iltasyazilim
FD Üye
OKYANUSLAR
Dünya'nın Dört Okyanusu
Büyük Okyanus: Büyük Okyanus veya Pasifik Okyanusu, Amerika ve Asya kıtaları arasında ve dünyanın en büyük okyanusu İsmini İspanya krallığı namına Dünya'yı dolaşan Portekizli denizci Ferdinand Magellan vermiştir Magellan, günler süren zorlu ve fırtınalı koşullar aşağı adını verdiği Macellan Boğazı'ndan geçip bu okyanusa açıldığında, fırtınaların dinmesinden ve kendisini ağırbaşlı suların karşılamasından nedeniyle Portekizcede sakinanlamına gelen Pasificokelimesinden yola çıkarak bu ismi vermiştir 1797 milyon km2 yüzölçümüne sahiptir Yaklaşık Olarak Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun toplamı kadar yüzölçümü vardır En derin yeri 11034 m ile Mariana Çukuru olup burası bununla birlikte Dünya'daki en derin noktadır En topluluk ada Tahiti'dir Keza Dünya'daki depremlerin %90'ı ve büyük depremlerin ise %80'i pasifik bölgesinde meydana gelmektedir
708000000 km3 su hacmi vardır ve kapladığı bölge Dünya'daki toplam karaların alanından azıcık daha büyüktür Okyanusun 30003500 m'den derin her yerinde ısı 2ºC derecenin altındadır
Atlas Okyanusu ya da Atlantik, Büyük Okyanus'tan sonraki en büyük ikinci okyanustur çok eskiden tek parça olan esas kıtanın bölünmesiyle oluşmuş olup, Avrupa ve Afrika 'yı Amerika Kıtası 'ndan ayırır Alt denizleri ile birlikte (Akdeniz, Kuzey Denizi ve Baltık Denizi) 106,2 Milyon km² alana sahip olup, yeryüzünün beşte bir alanını kaplar 3314 metre ortalama derinliği bulunan okyanusun en derin noktası Porto Riko Çukuru dur Ayrıca dünyanın en uzun okyanus sıradağı olan Orta Atlas Sırtı bu okyanusta bulunur
Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malezya Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya kadar çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur Mavi balinalar göç ederken oraya 800'den artı mavi balina gelirdi lakin dünyada yalnızca 500 mavi balina kaldığı için oysa okyanusu 200300 mavi balina ziyaret eder Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanırDünya sularının %20'sini kapsar Afrika'dan Avustralya'ya dek okyanusun genişliği 10000 kilometre kadardır Bu alanda yaklaşık olarak 73566000 km² yer kaplar Hacminin yaklaşık olarak 292131000 km³ olduğu tahmin edilmektedir
Okyanus içerisindeki ada ülkeler Madagaskar, Komor Adaları, Seyşeller, Maller, Mauritius, Sri Lanka ve Endonezya'dır Asya ve Afrika arasında önemli bir geçiş yolu niteliğinde olması nedeniyle ülkeler arasında anlaşmazlıkları yerdedir Bağlantı bölgesi Hindistan'ın kuzeyinde kıta sahanlığından çıkarak güneye içten ilerleyen bir sap ve iki koldan oluşan zıt bir Y şeklindeki Orta Hint Okyanusu Sırtı'dır Doğu, batı ve güney havzaları bu sırtlar yüzünden bir kez daha bölünmüştür Kıta sahanlığı sıradan olarak 200 km genişliğe değin uzanır Bunun yanı sıra Avustralya'nın batı kıyılarında 1000 km'ye kadar çıkmaktadır Ortalama derinlik 3890 metredir En derin nokta Java çukurunda deniz seviyesinin takriben 7450 m altındadır 50° güney enleminin kuzey bölümü %86 oranında pelajit çökeltilerle; diğer %14'lük birim ise toprak tortularıyla kaplanmıştır Bu enlemin altında kalan bölgeler ise daha fazla buzul alanlardır IHO (International Hydrographic Organisation) 2000'de aldığı bir kararla Hint Okyanusu'nun bir bölümünde beşinci bir okyanusun daha sınırlarını belirledi Bu yeni okyanus Antarktika kıyılarından 60° güney enlemine kadar uzanıyor
Hint Okyanusu'ndaki manâlı geçiş noktaları ve boğazlardan bazıları Babü'l Mendep, Hürmüz Boğazı, Malakka Boğazı, Süveyş Kanalı'nın güney girişi ve Sunda Boğazı'dır Andaman Denizi, Umman Denizi, Bengal Körfezi, Büyük Avustralya Körfezi, Aden Körfezi, Mozambik Kanalı, Kızıldeniz okyanusun öteki bölümlerindendir
İklimi
Derin sulardaki dolaşım ise Atlantik, Kızıldeniz ve Antartika'dan gelen akıntıların kontrolündedir 20° güney enleminin kuzey bölgelerinde deniz suyu sıcaklığı asgari 22°C değerlerindedir Doğu bölgelerde bu 28°C'ye kadar çıkmaktadır 40°güney enleminin güneyinde ise sıcaklık fazla çabuk bir şekilde düşer
Suyun tuzluluk oranı 1000'de 32 ila 37 aralarında değişmaktedir Tuzluluk oranı en yüksek olan yerler Arap Denizi ile Güney Afrika ve Güneybatı Avustralya arasındaki bölgelerdir
45° güney enleminden daha sonra su yüzeyinde irili ufaklı buz kütleleri ve buz dağları görülmeye başlanır 60° güney enleminin güneyindeki bölgelerde ise sene her tarafında bu kütlelere rastlanabilir
Güney Okyanusu: Hemen Şimdi 2000 yılında resmi olarak isim verilen ve tanımlanan Güney Okyanusu, dünyanın ‘ en yeni ’ ve dördüncü en büyük okyanusudurBüyük miktardaki yakın tarihli deniz bilimi araştırması, Antarktika çevresini batıdan doğuya içten dolaşan bir okyanus akıntısı olan Antarktik Kutup Çevresi Akıntısı ’nın (Antarctic Circumpolar Current) küresel okyanus dolaşımında büyük önemi olduğunu ortaya koymuştur AKA ’nın soğuk sularının, kuzeyindeki daha sıcak sularla karşılaştığı ve karıştığı çepeçevre bölgenin adı Antarktik Bileşke ’dir (Antarctic Convergence) ve oldukça belirlenmiş bir sınırı tanımlar Mevsimlere göre dalgalanma gösteren bu hudut, ayrı bir su kitlesini ve benzersiz bir çevre bilimsel bölgeyi çevreler Bileşke beslenme maddelerini yoğunlaştırır; bu yoğun kaynak ile deniz altı bitki yaşamı zenginleşir; çoğalan bitki yaşamı da deniz altı hayvan yaşamını bollaştırır *
Dünya'nın Dört Okyanusu
Büyük Okyanus: Büyük Okyanus veya Pasifik Okyanusu, Amerika ve Asya kıtaları arasında ve dünyanın en büyük okyanusu İsmini İspanya krallığı namına Dünya'yı dolaşan Portekizli denizci Ferdinand Magellan vermiştir Magellan, günler süren zorlu ve fırtınalı koşullar aşağı adını verdiği Macellan Boğazı'ndan geçip bu okyanusa açıldığında, fırtınaların dinmesinden ve kendisini ağırbaşlı suların karşılamasından nedeniyle Portekizcede sakinanlamına gelen Pasificokelimesinden yola çıkarak bu ismi vermiştir 1797 milyon km2 yüzölçümüne sahiptir Yaklaşık Olarak Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun toplamı kadar yüzölçümü vardır En derin yeri 11034 m ile Mariana Çukuru olup burası bununla birlikte Dünya'daki en derin noktadır En topluluk ada Tahiti'dir Keza Dünya'daki depremlerin %90'ı ve büyük depremlerin ise %80'i pasifik bölgesinde meydana gelmektedir
708000000 km3 su hacmi vardır ve kapladığı bölge Dünya'daki toplam karaların alanından azıcık daha büyüktür Okyanusun 30003500 m'den derin her yerinde ısı 2ºC derecenin altındadır
Atlas Okyanusu ya da Atlantik, Büyük Okyanus'tan sonraki en büyük ikinci okyanustur çok eskiden tek parça olan esas kıtanın bölünmesiyle oluşmuş olup, Avrupa ve Afrika 'yı Amerika Kıtası 'ndan ayırır Alt denizleri ile birlikte (Akdeniz, Kuzey Denizi ve Baltık Denizi) 106,2 Milyon km² alana sahip olup, yeryüzünün beşte bir alanını kaplar 3314 metre ortalama derinliği bulunan okyanusun en derin noktası Porto Riko Çukuru dur Ayrıca dünyanın en uzun okyanus sıradağı olan Orta Atlas Sırtı bu okyanusta bulunur
Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malezya Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya kadar çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur Mavi balinalar göç ederken oraya 800'den artı mavi balina gelirdi lakin dünyada yalnızca 500 mavi balina kaldığı için oysa okyanusu 200300 mavi balina ziyaret eder Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanırDünya sularının %20'sini kapsar Afrika'dan Avustralya'ya dek okyanusun genişliği 10000 kilometre kadardır Bu alanda yaklaşık olarak 73566000 km² yer kaplar Hacminin yaklaşık olarak 292131000 km³ olduğu tahmin edilmektedir
Okyanus içerisindeki ada ülkeler Madagaskar, Komor Adaları, Seyşeller, Maller, Mauritius, Sri Lanka ve Endonezya'dır Asya ve Afrika arasında önemli bir geçiş yolu niteliğinde olması nedeniyle ülkeler arasında anlaşmazlıkları yerdedir Bağlantı bölgesi Hindistan'ın kuzeyinde kıta sahanlığından çıkarak güneye içten ilerleyen bir sap ve iki koldan oluşan zıt bir Y şeklindeki Orta Hint Okyanusu Sırtı'dır Doğu, batı ve güney havzaları bu sırtlar yüzünden bir kez daha bölünmüştür Kıta sahanlığı sıradan olarak 200 km genişliğe değin uzanır Bunun yanı sıra Avustralya'nın batı kıyılarında 1000 km'ye kadar çıkmaktadır Ortalama derinlik 3890 metredir En derin nokta Java çukurunda deniz seviyesinin takriben 7450 m altındadır 50° güney enleminin kuzey bölümü %86 oranında pelajit çökeltilerle; diğer %14'lük birim ise toprak tortularıyla kaplanmıştır Bu enlemin altında kalan bölgeler ise daha fazla buzul alanlardır IHO (International Hydrographic Organisation) 2000'de aldığı bir kararla Hint Okyanusu'nun bir bölümünde beşinci bir okyanusun daha sınırlarını belirledi Bu yeni okyanus Antarktika kıyılarından 60° güney enlemine kadar uzanıyor
Hint Okyanusu'ndaki manâlı geçiş noktaları ve boğazlardan bazıları Babü'l Mendep, Hürmüz Boğazı, Malakka Boğazı, Süveyş Kanalı'nın güney girişi ve Sunda Boğazı'dır Andaman Denizi, Umman Denizi, Bengal Körfezi, Büyük Avustralya Körfezi, Aden Körfezi, Mozambik Kanalı, Kızıldeniz okyanusun öteki bölümlerindendir
İklimi
Derin sulardaki dolaşım ise Atlantik, Kızıldeniz ve Antartika'dan gelen akıntıların kontrolündedir 20° güney enleminin kuzey bölgelerinde deniz suyu sıcaklığı asgari 22°C değerlerindedir Doğu bölgelerde bu 28°C'ye kadar çıkmaktadır 40°güney enleminin güneyinde ise sıcaklık fazla çabuk bir şekilde düşer
Suyun tuzluluk oranı 1000'de 32 ila 37 aralarında değişmaktedir Tuzluluk oranı en yüksek olan yerler Arap Denizi ile Güney Afrika ve Güneybatı Avustralya arasındaki bölgelerdir
45° güney enleminden daha sonra su yüzeyinde irili ufaklı buz kütleleri ve buz dağları görülmeye başlanır 60° güney enleminin güneyindeki bölgelerde ise sene her tarafında bu kütlelere rastlanabilir
Güney Okyanusu: Hemen Şimdi 2000 yılında resmi olarak isim verilen ve tanımlanan Güney Okyanusu, dünyanın ‘ en yeni ’ ve dördüncü en büyük okyanusudurBüyük miktardaki yakın tarihli deniz bilimi araştırması, Antarktika çevresini batıdan doğuya içten dolaşan bir okyanus akıntısı olan Antarktik Kutup Çevresi Akıntısı ’nın (Antarctic Circumpolar Current) küresel okyanus dolaşımında büyük önemi olduğunu ortaya koymuştur AKA ’nın soğuk sularının, kuzeyindeki daha sıcak sularla karşılaştığı ve karıştığı çepeçevre bölgenin adı Antarktik Bileşke ’dir (Antarctic Convergence) ve oldukça belirlenmiş bir sınırı tanımlar Mevsimlere göre dalgalanma gösteren bu hudut, ayrı bir su kitlesini ve benzersiz bir çevre bilimsel bölgeyi çevreler Bileşke beslenme maddelerini yoğunlaştırır; bu yoğun kaynak ile deniz altı bitki yaşamı zenginleşir; çoğalan bitki yaşamı da deniz altı hayvan yaşamını bollaştırır *