Eski istenmeyen davranış kalıpları (tıkanırcasına yeme- duygusal yeme), çocukluk devrine ilişkin yararsız alışkanlıkların yeni yararlı davranış kalıplarıyla yan değiştirmesini sağlamak terapötik bağlantının 1. maksadı olmaktadır. Bu yol ile bireyin biliş sistemi baştan yapılandırılmaktadır.
Niyet yanlışlarının bireyin hayatını nasıl kısır döngüne soktuğunu fark etmesi bilindiği kadar sıkıntı değildir.
Şayet sizde mütalaa cürümleriniz olduğunu düşünüyorsanız aşağıdaki tabloya göz atabilirsiniz.
Mülahaza Kusuru | Tarifi | Örnek | Alternatif fikir |
Hep-ya da hiç fikir | Vakaları yalnızca iki uç kategoride kıymetlendirme | Diyette en ufak bir aksama yaşadığında “Battı balık yan gider” diyerek diyeti bozma | Zararın neresinden dönersem kârdır |
Derhal bir karara varma | Bir gözlem yapıp bunun tek bir sonucu olabileceğine inanma | Bu hafta kilo veremediğime nazaran kilo vermem imkansız. | Beşerler her hafta kilo vermez, tıpkı ölçüde yemiş olsalar bile. |
Geleceği olumsuz öngörme | Tek mümkün sonuç bu olmasa da, gelecek hakkında tek bir olumsuz öngörüde bulunma | Gittiğim yanda ikram edilen tatlılara dayanamayacağım. | Kimse bana çetinle bir şey yediremez. Bu duruma hazırlıklı olup öğrendiğim becerileri uygulayabilirim. |
Geleceği olumlu öngörme | Mümkün sonuç hakkında ziyade optimist olma | Yalnızca bir dilim pasta yiyip tatmin olacağım ve duracağım. | Geçmişime baktığımda daima daha fazlasını istediğimi görebiliyorum. |
Olumluyu yok sayma | Kişinin olumlu istikametlerini yahut fiillerini görmemesi yahut bunların sayılmadığını düşünmesi | Birkaç kilo vermiş olmamım bir ehemmiyeti yok, fakat vermek istediğim tüm kiloları verirsem takdiri hak ederim. | Yaptığım her olumlu fiil için takdiri hak ediyorum. |
Duygusal nedenselleştirme | Tersine dair kanıtları görmezden gelerek, güçlü bir biçimde “hissedilen” şeyin yanlışsız olması gerektiğine inanma | Kilo verme konusunda bu kadar ümitsiz hissettiğime nazaran asla kilo veremeyeceğim. | Herkes devir hengam ümitsizliğe düşebilir. Bu, sıradan bir durum. Programıma sadık kalırsam kilo verebilirim. |
Etiketleme | Kişinin kendisini (veya başkasını), tüm özelliklerini değerlendirmeden, umumi olarak olumsuz bir halde etiketlemesi | Çok yediğim için ben iradesizin tekiyim. | Külliyen iradesiz değilim. Yalnızca kilo almama neden olacak yeme davranışlarında bulunan biriyim. |
Zihin okuma | Destekleyen bir done olmasa da, oburlarının aklından ne geçtiğine kesin emin olma. | Şayet çok yersem diğerleri hakkımda olumsuz düşünür. | Ne yediğimle ilgilenen beşerler olabilir lakin bir kısmı da ilgilenmeyecek yahut umursamayacaktır. |
Kendini kandırma | Kişinin kendisine öbür devranlar inanmayacağınız şeyler söylemesi | Bunu yiyebilirim, bu sayılmaz. | Kalori kaloridir, sayılmaması için bir neden yok. |
İşe yaramayan kurallar koyma | Çevresel etkenleri göz önüne almadan, kişinin kendisine yahut diğerlerine işe yaramayacak kurallar koyması | Yemek çöpe atılmaz. | Çöpe de döksem, yesem de nasılsa artık olacak. Vücudumda bir artık olmasındansa, çöpte bir artık olması daha düzgün. |
Alakasız bahisleri ilişkilendirme | Biribiryle ilgisi olmayan iki kavramı birleştirme. | O kadar problemliyim ki yemek yemeliyim. | Duygusal yemek yeme kabul edilemez. Kahrımı tolere etmeyi ve öbür metotlarla çözmeyi öğrenmem gerek. |
Abartma | Ufak bir done üzerinden umumî bir kanıya ulaşma | Yemek yemem büsbütün denetimimden çıktı. | Yemeyi planlamadığım yiyecekler yedim. Lakin derhal şu an planımı pratiğe geri dönebilirim. |