Obezite ve üreme bozuklukları

Tüm yerkürede milyonlara ulaşan boyutta kişileri etkilemekte olan obezite, tıpkı devranda bayanların gebe kalma ve sürdürebilme kapasitelerini de önemli nispette etkilemektedir.

Obezitenin tanısı vücut kitle indeksi hesaplaması ile basitçe konulabilmektedir ve ortalama her dört hatundan birisi çokça kilo ile savaş etmektedir. Bu yüksek nispetler hatunların üreme meseleleri sorununu da sıklıkla yaşamasını beraberinde getirmektedir.

Obezite ve infertilite

Obezite ve üreme sorunları arasındaki yakın ilgi, kendisini en sık gebe kalma sürecinde göstermektedir. Obezite, doğal üreme döngüsünü ve muvaffakiyet ile oluşabilecek gebe kalma talihini önemli nispetlerde azaltmaktadır.

Tıbbi müdahale ile gebe kalması planlanan ve bu meydanda çeşitli yardımcı üreme yolları ile yumurtlama planlanması yapılan obez hastaların gebe kalma orantıları sıradan kilodaki gayri hastalara nazaran daha az nispette oluşmaktadır.

Obezite, bireylerde kandaki leptinin yükselmesini ve adiponektin seviyelerinin düşmesini sağlayarak üreme bozukluklarında rol oynamaktadır. Erkek bireylerde ise testosteron ve kimi hormon seviyelerinde değişiklikler yaratarak, sperm sayı ve kalitesine etkilemekte ve erkek kaynaklı üreme bozukluklarına yol açabilmektedir.

Obezite ve yumurtlama bozuklukları

Obezite, insülin rezistansının artmasına ve sonuç olarak hatunun aylık sistemli bir biçimde yumurtlayamamasına neden olmaktadır. Bu yüksek insülin seviyeleri ve obezite birebir hengamda gayrı kimi tıp cinsiyet hormonlarının yükselmesine , yüksek androjen seviyesine ( erkek hormonları), yüksek özgür büyüme faktörleri üzere sair diğer hormonal mekanizmaların bozulmasına yol açmaktadır.

Yapılan çalışmalarda hatunlarda yumurta meselelerinden kaynaklı gebe kalamama zahmetinin, vücut kitle indeksi (VKİ) 24 ile 31 arası olan kilo sorunlu bayanlarda, sıradan kilolu hatunlara nazaran %30 orantısında daha ziyade görüldüğü tespit edilmiştir. Bununla bir arada VKİ’si 31’in üzerinde olanlarda ise bu nispetin çok daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Kilo meselesi olan obez bireylerde yalnızca %5’lik bir kilo kaybı hastaların gebe kalma bahtında artış ve hormonal anormalliklerde önemli düzelmeler sağlayabilmektedir.

Anovulatuar yani yumurtlama problemlerine bağlı olan gebelik meselelerinin başında ise Poliksitik over sendromu (PCOS) bulunmaktadır. PCOS yüksek kilo, erkek tipi hormonların yüksekliği ve buna bağlı kıllanma artışı, erkek tipi saç dökülmesi, akneler, yüksek kolesterol ve insülin rezistansı ile kendini göstermektedir.

PCOS olan bayanların yaklaşık % 3-50 arası bir nispeti obezdir. Bu klinik ve hormonal bulgular obezitenin şiddeti ile yakın alakalıdır.

Obezite alakalı gebelik komplikasyonları

Obezite, gebelikte yüksek kan basıncı ile seyreden hayatı tehdit edici ve kimi vakalarda eklampsiye dönüşen preeklampsi ismi verilen rahatsızlıkları beraberinde getirebilmektedir. Gebeliğe bağlı gelişen diyabetten de tekrar obezite ve buna bağlı insülin rezistansı sorumlu tutulmaktadır.

Obezite ve düşükler

Obezite bayanlardaki sürdürülebilir gebelik orantısında azalma ve karşılaşılabilecek düşük nispetlerinde artmanın nedenlerindendir. Bu duruma sebep olan birkaç mekanizma vardır;

- Zayıf kalitede yumurtalık ve yumurtanın olması.

- İnsülin rezistansına bağlı olarak döllenmiş yumurtanın rahime içerisinde uygunsuz yerleşimi.

- Gebeliğin devamını sağlayan hormon mekanizmasında oluşan bozukluklar.

Obezitenin sebep olduğu yardımcı üreme metotlarının başarısızlıkları

Günümüzde yardımcı üreme formülleri önemli nispette yüz güldürücü sonuçlar vermektedir, fakat bu formüllerle gebe kalmadaki başarısızlığın sebeplerinden bir tanesi de yeniden maatteessüf obezitedir. İngiltere Fertilite Topluluğuna nazaran VKİ’si 36 ve üzerinde olan bayanlar kalıcı bir kilo verme programına alınmadan yardımcı üreme teknikleri tedavisine alınmamalıdır.

Maatteessüf obezite; tip 2 diabet, hipertansiyon/ kalp illeti, kemik eklem rahatsızlıkları, uyku apnesi ve teneffüs meseleleri, gastroözefagealreflü marazı, depresyon üzere yol açtığı birçok olumsuz illetlerin beraberinde üreme fonksiyonlarında da bozukluklar meydana getirmektedir.