % 10 olasılıkla hayati seyredebilen acil bir pankreas hastalığıdır). •
– Mekanik sarılık (Safra taşlarının ana safra kanalına düşüp , safra akışını tıkadıklarında ortaya çıkan ve mutlak surette acil teşebbüs gerektiren , kaşıntı ile birlikte deride sararma ile karakterli bir komplikasyondur).
Bu arada ani ve süratli kilo kayıplarının ve dolayısı ile obezite ameliyatların sonrasında safra kesesi taşı oluşumu sıklığı da artar. Bu nedenle mide küçültme ameliyatlar esnasında rutin olarak safra kesesinin çıkartılmasını önerenler de olmakla birlikte bu husus tartışmalıdır. Bizim “tüp mide” ameliyatı yapılacak olgulardaki yaklaşımımız; tüm hastalarımızın ameliyatının öncesinde mutlak surette üst batın ultrasonu yapmak ve hem karaciğeri ve hem de safra kesesinin durumunu değerlendirmektir. Safra kesesinde ultrasonda taş saptanan olgularda şişmanlık cerrahisiesnasında safra değişmezi de çıkartmaktayız. Bunun dışında rutin olarak safra kesesini çıkartmıyoruz. Ameliyat sonrasındaki denetimlerde safra çamuru saptadığımız olgularda ise “ursodeoxycolic asit” üzere ilaçlar kullanarak taş gelişimini ya da sorun yaratması riskini azaltmaya çalışıyoruz. Bu yaklaşım birçok obezite merkezinin de rutin yaklaşımıdır. Mide by-pass’ı ameliyatı yahut“duodenal switch” ameliyatı yapılacak ise; tüm olgularda taş olup olmadığına bakmaksızın birtakım hususî nedenlerden safra kesesi de rutin olarak çıkartılmak durumundadır.