Okulda kazalara dikkat

Kaza, çocuğun sağlığı üzerine bedensel, psikolojik ve sosyal yönden etki ederek dengesinin bozulmasına, hastalanmasına, sakatlanmasına hatta ölümüne neden olurken, aileye ve topluma da ağır maddi tartma getirmektedirDünya üzerinde yılda yüz binlerce çocuğun yaralanmasına ve ölmesine neden olan kazalar, mektep çağı çocuklarında ölümlerin ve yaralanmaların önemli nedenlerinden birisidir Çocukların konut ve ailesi dışarıda ilk önce başka kişilerle birlikte ve sıkı bir ilişki içinde yaşadığı ortam, mektep ortamıdır Mektep, çocukların özellikle de yeni başlayanların evleri dışarıya birincil defa toplum hayatına girdikleri, başkaları ile sosyal alışveriş yaptıkları, yeni arkadaşlar edindikleri, daha artı somut faaliyette bulundukları yerdir
*
Çocuklar okul taşıtlarında, okula girişte, sınıfta, koridorda, Oyun ve spor alanlarında, mektep çıkışlarında, deneyde kullanılan araştırmalar yapılan laboratuar ya da atölye vbalanlarda öyle çok tehlikeyle aleyhinde karşıyadırlar
*
Unutulmamalıdır ancak okulda öğrencilerin gün boyu yaptığı aktivitelerin birçok*
gözlenebilen, denetlenebilen ve kısıtlanabilen davranışlardır bu nedenle mektep ortamında meydana gelen kazalarla ilgili bilgiler toplanıp, bu bilgiler doğrultusunda belirli bir planlama ve düzenleme ile potansiyel koruma önlemleri alınırsa,kaza riskleri önlenebilir ya da azaltılabilir
Okulda kazaların en fazla olduğu mekan okul bahçesidir Bu durum, öğrencilerin okul bahçesinde özellikle teneffüslerde serbest hareket etmelerinden kaynaklandığı gibi bahçede kazaya neden olabilecek çevresel faktörlerin bulunmasından da kaynaklanabilir Okulda kazaların sıklıkla görüldüğü öteki mekanlar ise; sınıflar, antre, merenler, lavabo, tuvaletler, kantin gibi yerlerdir Çocukların geçirdikleri kaza nedenleri incelendiğinde önce çocuğun kendisinden, sonra arkadaşından ve okuldaki çevresel faktörlerin yetersizliğinden kaynaklandığı görülmektedir*
*
Kaza geçiren çocuklar aralarında düşme kazası geçirenler en yüksek orandadırKaza nedeni olarak ilk sırada çocuğun kendisinin, ikinci sırada diğer çocuğun belirtilmesi dikkate alındığında, okul çocuklarına; kaza nedenleri ve kazalardan korunma yolları hakkında veri verilmelidirKoşma, çarpma, itme gibi davranışların kendisi ve başkaları açısından doğurabileceği sonuçlar hakkında çocuklar bilinçlendirilmelidir Özellikle sınıflarda ve koridorda bulunan dolap, tablo, bildiri panosu gibi eşyalar sabitlenmeliOkul bahçesinde yer alan araçların periyodik kontrolleri yapılmalıBahçe zemini imkan varsa çocukların düştüklerinde yaralanmayacakları türden araç gereç ile kaplatılmalıBahçe kapısı, meren korkulukları, pencere ve çatı katı girişleri vb yerler denetim edilmeli lavaboların ıslak zeminlerin zorunlu kontrolleri sıkça yapılmalı yerinden çıkmış parça ya da sabitliği bozulmuş herhangi bir parça olup olmadığı kontrol edilmelidir
*
Merenlere kaymayı önleyecek materyaller koyulmalı ve yağmurlu havalarda basamaklar sık sık kurutulmalıdır Çocuklar kazalardan korunma ile ilgili tatmin edici bilgi ile donatılmalı, güvenli tutum becerileri geliştirilmeli, derslerde bu konulara da yer verilmeli Okul mekanlarında uyulması gereken kurallar öğretilmeliHer okulda mutlaka pansuman malzemeleri, yanık spreyleri, esnek bandajlar, gazlı bezler, boyunluk, buz torbaları, ateller (kol ve ayak için) bulundurulmalıdır Okullarda en sık rastlanan bir öteki kazalar kesikdir Bu gibi durumlarda eğer kanama varsa ilk kez, kanamanın olduğu yerde üstüne pak bir gazlı bezle zorlama uygulanarak kanama durdurulmalı, sonradan yaranın etrafı dezenfekte eden solüsyonlarla dikkatlice temizlenip, üzeri daha büyük pak bir gazlı bezle kapatılmalıdır Eğer kanama bu basınç ile durdurulamıyorsa, daha yoğun bir kanama varsa turnike yapılmalıdır yani yaranın birazcık üzerinden bir kemer kravat gibi materyaller ile sıktırılmalıdır *Turnike sonrası, çocuk en yakın sağlık kurumuna götürülmelidir
*
Hem bir diğer sıhhat problemi ise burkulma, ezilme hatta kırılma ve çatlaklardır Şişme, morarma, kuvvetli Ağrı ve kan birikmesi ile kendini gösteren burkulma ve eziklerde ilkyardım için hasarlı yere pak bir beze sarılmış buz uygulanması ve dilekçe sonrası esnek bandajla hafif sıkı olacak şekilde bandajlama yapılması gerekir Daha önemli yaralanmalarda ise kırık veya çıkıklar meydana gelebilir Kırık ya da çıkığın belirtileri kendini kırığın olduğu yerde şiddetli sancı, şişçürük (morarma), hasar gören bölgede hareket kısıtlanması, şekil bozukluğu, cildi dışa içten iten bir çıkıntı ya da dönme şeklinde gösterir Bu durumda yapılması gerekenler kırık veya çıkığın olduğu yerin pozisyonunu değiştirmemek, açık yara varsa üzerini kapatmak, sağlık kurumuna gitmeden önce kırığın olduğu bölgeyi bir atel, tahta ya da mukavva ile sabitlemek ve aralıksız temiz beze sarılmış buz uygulamaktır Eğer yalnızca çıkık mevcutsa çıkığın olduğu yeri askıya alıp, en yakın sıhhat kurumuna gitmek en iyi ilkyardım yöntemidir
*
Baş yaralanmalarıtravmaları da okullarda görülebiliyor Bu gibi durumlarda saçlı deride oluşan yaralanmalarda, yaranın olduğu yer temizlendikten sonra yaranın üzerine pak bir gazlı kumaş konarak bir müddet zorlama uygulanmalıdır Kafa travmalarında şuur kaybı, baş ağrısı ya da dönmesi, bulantı, kusma olup olmadığı mutlaka sorgulanmalı ve gözlenmelidirBu belirtiler varsa çocuk şu anda en yakın sıhhat kurumuna götürülmelidir Ciddi kafa travmalarında boyunda da hasar olabileceği göz önünde bulundurulmalı ve sıhhat kurumuna gidene değin boyunluk takılmalıdır



Fizyoterapist Gökhan Aygül*
*
*
*