İnsanlar arasında takıntı hastalığı olarak bilinen obsesif kompulsif bozukluk; obsesyon, sürekli tekrar eden düşünce, kompulsiyon, o düşünceleri rahatlatmak için yapılan tekrarlayıcı eylem olarak tanımlanır.
OKB hastaları genelde bu düşüncelerini engelleyemez ve kontrol edemezler. Genelde saplantı olarak yaşarlar bu durumu ve hem kendilerini hem de çevresindekileri rahatsız eder.
OKB genel olarak her 100 kişiden 2 ya da 3’ünde görülür. Genel olarak kadınlarda görülme olasılığı fazladır. Genelde 20-30 yaşlarında görülür. İstisnai olarak okul dönemi çocuklarında da görüldüğü görülmüştür.
Nedenleri;
Nedeni tam olarak bilinmemesine rağmen çevresel ve biyolojik faktörler etkilidir diye düşünülmektedir.
Çevresel faktörler olarak; hayattaki değişimler, sevilen birinin ölümü, hastalık, taciz sayılabilir.
Fizyolojik faktörler ise; OKB hastalarında beynin belirli bir bölümde aşırı aktivite görüldüğü görülmüştür. Hatta kompülsiyonları yaşadıklarında daha çok aktive olduğu görülmüştür. Beyinde serotonin maddesinde işlev bozukluğu da OKB’li kişilerin beyin fizyolojik yapılarında görülmüştür.
Belirtiler
Mikropların ve pisliklerin tene temasından korkma
Sürekli şüpheci tavırlar
Simetriye gösterilen özen
Sürekli yıkanma veya el yıkama
Hata yapmaktan çok korkma
Ocağı, kapıyı sürekli kontrol etme davranışı sergileme
Belirli bir sırada işlerini yapma ya da belirli bir sıraya göre yemek yeme
Bir yere giderken sıklıkla olan nesnelerin hepsine dokunma
Yolda yürürken çizgilere basmaktan kaçınma
Sürekli düşüncelere takılma
Belirli kelimeleri tekrarlama
Değersiz şeyleri atamama
Türleri;
-
Temizlik Titizlik OKB’si;
-
Şüphe ve Kontrol OKB’si
-
Cinsel İçerikli Düşünceler
-
Dini İçerikli Düşünceler
-
Simetri ve Düzen OKB’si -
Dokunma Gereksinimi
-
Sayma Gereksinimi
-
Biriktirme Gereksinimi
-
Batıl İnanlar
OKB’nin Tedavisi
2 şekilde tedavi edilir. Birincisi tıp doktorlarından alınacak ilaçla tedavi; ikincisi psikoterapi yöntemlerinden bilişsel davranışı terapidir.
-
İlaçla Tedavi
-
Bilişsel Davranışçı Terapi