Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Öğrenme, insanın doğduğu günden ölünceye kadar devam eden, gelişim seviyesine ve kişisel özelliklerine nazaran gerçekleşen kapsamlı ve karmaşık süreçler zinciridir.Öğrenme Bozuklukları, alışılagelmiş zihinsel gelişim olmasına rağmen, okuma-yazma, aritmetik ve başka akademik işlevlerde ortaya çıkan yapısal ve gelişimsel problemleri tanımlar. Öğrenme bozukluğu umum bir tabirdir ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl yürütme ile matematik becerilerinin kazanılmasında ve kullanılmasında kıymetli zorluklarla kendini gösteren bir bozukluk kümesidir. Bu bozukluk öbeği için Öğrenme Güçlüğü ya da Özgül ÖğrenmeGüçlüğü üzere isimler da kullanılmaktadır. Literatürdeki çeşitli tariflerden yola çıkarak öğrenme bozukluğu; “Normal ya da olağanın üstünde zekaya sahip olan (IQ>85), primer psişik bir marazı, besbelli bir dimağ patolojisi, duygusal özrü olmayan gelgelelim dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl yürütme ile matematik becerilerinin kazanılmasında ve kullanılmasında değerli güçlükleri olan, kendini söz etme, çevre algılama ve etkileşim meseleleri olan, standart eğitime karşın yaşına ve zekasına elverişli muvaffakiyet gösteremeyen bireylerdeki durum“ olarak tanımlanabilir. Öğrenme bozukluklarını dört başlık altında sınıflandırmaktadır:
1a. Okuma bozukluğu (disleksi),
1b. Matematik bozukluğu (diskalkuli),
1c. Yazılı anlatım bozukluğu (disgrafi)
1d. Gayrı türlü isimlendirilemeyen öğrenme bozukluğu
Öğrenme bozukluklarının bu çeşitleri bir arada olduğu üzere tek başlarına da görülebilmektedir. Öğrenme bozuklukları içerisinde en sık görülen alt küme ise “disleksi” olarak da isimlendirilen “okuma bozukluğu”dur.
Bu bozuklukların bireyin yapısıyla ilgili olduğu ve merkezi had sistemindeki işleyiş bozukluğuna bağlı olduğu üzerinde durulmaktadır. Öğrenme bozukluğu öğrenmeyle alakalı bir sorun olarak tanıtılmakla birlikte; gördüğümüz, duyduğumuz ya da dokunduğumuz, tanımaya çalıştığımız şeylerin algılanmasıyla ya da işlenmesiyle ilgili bir sorun olarak yaşanmaktadır.Bu durum bir zeka sorunu değildir; çok kapsamlı, heterojen bir öbektir ve gelişimsel bozukluklardan dimağ hasarına kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanan öğrenme dertlerini ve akademik başarısızlıkları içinde barındırmaktadır. Her öğrenme güçlüğü gösteren evlat bir başkasından farklıdır ve farklı yaklaşım gerektirir.
Öğrenme bozukluğu tanısı birebir yaş ve zeka seviyesindeki evlatlarla karşılaştırıldığında beklenenin altında okuma, yazma ya da matematik becerilerinin gözlenmesi ile konulur. Zeka seviyesinin alışılagelmiş ya da üzerinde olması gerektiğinden, kapsamlı bir hikaye ve ruhsal muayene akabinde standart bir zeka testinin uygulanması (WISC-R) tanının başlangıç noktasını oluşturmaktadır.
Öğrenme bozukluğu gösteren evlatlar, birbirinden çok farklı klinik özellikler gösterebilmektedirler, ama tümünde gözlenebilen ortak özelliklerden birisi, çalışma becerilerini kullanma becerilerindeki sonluluktur.
Okuma Bozukluğu: Okuma bozukluğunda, kişinin kronolojik yaşı, zeka seviyesi ve aldığı eğitim göz önüne alındığında okuma başarısı, beklenenin değerli kademede altındadır. Okumayı sökmede gecikirler, okuduklarını anlamakta zorlanırlar. Okumada yanlışlıklar, okuma suratında yavaşlık, sesleri okumakta ve birtakım harfleri öğrenmede güçlük, hecelemede ve harflere ayırmada zorluk, yanlış sözcük kullanma ve sözcük-hece atlamaları olmaktadır. Okuma bozukluğu olan çocuklarda şekil-zemin algısında bozukluk olabilir. Bu sorun, bir bütünün değerli olan bir kesimine odaklaşmada zorluklara neden olur. Okuma kelam serilerine odaklaşmayı, soldan sağa ve satır satır izlemeyi gerektirir. Bu sahada sorunu olan evlatlar okumada satır atlama, satır tekrarlama, sözcük atlama çeşidinden kusurlar yaparlar.
Matematik Bozukluğu:
Matematik bozukluğunda, kişinin kronolojik yaşı, zeka seviyesi ve yaşına nazaran aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda, matematik becerisi, beklenenin değerli ölçüde altındadır. Matematikte güçlükler, çarpım tablosunu öğrenememe, sembolleri karıştırma, toplamaya soldan başlama halinde görülür. Bu evlatlar, süreç yapmakta zorlanırlar, süreç yaparken yavaştırlar, sayı ve sembol kavramını algılamakta sorun yaşarlar. Sorunu çözerken ilişkileri kurmakta zorlanırlar. Bu duruma eşlik eden meseleler olsa bile matematik becerisi problemleri çok daha ziyadedir.
Yazılı Anlatım Bozukluğu:
Yazılı anlatım bozukluğunda ise; yazma becerileri, ölçülen zeka seviyesi, alınan eğitim göz önünde tutularak beklenenin değerli ölçüde altındadır. El yazısı yaşıtlarına orantıyla okunaksızdır ve yaşıtlarına nazaran daha yavaş yazdığı görülmektedir. Evlat gördüğü şeyin biçim ve durumunu algılamada güçlük çekebilir. En çok karıştırılan harfler b-d, z-s, m-n, g-k, l-r-n, g-ğ-y, f-v, d-t ve noktalı harflerdir. Harfleri aykırı ya da dönmüş olarak algılayabilir. Örneğin; b-p,3-5,6-9,p-b üzere harf ve rakamları zıt çevirir. Sözcükleri aksi çevirebilir, koç-çok, ev-ve üzere. Bu güçlükler evlat mektebe başladığında fark edilir. Mektep öncesinde şekil-pozisyon algılama olgunluğu şimdi yerleşmemiş olabilir. 2. sınıfın bir numara devrinden itibaren bu dertlerin görülmemesi gerekir.
1a. Okuma bozukluğu (disleksi),
1b. Matematik bozukluğu (diskalkuli),
1c. Yazılı anlatım bozukluğu (disgrafi)
1d. Gayrı türlü isimlendirilemeyen öğrenme bozukluğu
Öğrenme bozukluklarının bu çeşitleri bir arada olduğu üzere tek başlarına da görülebilmektedir. Öğrenme bozuklukları içerisinde en sık görülen alt küme ise “disleksi” olarak da isimlendirilen “okuma bozukluğu”dur.
Bu bozuklukların bireyin yapısıyla ilgili olduğu ve merkezi had sistemindeki işleyiş bozukluğuna bağlı olduğu üzerinde durulmaktadır. Öğrenme bozukluğu öğrenmeyle alakalı bir sorun olarak tanıtılmakla birlikte; gördüğümüz, duyduğumuz ya da dokunduğumuz, tanımaya çalıştığımız şeylerin algılanmasıyla ya da işlenmesiyle ilgili bir sorun olarak yaşanmaktadır.Bu durum bir zeka sorunu değildir; çok kapsamlı, heterojen bir öbektir ve gelişimsel bozukluklardan dimağ hasarına kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanan öğrenme dertlerini ve akademik başarısızlıkları içinde barındırmaktadır. Her öğrenme güçlüğü gösteren evlat bir başkasından farklıdır ve farklı yaklaşım gerektirir.
Öğrenme bozukluğu tanısı birebir yaş ve zeka seviyesindeki evlatlarla karşılaştırıldığında beklenenin altında okuma, yazma ya da matematik becerilerinin gözlenmesi ile konulur. Zeka seviyesinin alışılagelmiş ya da üzerinde olması gerektiğinden, kapsamlı bir hikaye ve ruhsal muayene akabinde standart bir zeka testinin uygulanması (WISC-R) tanının başlangıç noktasını oluşturmaktadır.
Öğrenme bozukluğu gösteren evlatlar, birbirinden çok farklı klinik özellikler gösterebilmektedirler, ama tümünde gözlenebilen ortak özelliklerden birisi, çalışma becerilerini kullanma becerilerindeki sonluluktur.
Okuma Bozukluğu: Okuma bozukluğunda, kişinin kronolojik yaşı, zeka seviyesi ve aldığı eğitim göz önüne alındığında okuma başarısı, beklenenin değerli kademede altındadır. Okumayı sökmede gecikirler, okuduklarını anlamakta zorlanırlar. Okumada yanlışlıklar, okuma suratında yavaşlık, sesleri okumakta ve birtakım harfleri öğrenmede güçlük, hecelemede ve harflere ayırmada zorluk, yanlış sözcük kullanma ve sözcük-hece atlamaları olmaktadır. Okuma bozukluğu olan çocuklarda şekil-zemin algısında bozukluk olabilir. Bu sorun, bir bütünün değerli olan bir kesimine odaklaşmada zorluklara neden olur. Okuma kelam serilerine odaklaşmayı, soldan sağa ve satır satır izlemeyi gerektirir. Bu sahada sorunu olan evlatlar okumada satır atlama, satır tekrarlama, sözcük atlama çeşidinden kusurlar yaparlar.
Matematik Bozukluğu:
Matematik bozukluğunda, kişinin kronolojik yaşı, zeka seviyesi ve yaşına nazaran aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda, matematik becerisi, beklenenin değerli ölçüde altındadır. Matematikte güçlükler, çarpım tablosunu öğrenememe, sembolleri karıştırma, toplamaya soldan başlama halinde görülür. Bu evlatlar, süreç yapmakta zorlanırlar, süreç yaparken yavaştırlar, sayı ve sembol kavramını algılamakta sorun yaşarlar. Sorunu çözerken ilişkileri kurmakta zorlanırlar. Bu duruma eşlik eden meseleler olsa bile matematik becerisi problemleri çok daha ziyadedir.
Yazılı Anlatım Bozukluğu:
Yazılı anlatım bozukluğunda ise; yazma becerileri, ölçülen zeka seviyesi, alınan eğitim göz önünde tutularak beklenenin değerli ölçüde altındadır. El yazısı yaşıtlarına orantıyla okunaksızdır ve yaşıtlarına nazaran daha yavaş yazdığı görülmektedir. Evlat gördüğü şeyin biçim ve durumunu algılamada güçlük çekebilir. En çok karıştırılan harfler b-d, z-s, m-n, g-k, l-r-n, g-ğ-y, f-v, d-t ve noktalı harflerdir. Harfleri aykırı ya da dönmüş olarak algılayabilir. Örneğin; b-p,3-5,6-9,p-b üzere harf ve rakamları zıt çevirir. Sözcükleri aksi çevirebilir, koç-çok, ev-ve üzere. Bu güçlükler evlat mektebe başladığında fark edilir. Mektep öncesinde şekil-pozisyon algılama olgunluğu şimdi yerleşmemiş olabilir. 2. sınıfın bir numara devrinden itibaren bu dertlerin görülmemesi gerekir.
