Okul fobisine dikkat

Bir yaz tatilinin daha sonuna gelen çocuklar, bugün ders başı yaptı Uzman Psikolog Aycan Bulut Konca, ebeveynlere çocukların yaşadıkları okul fobisini yenebilmenin yollarını anlattı
Başarısızlık korkusu mektep fobisini tetikleyebilir*
*
Okul fobisi yaşamış çocuklar, evde bulundukları sürede fazla mutlu ve şen olur Hatta bu çocukların evdeyken ev ödevlerini zeka büyük bir istekle yaptıkları görülür Bu davranışlarının temelinde okulda başarısızlık yaşayacakları ve sınıf içerisinde aktif olamayacakları korkusu bulunur Çünkü bu çocukların okul başarısı orta düzeydedir

Akut okul fobisi olarak adlandırılan bu koşul ise ilkokuldan liseye değin her yaşta görülebilir Ama bu fobinin tesir derecesi, yaş grupları içerisinde değiştirme gösterir Buluğ Çağı dönemi ve erginlik öncesi rastlanan okul fobisi belirtileri, ilkokula başlayan çocuklardaki değin kaslı ve engebeli olmaz


Çocukların insan ilişkilerini zedeleyebilir
*
Çocukların yaşları ilerledikçe mektep fobisi şiddeti azalma gösterir ve akut mektep fobisi yerini kronik fobiye bırakır Bu fobinin oluşmasında ise, gencin çocukluk yıllarındaki akut fobisini de içine bölge dağıtılmış tutum ve problemler manâlı rol oynar Kronik mektep fobisi, akut okul fobisinin tam tersine, birtakım uyum zorlukları içerir

Kronik okul fobisi olan çocuklar, yalnızca okuldan yok, evvelden tutku aldıkları faaliyetlerden de uzaklaşmaya başlar Bu çocuklar ders çalışmadıkları gibi, yalnız muhakkak bir alaka alanında etkinlik gösterir Ayrıca okula olan korkularını bütün çevrelerine genelleştirirler Bu çocukların lüzum insan ilişkilerinde, lüzum yeni ortamlardaki huzursuzlukları ve güvensizlikleri artan bir şekilde artar


Aşırı koruyucu anneler okul fobisine niçin olabilir
*
Mektep fobisinde kalıtımsal ve yapısal etkenlerden ziyade psikolojik yaşantılar daha kayda değer yer tutar Okul fobisi olan çocukların sebepsiz yere okula gitmekten korktukları düşünülse de mektep korkusunun altında esas etkenler vardır Bunların başında, aile ortamındaki fazla zorlama sayılabilir

Okul fobisi olan çocukların, okul öncesi dönemlerinde anneleri kadar fazla dikkatle büyütüldükleri görülür Bu tür annelerin aralıksız çocuklarını hoşnut ederek onların sevgilerini kazanma çabası içinde oldukları, tüm gereksinimlerini karşıladıkları ve onları sürekli korudukları dikkat çeker


Bu anneler, çocuklarının somut rahatsızlıkları ile yakından ilgilidir Çocukları gözlerinin önünde olmadığında kendilerini çok rahatsız hissederler Psikolojik ve fizyolojik olarak çocuklarıyla aşırı yakınlık gereksinimi duyarlar Bu anneler çocuklarını anaokuluna göndermekten kaçındıkları gibi, çocuklarını arkadaşlarının evlerine yollamaktan zeka sakınırlar

Yaşamın ilk yıllarından beri bu cins anneçocuk ilişkisinde olan çocuklar okul başladığı vakit büyük sorunlar yaşar Annelerinin koruyucu ve baskılı ortamından bir an olsun uzakta kalmamış bu çocukların tanıdık olmayan bir çevrede ve tanımadıkları insanlarla birlikte olmaları, onları tedirgin eder Okul fobisi olan çocukların babaları da çocuklarına aynı eşleri gibi davranır

Karakteristik özellikleri zedeleyebilir
*
Mektep fobisi olan çocukların çoğunda üç esas karakteristik nitelik oluşur Birincisi, çocuklar anne babaları göre fazla korunmaları sonucu bağımlı, anne babaya yapışık bireyler olarak gelişir İkincisi bütün gereksinimlerinin karşılanması, çocuğun fazla isteyen ve hileye başvuran bir kişi olmasına yol açar Bu nesil çocuklar istedikleri her şeye istedikleri an kavuşur Son nitelik ise anne ve babaların, disiplin konusundaki yeteneksizlik ve başarısızlıklarıdır

*


Ebeveynlerin gerektiğinde çocuğun isteklerini dizginleyememeleri, çocukta egemenlik duygusunun gelişmesine niçin olur Bu şart sonucu çocuk sadece kendisine ilişkin konulara yok, bütün aile içi konulara karışır Bu nesil ailesel nedenler mektep fobisinin tek nedeni değildir

Ayrılık kaygısı, değişikliklere kolay ahenk sağlayamama da okul fobisinin temel nedenleri arasındadır Ailede herhangi birinin rahatsızlığı, yangın, taşınma, hırsızlık, kardeş doğumu çocuğun evden ayrılmasını engelleyen durumlardır Böyle durumlarda çocuk kendini evde olmakla sorumluluk sahibi hisseder

Psikoterapiye başvurulabilir
*
Mektep fobisi, çocukların okuldan, sosyal faaliyetlerden ve öğrenme yaşantısından uzaklaşmalarına niçin olduğu için akademik ve sosyal gelişimlerini olumsuz etkiler Mektep fobisi yaşamış çocukların en kısa sürede okula dönmeleri amaçlanır Çocuğun okula dönmesinden önce sorunun nedenlerinin anlaşılmasına yardımcı olmak ve endişelerini eksilmek amacıyla bir zaman için psikoterapi yapılması uygundur

Psikoterapi, kronik okul fobisinde ve çocuğun okula dönmesinde olumlu netice verir Çocuğun böyle bir tedavi görmeksizin okula dönmesi, okulda artan bir şekilde daha mutsuz olmasına ve gerek sosyal gerekse akademik başarısı açısından arkadaşları arasındaki statüsünü kaybetmesine neden olabilir