Olağandışı borçlanma! Hazine'den dolar rekoru

2011-2017 periyodunda yurt içinde döviz cinsi borçlanmaya gitmeyen Hazine, son iki yılda bu uygulamayı büsbütün değiştirdi. Bu periyotta Hazine yurt içinde toplamda 8,7 milyar euro ve 14,1 milyar dolar borçlandı. Uzmanlar, kamu bankalarının döviz açık konumlarının dolaylı olarak Hazine'ye aktarıldığı yorumunu yapıyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, yurt içinde 3 milyar dolarlık daha borçlanmaya gitti. Bakanlıktan bugün yapılan açıklamada şu tabirler yer aldı:

“Bakanlığımızca 26 Ağustos 2020 tarihinde direkt satış formülü ile 28 Ağustos 2020 valörlü, 25 Ağustos 2023 itfa tarihli olarak, TRT250823F10 ISIN kodlu 6 ayda bir %1,87 kupon ödemeli 3 milyar ABD Doları meblağında ABD Doları Cinsi Devlet Tahvili ihracı gerçekleştirilmiştir.”

1 AYDA YURT İÇİNDE 9 MİLYAR DOLAR BORÇLANMA

Hazine böylelikle yurt içinde toplamda son bir ayda 9 milyar dolar, yılbaşından bu yana ise 2,9 milyar euro ve 13,9 milyar dolar borçlanmış oldu. Bu sayı yurt içinde döviz borçlanmada rekor düzey olarak kayıtlara geçti.

Hazine, en son 11 Ağustos ve 28 Temmuz tarihlerinde de 3’er milyar dolarlık iç borçlanmaya gitmişti.



Hazine, olağanda ağustos ayında 28,1 milyar liralık iç borç ödemesine (anapara+faiz) karşılık 6 ihaleyle 19 milyar lira iç borçlanma planlıyordu. Lakin planda değişiklik yapıldı ve 6 ihaleyle 13,9 milyar lira; 2 döviz cinsi iç borçlanmayla 43,8 milyar lira olmak üzere toplamda 57,7 milyar lira borçlanıldı. İç borç çevirme oranı da yüzde 205 oldu.

KAMU BANKALARI VE MERKEZ’İN KUR RİSKİ HAZİNE’YE AKTARILIYOR

Uzmanlar, kamu bankaları ve Merkez Bankası’nın döviz açığı riskinin bu süreçlerle Hazine’ye aktarıldığını belirtiyor.

Ekonomist Uğur Gürses, şahsî blog sayfasında yayımladığı “Hazine ‘yerli dövizi’ nasıl basıyor?” başlıklı yazıda, “Kamu bankalarının açık durumları bu operasyonla küçültülmüş oldu. Sonuçta kamu bankaları nakit döviz harcamış, yerine Hazine'nin döviz kağıdını koymuş oldu. Kur ziyanının bir kısmı de Hazine'nin havuzuna bırakılmış oldu. Yani biz ödeyeceğiz” tabirlerine yer vermişti.



Hazine 2011-2017 devrinde hiç içeride döviz cinsi borçlanmaya gitmemişti. Lakin bu uygulama 2018’de değiştirildi. Hazine yurt içinde 2018’de 700 milyon euro ve 100 milyon dolar, 2019’da 5,1 milyar euro ve 100 milyon dolar, 2020’de de 2,9 milyar euro ve 13,9 milyar dolar borçlandı.

TL’de son iki yıldaki değersizleşmeyle bir arada, döviz cinsi borçların TL karşılığı da süratle arttı. Merkezi idare brüt borç stoku Temmuz 2020’de 1 trilyon 720 milyar TL’ye yükselirken, bu sayının 892 milyar TL’sini, yani yüzde 51,8’ini döviz cinsi borçlar oluşturdu. 2017 sonunda merkezi idarenin brüt borç stoku 876 milyar TL iken, bu sayının 341 milyar TL’si, yani yüzde 39’u döviz cinsindendi.