Okumakla ilgili kompozisyon

Okumakla ilgili kompozisyon

Okumak, müsamaha duymaya, zihnimizi süslemeye ve yetkimizi
arttırmaya yarar Tutku duyurmak hususundaki faydası, insan bir köşeye çekilip
tek başına kaldığı süre kendini gösterir Zihnimizi süslemesinin, konuşurken, yetkimizi arttırmasının da bir meslek hakkında hüküm verirken, o işi başarırken faydası dokunur Tecrübeyle yetişmiş kimseler, bir bir bir takım işler yapar, onlar hakkında birer hüküm verebilirse de, meseleyi her bakımdan göz önünde tutan öğütler vermek, planlar yerine getirmek, nizamlar kurmak, bilhassa data
sahibi kimselerin elinden kazanç Okumaya fazla vakit tüketmek, uyuşukluktur Okunan
kitaplardan süsleme olsun diye pozitif yararlanmak gösteriş, bir hüküm verirken
sade kitaptaki kaidelere adapte etmek da ukalalıktır

Okumak tabiatı tamamlar, deneyim ile de tamamlanır İnsanın tabiat vergisi olan kabiliyetleri kendiliğinden meydana çıkan bitkilere aynı; okumakla budanmaları lazımdır Okumak, tecrübeyle sınırlanmaz da başına buyruk bırakılırsa dağınık yönlere yayılmış bir data verir Tecrübe ile
yetişen kimseler, okumayı hor görürler Kolay kimseler ona hayrandırlar Bilginler
ondan faydalanırlar, çünkü okuma, sağladığı faydanın ne olduğunu öğretmez Bu,
insanın, göre kadar, tahsile gereklilik duymadan onun ötesine varan bir
güçlü olarak elde ettiği, bir bilgeliktir Kitapları, ne cerhetmek, ne yanlış
bulmak için ne de zaten ispat edilmiş diye, olduğu gibi
kabullenip, konuşmalarında sana konu olsun diye oku Bazı kitaplardan insan
yalnız tutku alır; bazılarını olduğu gibi yutar Bazılarını geveler ve
hazmeder Yani bir takım kitaplardan yalnız birtakım parçalar okunur; bazıları baştanbaşa,
lakin inceden inceye muayene edilmeden, bazıları ise dikkat ve özen
ile okunur Bir Takım kitaplar da vardır, insan onları delege vasıtasiyle
yani başkalarının onlardan çıkardıkları parçaları okur Bu fakat kitabın değeri
ve konunun önemi eksik olduğu vakit yapılır Çünkü böyle başkasının
süzgecinden geçmiş, kitaplar, imbikten süzülmüş sıradan su gibi yavan olur

Okumak, insana olgunluk, konuşmak canlılık, kâğıda dökmek da tarafsızlık verir Bu
sebeple, az yazanın, hafızasının adaleli, eksik konuşanın hazırcevap, eksik okuyanın
da bilmediğini bilir gibi göstermesi için, açıkgöz olması lazımdır Tarih
kitapları insanı akıllandırır; şiir nükteci, matematik tedbirli kılar; felsefe eserleri
de derinleştirir Mantık ve hitabet, münakaşalarda ustalaştırır; ahlak da ağırbaşlı
yapar

İnsanın okuduğu şey benliğine işlerHatta insan zekasına ket vuran her türlü engeli, iyi seçilmiş eserler okumakla ortadan kaldırabilir
Tıpkı vücudun tutulduğu hastalıkların münasip idmanlarla iyi edilebildiği gibi Mesela
top oyunu, vücutta hasıl olan taşlarla böbrek hastalarına; ok atmak,
akciğerle göğüse, ağır yürüyüşler mideye, ata binmek baş ağrılarına iyi
kazanç, vs Bu sebeple bir kimsenin zihni dağınıksa matematikle meşgul
olsun; çünkü bir davayı kanıt ederken biraz dalıverse davaya ta
yeniden başlaması lüzumlu gelir Eğer zekası farkları görüp ayırmaktan acizse
iskolastikleri tetkik etsin Çünkü onlar; kılı kırk yararlar

Bir konuyla bir diğeri aralarında münasebet kurmakta ve bir meseleyi ispat edip
aydınlatmaya yarayacak delilleri hatırlatmakta güçlük çekiyorsa hukuk davalarını tetkik etsin
Böylece her akıl hastalığına ilaç olacak birer reçete bulunabilir *