Okul Ve Çocuk

Okula başlama çocukları ve aileleri bekleyen en önemli adımlardır Bu adıma ilişkin sorunlar başlıca mektep başladıkları birincil haftalarda çıkar

Çocuklar psikososyal ve zihinsel gelişimleri esnasında karşılaştıkları zorluklarda bulundukları gelişim dönemine uygun bir şekilde ayrı tepkiler vermektedirler Kreşe başlangıç, öğretmen değişikliği, yakın çevreden sevilen birinin hastalığı veya kaybı, anne baba tartışması ve kardeş doğumu gibi hayat olayları aleyhinde zorlanmakta, kayıtlı bir uyum süreci yaşamaktadırlar

Çocuklar olumlu veya böylesi negatif duygularını sözelleştirebilmeyi fakat ilkokula başladıkları dönemde, daha keskin olarak ise 910 yaşlarından sonradan kazanmaktadırlar Başkalarının ne hissettiklerini ise daha da sonraki gelişim dönemlerinde öğrenmektedirler Duyguların sözle ifade edilemediği dönemlerde yaşanan vesvese fiziksel tepkilerle belirtilmektedir Kreşe ya da okula başlamada zorlanan çocukların karın ağrıları olmakta, uyku, iştah ya da davranışları ile ilgili tepkiler görülmektedir Burada zorlanıyorumveya alışamadımolarak anlatılmak istenen karnım ağrıyor, başım ağrıyorveya midem bulanıyorgibi fiziki yakınmalarla anlatılmaya çalışılır Bu yakınmaların ne kadar zorlanmaya tabi ruhsal tepkiler olduğu ya da bir maddesel hastalığın belirtisi olup olmadığı sorularının yanıtı anne baba için hiç de basit olmamaktadır Çoğunlukla bir çocuk doktoruna başvurularak fiziki hastalığa ilişkin kanıtlar aranmakta, çoğu vakit da uzun süreli detaylı incelemelere lüzum duyulmaktadır Çünkü bu dönemde çocuğun beden ısısı yükselebilmekte, halsizlik, bitkinlik ve iştahsızlık olabilmekte ve fiilen acı çekmektedir

Bu karmaşık etkileşim örüntüsü göz önüne alındığında, çocuk ve ergenlerde psikososyal ve şehvetli etkenlerin çoğunlukla maddi yakınmalara neden olduğu ortaya çıkacaktır

Okula başlangıç çocukları ve aileleri bekleyen kayda değer adımlardandır Daha evvelden çocuk yuvası ya da kreş gibi okul öncesi kurumlara gitmeyen çocuklarda bu adım daha da zorlama olabilmektedir Yeni bir ortam, bilinmedik çoğu kaide ve bunlara alışmak Bu birincil adıma ilişkin sorunlar okulun başladığı ilk haftalarda ortaya çıkmaktadır Öğrenciler okula anne babaları ile gelmekte, sınıflarda küçük sıralarda öğrencilerin yanına anne babaları da sığmaya çalışarak oturmaktadır Haftalar içinde bu sırayı dolduran davetsiz konuklar birer ikişer azalır, oysa bazı sınıflarda derslere düzenli devamlı anne babalar kalmaktadır Okul korkusu veya anne babadan ayrılma zorluğu olarak tanımlayabileceğimiz bu şart ders başarını etkileyen ilk sorunlardandır Öğrenci, annebaba ve öğretmenin birlikte çalışması ile bu sorun giderek azalmakta, çocuk ya da genç yaşıtları gibi düzen sağlayabilmektedir

Bölünme kaygısı veya mektep reddi olarak tanımlanan bu şart anne baba tutumları, çocuk ve öğretmenin özellikleri gibi durumlardan kaynaklanmaktadır Bilhassa çocuğun tüm gereksinimlerini tedarik eden, aşırı tez canlı, onun bağımsızlığını desteklemeyen annebaba tutumlarında okula gitme gibi bir ayrılık hem ebeveynde keza de çocukta kaygı doğurmaktadır Aşırı koruyan, aşırı kontrolcü ebeveyn çocuğun ayrılığında kaygı duyacaktır Onun kimsesiz bir şeyler yapamayacağını, sağlığı açısından sorun oluşturacağını ya da kendi kontrolü dışına çıkacak, yaptıklarını denetleyemeyecek duygusu yaşamaktadır Çocuklar ise daha önce bölünme ya da ebeveyne bağlanma ile ilgili özellikler bildiren, şehvetli açıdan bulunduğu yaştan daha minik yaşta tepki veren bireylerdir Anne baba ile yatan veya öbür yatamayan, ağıt, tutturma gibi hemencecik tepki veren, çoğunlukla konut açık havada süre geçirmeyi sevmeyen çocuklardır

Okul ile ilgili hayali ya da hakiki kaygılar olabilir Okula gidiş yolundaki tehlikeler (trafik, çevrenin kalabalık veya ıssız oluşu vb) Okula harmoni sürecindeki öğretmenin tahammülsüz veveya suç oluşturan ile eğitici tutumu, annebabadan habersiz ani ayrılma, sınıfa yaklaşınca anne babanın bırakıp kaçması, laf bahşedilen saatte almama, bu süreçte çocuğun yalnız kalması gibi nedenler de etkili olmaktadır

Okula başlangıç dönemindeki çocukların takriben % 5 kadarında bu koşul profesyonel desteği gerektirecek yoğunlukta olmaktadır 18 yaşına değin okula gitme ve aileden bölünme ile ilgili zorluklar görülebilmekte, genelde 13 yaşından sonra belirtiler ve yakınmalar değişebilmektedir

Okula gitmek istememe ve okuldan kaçma bu durum dışarıya; davranış sorunları olan çocuklarda, kaygılı çocuklarda, travma sonrası (örn; zelzele) vesvese bozukluğu olan çocuklarda, depresyonu ya da psikoz olarak belirtilen keskin ruhsal bozukluğu olan çocuklarda da görülmektedir Ama bu hastaların öteki belirtileri ile fark yapılabilir

Mektep korkusu veya ayrılma ile ilgili kaygısı olan çocukların evvelden ayrılığa, bağımsızlığa alıştırılması, böyle bir sorun varsa annebaba, çocuk ve mektep işbirliği ile çocuğun desteklenmesi gerekmektedir Çocuğun bu ayrılığa yavaş yavaş alıştırılması (anne veya babanın sınıfta, sonra koridorda, daha sonra bahçede ve daha sonra çocuğu evde beklemesi gibi) çocuğa güvence verilmesi ve bu güvencelerin yerine getirilmesi (seni bahçede bekleyeceğimdiyerek belirlenen zamana kadar bahçede bekleme gibi), bu süre içinde çocuğun sergilediği zorlukların bedensel bir nedenle oluşup oluşmadığının araştırılması, kısa süreli ve yaygın değilse bu belirtilerin pozitif dikkate alınmaması (uyku, iştah, tavır gibi bütün alanlara yayılan bir bozulma, sadece mektep saati öncesinde yok bütün gün olan endişe, neşesinin giderek azalması gibi) gerekir

Eğer annebaba ve öğretmenin çabası yetersizse, belirtiler azalacağı yerde giderek artıyor ya da yayılıyorsa, çocuk ve ergen psikiyatri uzmanından değerleme ve takviye istenmelidir Sonuçta anne baba ve çocuğun bu armoni sürecine uzman desteği eklenecek, icabında çocuğun kaygısı güvenilir ilaçlarla azaltılacaktır *