Okul Oncesi Beslenme Eğitimi

Okul Oncesi Donemde Beslenme Eğitimi

Cocuğun kişiliği okuloncesi donemde şekillenmekte, yetişkinlik cağındaki davranışları uzerinde etkili olacak alışkanlıkların edinilmesi ozellikle bu yıllara dayanmaktadır Aynı şekilde cocuğun bu yaşlarda kazandığı yemek yeme alışkanlığı da hayatının daha sonraki donemlerini etkileyerek ileride ortaya cıkabilecek beslenme sorunlarını onlemede temel cozum yolunu oluşturmaktadır Yeterli ve dengeli beslenmeme sonucu oluşan sorunların onlenmesi beslenme eğitimi ile sağlanabilmektedir Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temeli cocukluk doneminde atıldığından bu cağlarda verilecek eğitim birey olma yolundaki cocuk icin cok onemli olmaktadır

Besinler, icerdikleri besin oğelerinin turleri, kalitesi ve miktarları yonunden farklıdır Orneğin; taze sebze ve meyvelerde su cok, protein azdır; kuru baklagillerde ise su az, protein cok bulunmaktadır Bu acıdan yeterli ve dengeli beslenmede besinler dort ana gruba ayrılmış, dort grubun dışındakiler beşinci grupta toplanmıştır

Sut ve Turevleri:
Bu grup besinler; kemikdiş gelişimi, sinir sistemi ve kasların duzenli calışması icin gerekli vitamin ve mineralleri iceren; sut, yoğurt, ayran, peynir, suttozu, cokelek, dondurma, sutlu tatlılar ile sut ya da yoğurtla yapılan oteki yiyecekler yer alır Sut ve turevleri kalsiyum ve fosforun en iyi kaynağıdır Bu gruptaki besinler tuketilerek okuloncesi cocukları kalsiyum gereksinimini karşılayabilirler Okuloncesi cocuğun diyetinde bu gruptan gunde 23 porsiyon bulundurulmalıdır Sut ve turevlerinden, 56 yaş okul oncesi cocuklarının tuketebileceği porsiyon ornekleri olarak 1 fincan sut, 1 fincan yoğurt 1 porsiyon olarak değerlendirilebileceği gibi 12 fincan dondurma ve tatlı yoğurt, 12 fincan puding yarım porsiyon (12) olarak değerlendirilebilir Sonuc olarak en azından verilecek olan 2 su bardağı sut (400500 gr), 1 kibrit kutusu kadar peynir ya da cokelek cocuğu gunluk ihtiyacını karşılayabilir

Et Yumurta Kuru Baklagiller:
Bu gruptaki besinler gerek zeka gerekse bedenen buyumesi ve gelişmesi icin oldukca onemli olan protein kaynakları;
a) Koyun, sığır, kumes hayvanları, av hayvanlarının etleri; borek, yurek, karaciğer gibi organlar, balık ve oteki su urunleri,
b) Yumurta,
c) Her turlu kuru baklagiller (fasulye, nohut, mercimek, bakla, soya fasulyesi)
d) Fındık, fıstık, ceviz, susam, badem gibi yağlı tohumlardır Et, yumurta ve kurubaklagil grubunun en onemli ozelliği proteince zengin olmasıdır

Okuloncesi cocuğun diyetinde bu gruptan gunde ilk yaşlarda 12 porsiyon kadardan başlanarak (bir yumurta, bir kofte kadar et ya da bir yemek kaşığı kurubaklagil), cocuk buyudukce (46 yaş) bu oran 1 – 1 12 tam porsiyona arttırılabilir Et, Yumurta, Kuru baklagillerden, 56 yaş okul oncesi cocuklarının tuketebileceği porsiyon ornekleri olarak 23 pişmiş kofte buyukluğunde et, 34 parca kucuk tavuk budu, 34 kaşık pişmiş kurubaklagil, 1 yumurta 1 porsiyon olarak değerlendirilebileceği gibi 12 fincan kuru fasulye ve 13 kase sert kabuklu kuru yemiş (fındık, fıstık, ceviz) yaklaşık olarak 28 gr ete eş gelir, yarım porsiyon (12) olarak değerlendirilebilir

Sebze ve Meyveler
Vitamin ve mineral ihtiyacımızı karşıladığımız sebze ve meyveler, vucut direncinin artmasından, sindirim sistemine kadar vucudumuzun calışmasında onemli role sahiptir 13 yaşlarındaki cocuğun 2 yemek kaşığı sebze yemeği, 2 adet kucuk boy meyve ve sebze alması yeterli olabilirken Cocuk buyudukce verilen miktarda arttırılır orneğin; 56 yaş cocuklarının gunluk olarak meyve grubundan 2 porsiyon, sebze grubundan 3 porsiyon almaları yeterlidir

Tahıl ve Turevleri
Temel enerji kaynağımız olan tahıllar ve bunlardan yapılan yiyeceklerdir Bu gruptaki besinler genel olarak karbonhidrat ve B grubu vitamin ihtiyacını karşılar Buğday, yulaf, arpa, mısır, pirinc ile bunlardan yapılan ekmek, şehriye, bulgur, irmik vb tahıl grubuna girer Tahıl ve Turevlerinden, cocuklarının tuketebileceği porsiyon ornekleri olarak 1 dilim ekmek, yarım fincan buyukluğunde pasta ya da pişmiş tahıl, 46 tane kraker, 1015 adet biskuvi, 46 kaşık makarna ya da pilav, yarım fincan pişmiş tahıl 1 porsiyon olarak değerlendirilebilinir

Yağlar ve Şekerler
Sadece enerji kaynağı olan bu besinler; yağlar, zeytin, bal, pekmez, şeker, recel, pasta, cikolata ve tahin gibi tatlılar bu grubun icersinde yer alırlar Bu gruptaki besinlerin enerji değerleri yuksektir

Okul oncesi cocuğunun yeterli ve dengeli beslenmesi, aşırı yemek yemesi ya da yuksek kalorili yiyecekleri cok yemesi demek değildir Cocuk kişisel ozelliklerine gore beden ihtiyacını karşılayacak şekilde beslenmelidir Bu amacla cocuğun ne kadar enerjiye ihtiyacı olduğu, sağlıklı gelişimi ve buyumesi icin besin maddelerinin hangi yiyeceklerden, hangi oranlarda beslenmesi gerektiği cok iyi bilinmelidir