Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Ochkamcılık Ne Seslenmek?
Adcı gezimcilikİngiliz tanrıbilimcisi Ockham'lı William (12951349)'ın öğretisini dile getirir Adcılığın kurucusu farzedilen ve İngiliz görgücülüğünün öncülerinden olan Wiiliam of Ockham'ın öğretisi scépticisme théologique (Tr Tanrıbilimsel kuşkuculuk) adıyla da anılır Aforoz edilmiş bir Fransisken papazı olan William, felsefenin tanrıbilim aleyhinde bağımsızlığa kavuşmasında etkenlerden biridir Skolastiğin büyük düşünürler çağı Ockhamlı William'la kapanmıştır O, bir tanrıbilimci olmaktan çok, bir Aristotelesçi mantıkçıydı Tümel olan reel değildir(Yâni: nesne değildir, yalnızca birbirine benzeşen çoğu şeyleri dile getiren bir sözcüktür Bir isim'dır) demekle Aristoteles mantığının ilkin Porphyrios tarafından ileri sürülen ve daha sonra İbni Sina ve Augustinus göre benimsenen ve metafizik alanda sürdürülen hatalı yorumunu düzeltmek istemişti Prphyrios, Aristoteles'in Kategoryalar'ına yazmış olduğu yorumda, cinslerin ve türlerin töz ya da cisimsel olup olmadıklarını tartışmıştı Tümeller gerçektirler(La Universallia sunt realia) diyen metafizik gerçekçilik, bu hatalı yorumun ve tartışmanın ürünüydü Buna aleyhinde, Aristoteles'in de amacına uygun şekilde, insan zihninde olup bitenleri sıralamak isteyen mantıklı tümellerin birer ad'dan ibaret (La Universallia sunt nomina) olduğunu Ockham'lıya tarafından, tümellerin nesnelerden önce de var bulundukları (La Universale ante rem) doğruydu, ama bu tanrıbilimsel açıklamalar için, geçerliliği bununla sınırlı, bir önermeydi Marifetli bir tanrıyı zannetmek için, yaratılanların daha önce tanrılık zihinde varbulunması gerekiyordu Ne var oysa bu, mantığın alanı olan insan zihninde de var bulunmalarını gerektirmezdi Bilgi almak işlemini gerçekleştiren insan zihni için tümeller muhakkak nesnelerden sonradan (La Universale post rem) meydana çıkmışlardı İnsan zihni, onları, tek tek nesnelerden soyutlayıp birer ad olarak ortaya koymuştu Ockham'lı William, bu vesile ile, bilimle metafiziği, felsefeyle tanrıbilimi birbirlerinden ayırmış ve birbirlerine geçemeyecekleri sınırlarını çizmiş oluyordu İlkin Compiegne papazı Roscelin kadar ortaya atılan (11 asır) ve daha sonra Ockham'lının öncülüğünde ortaçağ Aristotelesçilerince geliştirilen (14 yüzyıl) adcılık öğretisinin büyük önemi, elde ettiği bu sonuçtadır bu arada büyük skolâstikçi Aquino'lu Thomas (13 asır)'nın da Aristoteles mantığının bu hatalı yorumunu sezmiş ve düzeltmeye çalışmış olduğunu yâd etmek gerekir Duns Scotus'ün sözde gerçekçiliğinin de (13 asır), mantığı metafiziğe bağlayarak Thomas'nın ayarlama çabasını engellemekle beraber, adcılık yönündeki büyük eğilimiyle Ockhamcılığın temellerini güçlendirdiği unutulmamalıdır Ockhamisme deyimi, bilhassa William of Ockham'ın mantığını dile getirir (Bk E A Moody, The Logic of William of Ockham, London 1935) Bu mantık, özellikle anlamları üçe ayırmasıyla ünlüdür: Mantıklı, bilgibilimsel, tanrıbilimsel Nesneleri esas, düşünceleri de ikincil olarak ele alışı bu mantığın kuvvetli yanıdır Ne var fakat tekilin geneli içerdiğini yadsıması da büyük yanılgısıdır Ockhamlıya göre sadece tekil nesneler gerçektirler, genel kavramlar insanlar tarafından yaratılmışlardır ve nesnelerden egemen olarak hiçbir realite taşımadıkları gibi nesnelerin niteliklerini de yansıtmazlar Bu ileri sürüş, metafiziğe metafizik anlayışla aleyhinde çıkmanın gerekli yanılgısını taşımaktadır Nitekim Ockhamcılığın bu doğruyu yanlış bir biçimde görşü, Berkeley'le modern semantikte, özdekçiliğe aleyhinde kullanılacaktır Tekil'le genel'i birbirinden ayırırken, onların diyalektik bağımlılığını görmeksizin, metafizik bir anlayışla karşıtlaştırmak bu yanılgının esas nedenidir Ockhamisme'in tanrıbilimsel şüphecilik'le nitelenmesi, tanrıbilimin ussallık ve bilimsellik iddiasına karşısında yarattığı şüpheden ötürüdür Ockham'lıya kadar insan yalnızca inanmalıdır, tanrıbilimi ussallıkla bağdaştırmaya çalışmamalıdır Tanrılık alanın bilimini gerçekleştirmek iddiasını içeren tüm skolastik, çürük ve manâsız varsayımların toplamından diğer bir şey değildir 14 ve 15 yüzyılların üniversitelerini reel birer savaş alanına çeviren Ockham'cılık, zayıf yanlarına rağmen, ortaçağın en ilerici akımlarından biridir Felsefe ustalarından biri şöyle der: Adcılık, ortaçağda özdekçiliğin ilk dile getirilişidir*
Adcı gezimcilikİngiliz tanrıbilimcisi Ockham'lı William (12951349)'ın öğretisini dile getirir Adcılığın kurucusu farzedilen ve İngiliz görgücülüğünün öncülerinden olan Wiiliam of Ockham'ın öğretisi scépticisme théologique (Tr Tanrıbilimsel kuşkuculuk) adıyla da anılır Aforoz edilmiş bir Fransisken papazı olan William, felsefenin tanrıbilim aleyhinde bağımsızlığa kavuşmasında etkenlerden biridir Skolastiğin büyük düşünürler çağı Ockhamlı William'la kapanmıştır O, bir tanrıbilimci olmaktan çok, bir Aristotelesçi mantıkçıydı Tümel olan reel değildir(Yâni: nesne değildir, yalnızca birbirine benzeşen çoğu şeyleri dile getiren bir sözcüktür Bir isim'dır) demekle Aristoteles mantığının ilkin Porphyrios tarafından ileri sürülen ve daha sonra İbni Sina ve Augustinus göre benimsenen ve metafizik alanda sürdürülen hatalı yorumunu düzeltmek istemişti Prphyrios, Aristoteles'in Kategoryalar'ına yazmış olduğu yorumda, cinslerin ve türlerin töz ya da cisimsel olup olmadıklarını tartışmıştı Tümeller gerçektirler(La Universallia sunt realia) diyen metafizik gerçekçilik, bu hatalı yorumun ve tartışmanın ürünüydü Buna aleyhinde, Aristoteles'in de amacına uygun şekilde, insan zihninde olup bitenleri sıralamak isteyen mantıklı tümellerin birer ad'dan ibaret (La Universallia sunt nomina) olduğunu Ockham'lıya tarafından, tümellerin nesnelerden önce de var bulundukları (La Universale ante rem) doğruydu, ama bu tanrıbilimsel açıklamalar için, geçerliliği bununla sınırlı, bir önermeydi Marifetli bir tanrıyı zannetmek için, yaratılanların daha önce tanrılık zihinde varbulunması gerekiyordu Ne var oysa bu, mantığın alanı olan insan zihninde de var bulunmalarını gerektirmezdi Bilgi almak işlemini gerçekleştiren insan zihni için tümeller muhakkak nesnelerden sonradan (La Universale post rem) meydana çıkmışlardı İnsan zihni, onları, tek tek nesnelerden soyutlayıp birer ad olarak ortaya koymuştu Ockham'lı William, bu vesile ile, bilimle metafiziği, felsefeyle tanrıbilimi birbirlerinden ayırmış ve birbirlerine geçemeyecekleri sınırlarını çizmiş oluyordu İlkin Compiegne papazı Roscelin kadar ortaya atılan (11 asır) ve daha sonra Ockham'lının öncülüğünde ortaçağ Aristotelesçilerince geliştirilen (14 yüzyıl) adcılık öğretisinin büyük önemi, elde ettiği bu sonuçtadır bu arada büyük skolâstikçi Aquino'lu Thomas (13 asır)'nın da Aristoteles mantığının bu hatalı yorumunu sezmiş ve düzeltmeye çalışmış olduğunu yâd etmek gerekir Duns Scotus'ün sözde gerçekçiliğinin de (13 asır), mantığı metafiziğe bağlayarak Thomas'nın ayarlama çabasını engellemekle beraber, adcılık yönündeki büyük eğilimiyle Ockhamcılığın temellerini güçlendirdiği unutulmamalıdır Ockhamisme deyimi, bilhassa William of Ockham'ın mantığını dile getirir (Bk E A Moody, The Logic of William of Ockham, London 1935) Bu mantık, özellikle anlamları üçe ayırmasıyla ünlüdür: Mantıklı, bilgibilimsel, tanrıbilimsel Nesneleri esas, düşünceleri de ikincil olarak ele alışı bu mantığın kuvvetli yanıdır Ne var fakat tekilin geneli içerdiğini yadsıması da büyük yanılgısıdır Ockhamlıya göre sadece tekil nesneler gerçektirler, genel kavramlar insanlar tarafından yaratılmışlardır ve nesnelerden egemen olarak hiçbir realite taşımadıkları gibi nesnelerin niteliklerini de yansıtmazlar Bu ileri sürüş, metafiziğe metafizik anlayışla aleyhinde çıkmanın gerekli yanılgısını taşımaktadır Nitekim Ockhamcılığın bu doğruyu yanlış bir biçimde görşü, Berkeley'le modern semantikte, özdekçiliğe aleyhinde kullanılacaktır Tekil'le genel'i birbirinden ayırırken, onların diyalektik bağımlılığını görmeksizin, metafizik bir anlayışla karşıtlaştırmak bu yanılgının esas nedenidir Ockhamisme'in tanrıbilimsel şüphecilik'le nitelenmesi, tanrıbilimin ussallık ve bilimsellik iddiasına karşısında yarattığı şüpheden ötürüdür Ockham'lıya kadar insan yalnızca inanmalıdır, tanrıbilimi ussallıkla bağdaştırmaya çalışmamalıdır Tanrılık alanın bilimini gerçekleştirmek iddiasını içeren tüm skolastik, çürük ve manâsız varsayımların toplamından diğer bir şey değildir 14 ve 15 yüzyılların üniversitelerini reel birer savaş alanına çeviren Ockham'cılık, zayıf yanlarına rağmen, ortaçağın en ilerici akımlarından biridir Felsefe ustalarından biri şöyle der: Adcılık, ortaçağda özdekçiliğin ilk dile getirilişidir*
