Okul öncesi dönem çocukların beslenmesi

Oyun evladı olarak da isimlendirdiğimiz 1-5 yaş arası devirde; bağımsız birer birey olmaya yakın etraflarını gözlemleyerek velev taklit ederek başlarlar.
Ömür uzunluğu görülen beslenme alışkanlıklarının temellerinin oluştuğu bu devirde; güzel bir beslenme alışkanlığı kazandırılmasın da aile büyüklerinin ve bakıcılarının entegrasyonlu ve tutarlı davranışları değerli konum tutmaktadır.
Evladın rahat oturabildiği masa, eline ve ağzına müsait büyüklükte ilgisini çekebilecek sefalı kaşık, çatal ve tabaklar kullanılarak tüm aile bireyleriyle belirle saatlerde sofra başına geçilerek nizamlı yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Evlatlar yalnızca açlıklarını giderecek kadar yemeye muhtaçlık duyarlar. Porsiyonları evladın gereksinimine nazaran; yetişkinlerin 1/4’ü ile 1/3’ü kadar olmalıdır. Yemek için kâfi vakit verilmelidir fakat bu müddetin yarım saatten çokça uzamasına müsaade verilmemelidir. Doyduklarını söylediklerinde yahut yemekle oynamaya başladıklarında sofradan kalkmalarına müsaade vermek evladın bir sonraki öğün sofraya birebir istekle oturmasını sağlayacaktır.
Bağımsızlığını söz etmeye çalışan ve kendi zevklerini geliştirmeye başlayan evladın; muvakkat olarak bir yiyeceğe düşkünlüğü yahut reddetmesi bu devirde karşılaşılan esas sıkıntılardandır ve sıradan gelişim süreci olarak görülür. Yemeğin kokusu, lezzeti, görünümü yeme isteklerini tesirler. Besinlere karşı hal koymaya başladıkları bu periyotta en az zerzevatları severler. Bazen elleriyle yemeği tercih ettikleri düşünülerek pişirilen yiyecekler parlak ve sefalı biçimlerde sunularak kolaylıkla tüketilmeleri sağlanabilir. Fakat evladı yemesi için zorlamak durumu kötüleştireceğinden 20 dakika geçmesine karşın tüketilmeyen besinler önünden kaldırılmalı, reddedilen besinler bir mühlet sonra farklı pişirme teknikleriyle ve sunumla tekrar denenmelidir.
Yiyeceğin reddedilmesi ana pedere karşı güçlü bir silahtır. Pazarlık, korkutma, ödüllendirme, kıyaslama, televizyon önünde yahut oyun esnasında beslenme üzere formüller mahalline sağlıklı evladın birkaç öğün gereğince yemek yememesini sorun haline getirmemeli, evladın acıkıp yemek istemesini beklemeliyiz. Küme halinde ve yaşıtlarıyla yemek yemek bilhassa seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcı olacaktır.
Evlatlar açlığa dayanıklı olmadıklarından nizamlı yemek saatleri bulunmadığında daha çok abur cubur tüketme ve atıştırma eğiliminde olurlar. Ara öğünler öğün bölgesini almamalı, ana öğünle arasından en az 2 saat bulunacak halde ve tamamlayıcı nitelikte olmalıdır. Ana öğünlerde ehliyetsiz kalındığı düşünülen besin öbekleri renk ve koku olarak evlada cazibeli kılınarak sunulmalıdır. Atıştırmalıklarda yasaklanmış besin kavramı evladın o besini daha çok dilek etmesine neden olacaktır. Dondurma, şeker, çikolata vb. besinlerin her gün konumuna belli başlı vakit aralıklarında tüketilebilecek besinler olduğu sık sık vurgulanıp ebeveynlerin ve bakıcıların buna tutarlı tutarlı hareket etmesi gerekmektedir.
Bu çağda büyüme, gelişme ve hareketlilikle yüksek güç harcaması bulunmaktadır; lakin ‘büyüme çağında daha çok yesin’ yaklaşımı sahih değildir. Evladın beslenmesi yanlışsız protein, karbonhidrat ve yağ nispetinden oluşmalıdır. Doğal olmayan, işlenmiş ve ekli besinlerin tüketimin arttığı, taze zerzevat, meyve ve tencere yemeklerinin tüketiminde de sarih azalma olmuştur. Bu periyotta kahvaltı alışkanlığı kazandırılması, evlatlara su içmenin öğretilmesi, çok sevdikleri karbonhidratlı besinleri ölçüsüne dikkat edilerek tam buğday ekmeği, makarnası, bulgur üzere seçimlerle karşılanması hayat uzunluğu peşlerinden gelen sağlıklı alışkanlıkları kazanmalarını sağlayacaktır. Daha bol zerzevat ve meyve tüketimi ve mesken imalatı eserler evlatları işlenmiş besinlerden ve abur cuburlardan uzak tutacaktır. Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının yanı sıra; yetişkinlik için temel olan pek çok alışkanlığın kazanıldığı bu periyotta; yaşlarına ve vücut yapılarına münasip egzersizlerle nizamlı spor alışkanlıklarının kazandırılması gerekmektedir.