Okul çağında yapılan fiziksel aktivitelere dikkat

Okul çağında yapılan fiziki aktivite ve sporlar, çocuklarda maddi ve ruhsal gelişimin yanı sıra beyin fonksiyonlarının gelişimine de katkı maddesi sağlıyor Ama bilinçli yapılmayan aktivite ve sporlar sonucu oluşan adaleiskelet, eklem yaralanmaları; içten çare ve ilkyardım teknikleri uygulanmadığında kalıcı hasarlara neden oluyor Central Hospital ’dan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof Dr Özcan Pehlivan, mektep çağında yapılan fiziki aktivite ve spor yaralanmaları sonucu oluşan rahatsızlıkları ve alınması gereken önlemleri anlatıyor
*
Çocukluk çağında düzenli yapılan bedensel aktiviteler, fiziki bozuklukları önler
Vücudun enerji sarfiyatı ile sonuçlanan her türlü hareket, günlük hayat içinde ihtiyaç sonucu yapılan yürüme, koşma, atlama gibi faaliyetler olabileceği gibi, kesin amaçlarla yapılan sportif etkinlik, dans, oyun gibi aktiviteler de olabilmektedir Emin amaca yönelik yapılan düzenli aktiviteler çoğunlukla çalışma olarak adlandırılır Okullarda uygulanan egzersiz temelli olarak maddi aktiviteler ve oyunlar; çocuklarda fiziki gelişim, beceri gelişimi, özgüven, disiplinli yaşama, muhakeme yeteneğinin gelişimi ve ruhsal gelişim gibi yararlar sağlamaktadır
*
Çocukluk çağında ahenkli fiziksel aktivite ve spor yapma alışkanlığının kazanılması, daha ileri yaşlarda oluşabilecek maddesel bozuklukları önlemek, dinç ve güçlü kalmak bakımından çok etkin olmaktadır Erken çocukluk döneminde var olan hareketliliğin, mektep çağında yapılan spor ve uyumlu egzersizler şekline dönüştürülebilmesi, yetişkin dönemde fiziki aktivite alışkanlığının yerleşmesine katkıda bulunmaktadır Uyumlu sportif aktiviteler, sadece çalışma ve genel sağlık durumunun düzeltilmesi için yok, aynı zamanda çocukların eğlenerek güzel zaman geçirmelerini ve kendilerini iyi hissetmelerini de sağlamaktadır
*
Kasiskelet ve eklem yaralanmaları, içten tedavi uygulanmazsa daimi hasara yol açıyor
Okulda yapılan maddi aktiviteler sırasında meydana gelen kasiskelet ve eklem yaralanmaları, doğru çare ve ilkyardım teknikleri uygulanmadığında kalıcı hasarlara niçin olabilmektedir Maddi aktiviteler sırasında ortaya meydana çıkan bu yaralanmalar, alınacak önlemler ile minimuma indirilebilir Alınan önlemlere karşın oluşan yaralanmalar, genel olarak travmalara ast oluşmaktadır Bunlar yumuşak doku yaralanması, eklemlerde burkulma veya kırıkçıkık ile sonuçlanabilen travmalardır Spor yaparken meydana gelen çarpışma, takılma ve kayma gibi kazalar; eklemlerin bükülmesi ve dönmesi, özellikle basketbol ve futbol müsabakalarında çoğunlukla yaşanmaktadır Sakatlanmalar daha çok el, üçgenin taban olmayan kenarı bileği, parmaklar ve baş bölgelerinde görülmektedir
*
Okul bahçesinde beton veya asfalt zeminde sportif etkinlik ya da bedensel aktivite içinde olan çocuklarda sert zeminden nedeniyle burkulma, kırıkçıkık yaralanmaları daha sık görülmektedir Burkulma yaşanan bölgeye yeterli vakit ve çoğunlukla, buz ile soğuk kompres uygulanmalıdır Burkulan tarafta üçgenin taban olmayan kenarı yüksekte tutulmalı, yer çekimi etkisinden yararlanılarak şişme engellenmeye çalışılmalıdır Kırıkçıkıklar, ehil ellerde ve hastanelerde tedavi edilmesi gereken, kayda değer yaralanmalardır Bu yaralanmaların önüne geçebilmenin en uygun yolu ise, çocukların okuldaki oyun alanlarının kauçuk cinsi yaralanma şiddetini azaltacak taban malzemeleri ile kaplanmasıdır*
*
Daha ciddi sonuçlar doğuran yaralanmalar ise, sıklıkla merenden düşme veya meren boşluğuna düşme şeklinde görülür Bu durumlarda hayati risk oluşturabilecek kafa ve omurilik yaralanmaları oluşabilmektedir Çocukların başlarına aldıkları darbelerin hepsi eşit oranda önemlidir Önden alınan darbe başın arkadaki kısmını, arkadan alınan darbe başın ön kısmını etkileyebilir Eğer darbe sonucu oluşan açık bir bere gözlemleniyorsa, steril bir bezle kanayan yaranın üstüne bastırılabilir
*
Ilk yardım konusunda pratik uygulamalar çocuklara öğretilmeli
Bu gibi yaralanmalar ile karşılaşan çocuk ve arkadaşlarına profesyonel yardım alınıncaya kadar yapılabilecekleri öğretilmelidir Burkulmalarda soğuk kompres ve bandaj uygulaması, kırıkçıkık şüphesi olduğunda pozisyonun değiştirilmeden atelleme yapılması gibi pratik konular hakkında çocuklar mutlaka bilinçlendirilmelidir Ayrıca ceset eğitimi öğretmeninin de spor aktivitelerinde çocukları itinalı bir şekilde gözlemlemesi ve takibi, yaralanmalara ilk müdahalede epeyce önemlidir Ilk müdahalenin bir afiyet kuruluşunda yapılması gerektiği durumlarda, çocuk şimdi hastaneye götürülmeli ve mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır Bunların dışarıya eklem burkulması ve kas zorlanmalarında, yaralanan bölgenin istirahat ettirilmesi, yükseğe kaldırılması, soğuk uygulaması yapılması önerilir
*
Çocuğun yaşına ve somut özelliklerine uygun aktivite planlamak manâlı
Okulda gerçekleştirilen sportif faaliyet veya maddesel aktiviteler sırasında yapılacak bazı yöntemler, yaralanmaları engellemede büyük ölçüde avantaj sağlayacaktır Başta uyarı edilmesi gereken konu, çocuğun yaşına ve fiziki özelliklerine uygun şekilde aktivitenin planlanmasıdır Çocuğun tanıdık bir sağlık durumu sorunu olup olmadığının bilinebilmesi için de sıhhat kontrolünden geçirilmesi gerekmektedir Faaliyet öncesi her çocuğun ısınmagevşeme egzersizleri yapması ve sakatlanmaları durdurmak için spor kurallarına uyması epeyce önemlidir Bunların yanı sıra çocuğun tatmin edici su veya değişken alımının kontrolü yapılarak; yorgunluk, ağrı ve sakatlanma durumları var ise spor ve maddesel aktivitelerin yaptırılmaması gerekmektedir
*
Aileler ve öğretmenler; spor ve maddi aktivite seçimlerinde, motivasyon, spora ahenk ve oluşabilecek yaralanmalardan korunma konuları hakkında çocukların bilgilendirmesinde fazla kayda değer rol oynamaktadır
*
*