Obezite çağımızın çok kıymetli bir problemidir. Türkiyede yapılan istatistiki çalışmalar göstermektedir ki, 18 yaş üzeri nüfusun dörtte biri obezite sorunu yaşamaktadır. Bu nispet yıllar geçtikçe artmaktadır. Bu bahiste yapılan önleyici çalışmalar bu sorunun önüne geçememektedir.
Obezite başlı başına tüm organ sistemlerini etkileyen bir sıhhat sıkıntısıdır. Kilo nedeniyle dış görünüşün kimseyi üzmesi velev vakit hengam depresyona neden olması dışında Hipertansiyon, Diyabet (Şeker hastalığı), Reflü Özofajit, Faranjit, Astma, Diz ağrıları, Safra kesesinde taş oluşumu, Karaciğerde yağlanma, Damar tıkanıklıkları, Horlama, Sleep apne (Gece uykuda nefes durması), Adet düzensizlikleri, Kısırlık, Cinsî sorunlar, Bel ağrıları üzere pek çok sıhhat meselesine neden olmaktadır. Yapılan ilmî çalışmalar göstermektedir ki; obezite sorunu yaşayan şahıslar olağan kilolulara nazaran 15 yıl daha az yaşamaktadırlar.
Obezite ameliyatına karar vermekle hayatınızda yeni bir pencere açıyorsunuz. Artık hiçbir şey eskisi üzere olmayacak, Daha rahat merdiven çıkacaksınız, gece uykularınız daha dinlendirici olacak, tansiyon ve şeker ilaçları kullanıyorsanız bunlara ya muhtaçlık kalmayacak yâda çok azaltacaksınız, topluluk içinde daha canlı rol alacaksınız, özgüveniniz artacak.
Obezite ameliyatlarının en önemli telaş uyandırabilecek 3 riski vardır. Bunlar;
1- Ameliyat mekanından sızıntı olması
2- Kanama olması
3- Emboli (Pıhtı atması)
Hiçbir hastamızda bu risklerin oluşmaması için gerekli tüm tedbirleri almaktayız. Her üç sıkıntıya yönelik tedavi ve tedbire usulleri vardır. Lakin, tüm yerkürede kabul edilebilir nispetler olan % 2-3 nispetinde bu meselelerin karşılaşılma riski vardır. Şayet bu türlü bir durum olursa tedavi edilerek sorun çözülebilmektedir. Bu ameliyatta irtihal riski yüzde bir’in çok altındadır. Bu risk her çeşit ameliyatlar için laf konuşur.
Obezite ameliyatları gayrı ameliyatlar üzere anestezi altında yani, tam uyku halinde yapılır. Ameliyatlar ekseriyetle 1 saat ile 2 saat arasında bir vadede gerçekleşmektedir. Lakin, ameliyat öncesi bekleme odasında geçirilen süreç ve hazırlık süreci buna dâhil değildir. Ameliyat bitiminde uyanma odasında yaklaşık yarım saat kadar bekletilen hasta, tam uyanma olduğundan emin olunduktan sonra klinikteki yatağına alınmaktadır. Lakin nadirende olsa bir gece ağır bakımda takip olabilmektedir. Ameliyatta buruna sonda çok kişisel bir neden yoksa takılmamaktadır. Ameliyat sonrası, yatağınıza alındıktan 3-4 saat sonra oturtulacaksınız ve teneffüs jimnastiği yapılacaktır. Takiben kendinizi düzgün hissettiğiniz devir oda içinde yürütüleceksiniz. Ameliyata başlamadan idrar sondası takılmaktadır. Ameliyat sonrası erken saatlerde idrar takibi gerektirecek bir durum yoksa sonda çekilmektedir. Sondanın erken çekilmesi sizin hareket serbestinizi artıracak, idrar yolları enfeksiyon riskinizi azaltacaktır.
AMELİYAT SONRASI 1. GÜN
Sabah birinci olarak hasta oturtulmakta, teneffüs jimnastiği yapılmakta ve teneffüs sisteminin kapasitesini artıran üfleme cihazı (Triflu) verilmektedir. Bu cihazla 10 kere içeri hava çekmek, 10 kere ise üflemek müsait olur. Bu süreci her saat başı tekrarlamaya çaba ediniz. Bu sürecin akabinde oda içinde ve koridorda yürümeniz güzelleşme sürecini hızlandırmak ve meseleleri azaltmak açısından çok değerlidir. Kendinizi çok yormadan ara ara yürüyünüz. Yeniden ameliyat sonrası birinci gün; ağızdan verilen bir bardak renkli likit ile kaçak testi yapılmaktadır. Yarım saatlik gözlemin ahir rastgele bir kuşku kalmamış ise beslenme programı başlatılmaktadır.
Ağızdan beslenmede birinci gün, rejim 1 olarak tanım edilen su, meyve suyu, meyve çayları, tanesiz komposto almanız önerilir. Gazlı ve kafeinli içecekler almanız önerilmez.
AMELİYAT SONRASI 2. GÜN.
1. günü meselesiz atlattıktan sonra 2. gün daha uzun müddetli yürüyüşler yapmanız, Triflu cihazı ile teneffüs egzersizi daha çok yapmanız önerilir. Evvelden Şeker illeti ve tansiyon problemleri yaşıyorsanız, ekseriyetle 2. gün şeker ve tansiyonda düzelme eğilimi başlayacaktır.
Ameliyattan sonraki birinci gün aldığınız besinlere ilaveten ikici gün tanesiz çorba, yoğurt, süt ve ayran mönüye dâhil edilmektedir. Birinci 2 gün alacağınız likit ölçüsü saatte yarım çay bardağını (yaklaşık 50 ml) geçmemeli.
Önerilen likitler
Ihlamur, açık çay
Alışkın olduğunuz bitkisel çaylar
Doğal elma, vişne suyu
Tavuk suyu ve/veya et suyu
Tanesiz komposto, hoşaf
Bu periyotta tüketilmemesi gereken içecekler
Sade yahut meyveli sodalar
Gazlı içecekler
Kafeinli kahve
Kahve içecekleri
% 100 olmayan ve 50 kcal/100mL
üzerinde meyve suları
AMELİYAT SONRASI 3. VE 4. GÜNLER
Evvelki günlerde kıymetli bir sorun yaşamamış iseniz 3. yahut 4. gün ameliyatta karın içinde bırakılan kateter çekilmektedir. Ayrıyeten serum stoplanarak külliyen ağızdan su ve öbür besinleri alarak beslenmenizin ehliyetli hale gelmesi beklenmektedir. Bu günlerdde sorun kalmamış ise ilaçlarınız yazılarak hastaneden çıkışınız yapılmaktadır. Reçetenizde mide gözetici, ağrı kesici, antibiyotik ve vitamin tableti olacaktır. Vitamin tabletini hekiminiz kilo vermeniz devam ettikçe ve hekiminiz gerek gördüğü sürece kullanmanız gerekir. Gayri ilaçları bittikten sonra kesebilirsiniz. Mide by pas ameliyatı (Laparoskopik mini gastrik by pass yahut Roux-en-Y Gastrik by pass) geçiren insanlara ek olarak ayda bir defa yapılması gereken iğne reçete edilebilir.
Hastaneden çıktıktan sonra rahatlıkla seyahat edebilirsiniz, velev kısa uzaklıklar için araba. Kullanabilirsiniz. Çıktıktan bir gün sonra duş alabilirsiniz. Kısa aralıklı 20-30 dakikalık yürüyüşler yapmanız düzgünleşme sürecinize olumlu tesir yapacaktır. Hastaneden çıktıktan 4-5 gün sonra şayet çok ağır tempolu ve bedenen çokça emek isteyen bir işiniz yoksa işinize rahatlıkla dönebilirsiniz.
Bu ameliyatta dikişler estetik olarak atılmakta ve resen yok olan dikişler kullanılmaktadır. Yalnızca dren tespiti gayesiyle konulan dikişin alınması gerekebilir. Ameliyattan bir 7-10 gün sonra denetime gelmenizde yarar vardır. Bu denetim sırasında beslenme durumunuz, kilo verme suratını ve ameliyat mahallinin güzelleşme süreciyle ilgili denetim ve bilgilendirmeler yapılmaktadır. Dreni tespit etmek gayesiyle konulan dikiş bu esnada alınmaktadır.
Ameliyat sonrası 7. Gün haşlanmış zerzevat ve meyve püreleri beslenme programına ek edilmektedir. Bunun için patates harici sebzeler sıcak suda haşlandıktan sonra Blendr yahut Rondo’da çekilip tatlı kaşığı ile yenilebilir, meyveleri tekrar ince ince dilimleyip ağızda âlâ çiğneyerek yitebilirsiniz. Su içmeyi ihmal etmeyiniz. Likitleri yavaş almaya ihtimam şovunuz ve hava yutma ihtimaline karşı pipet kullanmayınız. Hastanede önünüze gelen besinlerin hepsini bitirmeniz beklenmiyor, midenizde (göğüs ortasında) doluluk hissettiğinizde durmalısınız. Hastaneden taburcu olduğunuz 3. gün hanenize gittiğinizde ananas suyu, vişne suyu, elma suyu, açık çay, ıhlamur, alışkın olduğunuz bitki çayları, sulandırılmış ayran, tavuk suyu, et suyu, komposto, hoşaf, Ice tea, Nestea, Fuse tea, Didi tüketebilirsiniz. Bu devirde yeniden, light yahut kaymaksız yoğurt, laktozsuz süt (Pınar yahut İçim), kefir, probiyotik yoğurt (Danone Activia yahut Sütaş Yovita, ), soya sütü, süzülmüş yayla ve tel şehriye çorbasını ekleyebilirsiniz Yukarıdaki besinlere ek olarak diyetinize duru olarak hazırlanmış ve süzülmüş domates, bezelye, tarhana çorbaları eklenebilir. (Mercimek ve ezogelin üzere koyu kıvamlı çorbaları bu aşamada tüketmeyiniz!).
AMELİYAT SONRASI 7. GÜN İLE 10 GÜN ARASI
Haşlanmış zerzevat, belendr yahut Rondo’da çekilip kâse içinde tatlı kaşığı ile yenilebilir. Biraz tuz eklemekte sakınca yoktur. Elma, kivi üzere mevsim meyveleri kabuğu soyulduktan sonra ince ince dilimleyip kaşıkla yenilebilir. Bu periyotta azıklar ağızda 20 kere çiğnenerek yutulacak. Yani uygunca çiğnemek kıymetli. Aldığınız bir azık bulantı yahut kusma yaparsa 2-3 gün ara verebilirsiniz.
AMELİYAT SONRASI 10. GÜN
Daha evvelki aşamalarda olduğu üzere küçük lokmalar aldığınızdan ve düzgün çiğnediğinizden emin
olunuz. İki lokma arasında en az 30 saniye bekleyiniz.
Bu devirde önerilen azıklar
Rafadan haşlanmış yumurta, ekmek içi, beyaz peynir ve reçel küçük lokmalar halinde ve ağızda en az 20 defa çiğnenerek yenilebilir. Ayrıyeten meyveli yoğurtlar, şayet hekiminiz ve diyetisyeniniz sizin için elverişli görür ise protein likitleri yahut tozları (GNC-uygun kıymet nutrition gold standart whey protein) alınabilir.
Yukarıdaki besinlere ek olarak 15. günden itibaren tüketebileceğiniz besinler. Bu aşamadaki besinler çatalın sırtı ile kolay kolay ezilebilecek kıvamda olmalıdır. Şayet besinler çatal sırtı ile ezilmeyecek kıvamda ise blender (karıştırıcı) kullanınız. Az pişmiş (rafadan) yumurta, lor peyniri (kabuğu soyulmuş ve çok ince doğranmış domates ile tüketebilirsiniz), az tuzlu light beyaz peynir, yumuşak patates püresi, kabak püresi, havuç püresi, bezelye püresi tüketebilirsiniz. Tatlı olarak muhallebi, keşkül ve puding (Dr. Oetker şekersiz- az ölçüde toz tatlandırıcı ‘Splenda yahut Canderel sukraloz’ ile pişirerek) tüketebilirsiniz.
AMELİYAT SONRASI 20. GÜN
Hala düzgünleşme süreciniz devam etmektedir. Bu aşamadaki besinlerin yumuşak kıvamda ve sulu olmasına ihtimam şovunuz. Besinlerin çatal sırtı ile ezilebilir kıvamda olması gerekir. Yaklaşık 1 çay bardağından (ortalama 100 mL) ziyade tüketimlerden kaçınınız.. Taze mevsim balıkları (yağda kızartılmamış) kılçıklarına dikkat edilerek fırında ızgara yahut buğulama halinde pişirilerek tüketilebilir. Meyve olarak muz, kabuğu soyulmuş ve rendelenmiş elma, kabuğu soyulmuş şeftali, taze kayısı, kabuğu soyulmuş incir tüketebilirsiniz. Light mayonez ile light ton balığı yahut Light mayonez yahut light labne peyniri ile haşlanmış yumurta salatası deneyebilirsiniz.
Birinci 4 hafta al et, tavuk eti, pirinç, bulgur tüketmeyiniz.
YUKARIDAKİ BESİNLERE EK OLARAK 30. GÜNDEN İTİBAREN TÜKETEBİLECEĞİNİZ BESİNLER:
Bu aşamada daha koyu kıvamlı besinlere geçişte herkesin toleransı farklı olabilir. Her gün farklı bir besini test etmelisiniz. Gereğince çiğnediğinizden ve lokmalar arasında beklediğinizden emin olunuz. Köfte küçük lokmalar halinde denenebilir. Kıymalı zerzevat yemekleri ‘ne bu günlerde geçebilirsiniz. Tıpkı gün farklı bir katı besini test etmemelisiniz. Şayet köfte size rahatsızlık verirse bu menüyü 1 hafta sonraya erteleyiniz. Katı besinler ile birlikte likit almayınız. Katı besin alımından en az 30 dakika sonra likit alabilirsiniz. Ekmeği (tam buğday yahut çavdar) elektrikli ızgarada, tost makinasında yahut teflon tavada gevrek hale getirerek tüketebilirsiniz. Gün boyunca 1 dilimden ziyade ekmek yememeye ihtimam şovunuz.
45. GÜN VE SONRASI
Ameliyattan sonra en az 6 hafta geçmiş bulunuyor. Bu devirde yasak hiçbir besin yok. Gelgelelim herkesin tolerabilitesi farklı olduğu için yinede yeni başlanacak besinleri ağızda en az 20 kez çiğneyip güzelce ufaladıktan sonra yutunuz. Birtakım azıklara birinci sefer başladığınızda kusma olabilir. Bu sizi telaşlandırmasın. Birkaç gün o gıdayı tüketmeyi erteleyip tekrar tüketmeyi deneyebilirsiniz. Tavuk but eti yeniden ezilerek küçük lokmalar halinde ve her lokmadan sonra bekleyerek, çok yeterli çiğnenerek tüketilebilir. Tekrar köftede olduğu üzere tolere edilemezse 1 hafta sonraya erteleyiniz. Tam buğdaydan üretilmiş makarnayı tekrar çatalın sırtı ile ezilecek kıvamda pişirerek az ölçüde tüketebilirsiniz. Bu günlerde Tavuk eti, Kuşbaşı et, Biftek, Pirzola üzere büyük et modüllerini düzgün çiğneyerek yemeyi deneyebilirsiniz. Pirinç ve Bulgur bu devirden itibaren yenilebilir.