Öksürük hastaların en sık tabibe müracaat nedeni olmakla birlikte en ihmal edilen yakınmadır.Öksürük aslında havayollarını yabancı ikazlardan koruyan değerli bir esirgeyici düzenektir o nedenle de ne vakit faydalı ve ne vakit da hastalık belirtisi olabileceği konusu çok değerlidir.
Önemli hastalık belirtisi olabilir
Tek başına öksürükle seyreden önemli hastalıklar kelam hususudur.Akciğer kanseri,tüberküloz,yabancı cisim aspirasyonu,alerjik durumlar,akciğer dokusunu tutan hastalıklar-sarkoidoz üzere.Önceden var olan öksürüğün nitelik değiştirmesi-şiddetinin artması,balgam eklenmesi,balgam ölçüsü ve renk değişikliği,balgamla birlikte kan varlığı kişiyi uyarmalı ve bir uzmana baş vurmayı sağlamalıdır.
SİGARA SORGULANMALI
Sigara hikayesi,halen içilip içilmediği,kaç paket ve yıl içildiği,bırakılmışsa mühleti,pasif içicilik derecesi,altta yatan bir hastalık olup olmadığı öksürüğü pahalandırmak açısından çok kıymet taşır. Kişinin çalıştığı iş yeri şartları, çevresel ve konut içi alerjenlerle temas hikayesi,evcil hayvan varlığı da sigara kadar öksürük oluşturmada tesirlidir.Unutulmamalıdır ki anne-baba sigara içen ailelerde çocukların yaklaşık %50 sinde öksürük görülmektedir.
KISA SÜREN ÖKSÜRÜK
3 haftadan kısa vadeli öksürüktür.Üst teneffüs yolu enfeksiyonları,soğuk algınlığı,akut sinüs enfeksiyonu,saman nezlesi,astım nedeniyle olabilir.Ateş,soluk darlığı,göğüs ağrısı,kilo kaybı yahut ağızdan kan gelmesi ile birlikteyse hemen akciğer sineması çekilmeli ve öteki teşhis tekniklerine başvurmalıdır.
UZUN SÜREN ÖKSÜRÜK
8 haftadan uzun süren öksürük kronikleşmiştir.Sigara içmeyen ve ACE inhibitörü içeren tansiyon ilacı üzere öksürüğe yol açabilecek ilaç hikayesi bulunmayan hastalarda en sık öksürük nedeni hastalıklar astım, nezle ve sinüzit üzere patolojiler ve mide reflüsüdür. Bu sıkıntılar tek başına yahut bir ortada bulunabilir.Ayrıca akut ve kronik bronşit,bronşiolit, bronşektazi üzere havayollarının enfeksiyonla seyreden hastalıkları uzun periyodik öksürüğe yol açabilir.
NEDENİ AÇIKLANAMAYAN ÖKSÜRÜK
Tüm araştırma ve tetkiklere karşın öksürüğe neden olabilecek bir durum bulunmayabilir.Seyrek rastlanan nedenler dışlandıktan ve muhtemel tedaviler uygulandıktan sonra fakat bu sonuca varılmalıdır.
TİK ÖKSÜRÜK NEDİR?
Öksürük ruhsal nedenli,alışkanlık yahut tik bozukluk sonucu olabilir.Ancak bu teşhislere varmak fakat uzun bir araştırma sonucu mümkün olur.Tedavisi uzman denetiminde mümkündür.
ASTIM ÖKSÜRÜKLE SEYREDEBİLİR
Astım tipik olarak nefes darlığı ve hırıltılı teneffüsle seyreder.Ancak kimi astımlı hastalarda sırf uzun süren,kuru ve rahatsız eden öksürükler olur.Genellikle öksürük nöbetlerini uyaran bir alerjik yer kelam hususudur..Uzman doktor astımdan şüpheleniyorsa hastanın teneffüs işlevlerini spirometre ile kıymetlendirir.Bu testin uygulaması çok kolaydır;hasta derin nefes alıp verirken aygıt yardımıyla havayollarının kapasitesi ölçülür.Bu test astım teşhisini az bir yanılgı ile koyar ve uygun tedavi ile hasta ortama 1 ay içinde öksürükten kurtulur ve devamında astımlı hasta üzere nizamlı uzman denetiminde olmalıdır.
- GRİP SONRASI ÖKSÜRÜK
KRONİK ÖKSÜRÜK TANISI NASIL KONUR?
Hastanın detaylı hikayesi, muayene bulguları, göğüs radyografisi, teneffüs işlevlerinin değerlendirmesi, kan tetkikleri, sinüs sineması, yemek borusuna yönelik teknikler ne derece gerekli olduğuna nazaran teşhis koydurucudur.
HASTALAR NEDEN ÖKSÜRÜKTEN KURTULAMIYOR?
Uzun periyodik öksürüğün bir türlü geçmemesinin değişik nedenleri olabilir.Genellikle teşhis yanlış ve münasebetiyle tedavi uygun değildir.Öksürüğün birden çok nedeni olduğu göz arkası ediliyordur.Astım öksürük nedeni olarak düşünülmemiştir ve tekrar öksürük tedavisinin haftalar ve bazen de aylar uzunluğu sürmesi gerekliliği hastaya söz edilmemiştir.Hasta tabibin önerdiği ilaçları düzgün kullanmamıştır. Nedeni olduğu halde öksürük ruhsaldır yorumu yapılmış olabilir.
NEZLE TEDAVİSİ
Nezlede geniz ve burun akıntısı,sık boğaz temizleme muhtaçlığı olur.Kulak burun boğaz uzmanı boğaz muayenesinde tipik manzara ile teşhis koyar.Alerjik yahut alerjik olmayan nedenler nezleye yol açabilir. Alerji ilaçları /tıkanıklık gidericiler ile tedavi fayda sağlar.Ancak nezle tekrarlayabilir yahut müzminleşebilir .
REFLÜ YALNIZ ÖKSÜRÜKLE SEYREDEBİLİR
Reflü mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması sonucu ortaya çıkar.Aslında bu olay her sağlıklı şahısta yemek yeme esnasında ve sonrası oluşan fizyolojik bir olaydır.Ancak doku hasarı sonucu gelişmesi reflü hastalığına ve yutma zahmeti,göğüste yanma,yenenlerin ağza geri gelmesi yakınmalarına yol açar. Reflü yakınmaları uyku esnasında azalır,ayakta iken,yemek sonrası ve konuşma gülme ile şiddetlenir.Şişmanlık da reflüyü arttıran bir meseledir.
Teşhiste zahmet oluşturan halinde hiçbir mide yakınması yok lakin kuru öksürük,ses kısıklığı üzere yakınmalar ön plandadır.%5 ile %40 ortasında geniş bir yelpazede kuru ve uzun vadeli öksürüğe reflü yol açmaktadır. Reflü tedavisinde kişinin alabileceği tedbirler kıymet taşımaktadır:kilo vermek,sigarayı bırakmak ve alkol içmemek,yemek yeme nizamını değiştirmek-akşam yatmadan 2-3 saat öncesi bir şey yememek üzere.
İLAÇLAR ÖKSÜRÜĞE YOL AÇABİLİR Mİ?
Bilhassa hipertansiyon tedavisinde kullanılan ACE inhibitörü ilaçlar kuru ve tahriş edici öksürüğe yol açabilir ve ilaç bırakıldıktan 1-4 hafta bazen de 3 ay içinde hasta öksürükten kurtulabilir.Hekim denetiminde farklı bir küme tansiyon ilacı reçete edilmelidir.
-
ÖKSÜRÜK KESİCİ VE BALGAM SÖKTÜRÜCÜ İLAÇLAR RASTGELE KULLANILMAMALI
Bilhassa de merkezi hudut sistemi üzerinden tesirli öksürük kesicileri KOAH üzere teneffüs yolu hastalıklarında kullanmak son derece tehlikeli sonuçlar doğurabilir.