Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Sual: İskata bid’at, hurafe diyenler var Dinimizde iskatın yeri nedir?
CEVAP
Gelenek diye her gün İslam’ın bir hükmünü kaldırmaya çalışıyorlar İskata bid’at diyen sapıklar vardır Halbuki iskat, Kitap ve Sünnet ile, kıyası fukaha ile sabittir Kur'anı kerimde namazların nasıl kılınacağını açıkça anlamamıza imkan yoktur Kur'anı kerimde namazın nasıl kılınacağı bildirilmemiş diye, namaz kılma şekli inkâr edilebilir mi? Her husus Kur'anı kerimde açıkça anlatılmamıştır Bunlar, diğer delillerle bildirilmiştir Dinimizde dört delil vardır: Kitap, Sünnet, İcma ve Kıyas Bu dört delile Edillei şeriyye denir
Âlimler, Kitap ve Sünnete dayanarak iskatın hükmünü bildirmişlerdir Mesela Nurülizah, Haşiyei Tahtavi, Halebi, Dürrülmuhtar, Mülteka, Dürrül münteka, Vikaye, Dürer, Cevhere ve Birgivi Vasiyetnamesi Şerhi gibi kıymetli kitaplarda, ölü için iskat ve devrin gerektiği bildirilmektedir
Tahtavi haşiyesinde buyuruluyor ki:
(Bir kimsenin, kaza edemediği namazlarının iskatının yapılması için bütün âlimlerin sözbirliği (icma) vardır Namazın iskatı olmaz demek çok yanlıştır Çünkü bu hususta mezheplerin sözbirliği vardır Nesai’deki hadisi şerifte (Bir kimse, başkası yerine oruç tutamaz ve namaz kılamaz Ama onun orucu ve namazı için fakir doyurur) buyuruldu) s356 Nimeti İslam’daki bu hadisi şerif, Dürer’de de mevcuttur
Görüldüğü gibi, iskat Kitap ve Sünnette vardır Ancak, iskatın hükmü Kur'anı kerimden açıkça anlaşılmadığı için, âlimler, istinbat yolu ile çıkarmışlardır Âlimlerin bu yol ile çıkardığı hükümlere Kıyası fukaha denir Kıyası fukahayı inkâr edene mezhepsiz denir
Mecmaulenhür’da diyor ki:
(Nefsine ve şeytana uyarak namazlarını kılmamış, ömrünün sonuna doğru buna pişman olup kılmaya ve kaza etmeye başlayan kimsenin, kaza edemediği namazlarının iskatının yapılması için vasiyet etmesi caizdir) (Müstasfa)
Oruç, namaz, zekat borcundan başka, kul hakları, ödenecek borçlar, emanet, hırsızlık, dövmek, sövmek, alay, iftira, gıybet gibi hakların da iskatı yapılır (Cilaülkulub)
Bazı din cahilleri, iskatı kabul ediyorlar, fakat iskat devri için, (Parayı, bir başka fakire hediye etmekle iskat nasıl yapılır, kim kandırılıyor?) diyorlar İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki: (Bir kimse, zekatını fakire verse, fakir de zekatı aldıktan sonra, getirip zengine hediye etse, zekat verilmiş olur) Zekat bahsi
İskat işinde de, fakirin parayı, gönlü ile hediye etmesi gerekir Gönlü ile hediye ederse, (Kimi kandırıyor?) denilemez Herkes mülkünü dilediğine hediye edebilir (Hidaye)
Bugün çok yerde iskat işleri dine uygun yapılmadığı gibi, zekat da ekseriya dine uygun verilmemektedir Dine uygun verilmediği için “zekat kaldırılmalı denilemeyeceği gibi, uygun yapılmadığı için de “iskat kaldırılmalı denilemez Dine uygun olarak nasıl yapılacağı bildirilir
Bazı mezhepsizler “Orucun iskatına dair âyet vardır Bekara suresinin (Hasta veya yolcular, tutamadığı günler kadar, diğer günler oruç tutar Yaşlılık veya şifa ümidi kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da oruç tutmaya güçleri yetmeyenlerin bir fakir doyumu fidye vermeleri gerekir) mealindeki 184 âyeti, oruç iskatının gerektiğini emrediyor Ancak namaz için böyle bir âyet yok dedikleri halde, samimiyetsiz oldukları için, hiçbir mezhepsizin oruç için fidye verip iskat yaptığı ve oruç iskatını dahi tavsiye ettiği görülmemiştir
Sual: Devir ve iskat nasıl yapılır?
CEVAP
Ölü için yapılan iskatta, bir fakire nisaptan fazla verilebilir Hatta, altınların hepsi, bir fakire verilebilir Diyelim ki bir ölünün iskatı 25 kilo altın tuttu hepsi bir fakire verilse iskat yapılmış olur Bu kadar altını bulmak zor olacağı için âlimlerimiz devir yolunu bildirmişlerdir Bir yerden bir kilo altın ödünç alınır Bir fakirle 25 kere devir yapılır veya 25 fakir bulunur, bir kere vermekle tamam olur
Bütün namazlarının iskatı için vasiyet eden ölünün hiç malı yoksa veya üçte biri, vasiyete yetişmiyorsa veya hiç vasiyet etmemiş olup, veli kendi malı ile iskat yapmak isterse devir yapar Fakat veli devir yapmaya mecbur değildir
Bir aylık namaz iskatı için, beş altın lira veya 36 gram bilezik verilir Bir senelik iskat için 36 x 12 432 gram bilezik gerekir
Namaz kılmadığı yıllar x bir yıllık altın sayısı fakir sayısı x bir fakire verilen altın sayısı x devir sayısıdır Mesela, ölü 69 yaşında bir kadın ise, 60 senelik namaz iskatı için, 60 x 432 25920 gram altın, yani 25 kg ve 920 gram altın bilezik vermek gerekir Bu kadar altını bulmak zor, hatta imkansız olacağı için devir yapmak gerekiyor Elimizde 100 gram altın var ise, bir fakire 259 defa verip geri almak gerekir Elimizde 1 kg altın var ise, 26 defa verip geri almak gerekir Devire oturan fakir sayısı 26 ise, bir devirde namaz iskatı verilmiş olur Fakir sayısı 13 ise iki devir yapmak gerekir
Ölünün velisi veya vârislerinden biri veya bunlardan birinin vekil ettiği kimse, (Merhum nin namaz iskatı için, bedel olarak, bu beş altını sana verdim) diyerek, beş altını birinci fakire sadaka niyet ederek verir Sadakayı fakire verirken (hediye ediyorum) denmez Sonra fakir, (Aldım, kabul ettim Sana hediye ediyorum) diyerek bunu vârise veya vârisin vekiline hediye eder O da teslim alır Sonra, yine buna veya ikinci ve diğer fakirlere verir ve hediye olarak ondan geri teslim alır
Bir aylık Ramazan orucu iskatı yaklaşık 1 altındır 60 yıllık iskatı ise 60 x 72 432 gr bilezik eder
Veli, altınları fakirlere her verişte, namaz veya oruç iskatı diye niyet etmelidir Fakir de, veliye geri verirken, hediye ediyorum demeli ve veli teslim aldım demelidir Veli, fakire verirken, (Falancanın şu kadar namazının iskatı için, şu altınları sana verdim) demesi lazımdır Fakir de, (Kabul ettim) demelidir ve altınları alınca, kendinin mülkü olduğunu bilmesi lazımdır Bilmiyorsa önceden öğretilmelidir Bu fakir de lutfedip, kendi isteği ile (Falancanın namazının iskatı için, bedel olarak şunu sana verdim) diyerek başka fakire verir O fakir de, eline alıp, (Kabul ettim) demelidir Alınca, kendi mülkü olduğunu bilmelidir Emanet, ödünç gibi alırsa devir kabul olmaz Bu ikinci fakir de, (Aldım, kabul ettim) dedikten sonra, (Aynı şekilde sana verdim) diyerek üçüncü fakire verir Böylece namaz, oruç, zekat, kurban, sadakai fıtr, adak ve kul hakları, hayvan hakları için devir yapmalıdır Yemin ve oruç kefaretleri için devir yapılmaz
Ondan sonra, altınlar hangi fakirde kalırsa, lutfedip, arzusu ve rızası ile, veliye hediye eder Veli alıp, kabul ettim der Eğer fakir hediye etmezse, kendi malıdır, zor ile alınmaz Veli bir miktar altını veya kâğıt para veya ölünün eşyasından bu fakirlere verip, bu sadaka sevabını da ölünün ruhuna hediye eder
Sual: Devir iskatta, kadın ve erkek için, yükümlülük yaşı farklı mıdır? Bir de, yaşta hicri mi yoksa miladi yıl mı esas alınır?
CEVAP
Hicri yıl esas alınır Akıl baliğ olduktan sonra mükellef yükümlü olur Akıl baliğ yaşı bilinmiyorsa, kadın için 9, erkek için 12 yaş esas alınır Diyelim bir kimse, miladi olarak 69 hicri 71 yaşında ölmüş ise, kadın ise 71 9 62, erkek ise 7112 59 yaş esas alınarak devir iskat hesabı yapılır
Sual: Hiç namaz kılmamış bir insanın devir ve iskatı yapılır mı?
CEVAP
Müslümansa yapılır
Sual: On yıl önce ölen için şimdi devir iskat yapmak caiz mi?
CEVAP
Elbette caiz olur
Sual: Devir ve iskat Şafiilerce de muteber mi?
CEVAP
Evet Şafii mezhebinde de devir iskat yapılır Ölünün kul ve hak borçları için iskat yapılır Yani namazları, oruçları, zekatı, fıtraları, adakları, yemin kefaretleri için ve kul hakları için de iskat yapılır İskat, dine uygun olarak yapabilen birine vekalet verilerek yaptırılır
Buğday yerine, kıymetini vermek hususunda Hanefi mezhebi taklit edilebilir Zekat, kefaret, fıtra gibi şeyler, doğrudan doğruya camiye verilmez Camiye bağış yapılabilir Yani bir fakire verilir, o da camiye bağış yapabilir
Sual: Babam vasiyet etmeden öldü İskatını yapmam iyi olur mu?
CEVAP
Çok iyi olur
Sual: Fakirin borcu az olsa da devre katılamaz mı?
CEVAP
Katılamaz Çünkü hediye etmesi caiz olmaz Önce borcunu ödemesi lazımdır
Sual: Fakir vekili olan zengin, iskat devrine oturabilir mi?
CEVAP
Evet
Sual: Fakir ile vekili zengin, iskat için aynı devre oturabilir mi?
CEVAP
Asıl varken, vekil muteber olmaz Yani oturamaz
Sual: Fakir, borcunu zengine havale edip devre oturabilir mi?
CEVAP
Evet
Sual: Ağır hasta iskat için ne yapması lazım?
CEVAP
Namazları kaza etmeden ölüm hâli gelen kimseye, bu namazların iskatı için, bırakacağı maldan fidye verilmesini vasiyet etmek vacip olur Vasiyet etmezse, velisinin, hatta yabancının kendi malından iskat yapması caiz olur Hacca gidemeyen zenginin, hac parasını bırakarak, başkasının gönderilmesi için vasiyet etmesi vaciptir Malı olmayan meyyit ölü, ölmeden önce, devir yapılmasını vasiyet ederse, velinin devir yapması gerekmez Meyyitin kefaretlerini iskat edecek kadar malının hepsini, mirasın üçte birini aşmamak üzere vasiyet etmesi vacip olur Böylece, devre lüzum kalınmadan, iskat yapılır 13’ü iskata yetiştiği halde, 13’den az malın devir yapılmasını vasiyet etmek günahtır Vasiyet etmeyip, vârisi kendi parası ile hacca gidebilir veya birini gönderebilir Vasiyet edilmeyen zekat iskatının yapılması gerekmez Ancak vâris, zekat iskatı için de, kendiliğinden devir yapabilir Günah olan bir şeyi yapmak için vasiyet edilmez ve böyle vasiyetler yerine getirilmez
Sual: Hayatta iken devir iskat yapılsa olur mu?
CEVAP
Olmaz
Sual: İskat yapmak farz mıdır?
CEVAP
Farz değildir İskat yapmak, ölünün namaz oruç gibi borçlarının affolması için Allahü teâlâya yalvarmak demektir Yapılması çok iyi olur
Sual: Devir ve iskat yapan birisinin borcu olmadığını söylediği halde, borcu varsa, devir ve iskat geçerli olur mu?
CEVAP
Devir iskat geçerli olur fakat kendisine günah olur
Sual: Devir ve iskata oturacak fakirlerden namaz kılmayan varsa, çocuk veya kadın olsa mahzuru olur mu?
CEVAP
Evet mahzuru vardır Çünkü İslam Ahlakı kitabının Ey oğul ilmihali kısmında, (Meyyit için namaz iskatı) bölümünde deniyor ki:
(Devire oturacak fakirin akıl baliğ salih erkek olması lazımdır)
Demek ki devire oturacak kimselerin, akıl baliğ olması, çocuk ve kadın olmaması, bir de fasık olmaması gerekir Namaz kılmayan kimse dinen fasıktır
Sual: Devir ve iskatta ölü için yemin kefareti verilemez mi?
CEVAP
Devir ve iskatta fakir sayısı ondan aşağı olursa yemin kefareti için devir yapılamaz Çünkü bir yemin kefareti için 10 fakirin her birine bir fıtra tutarında altın vermek gerekir Ölenin üç yemin kefareti varsa, 30 fakir gerekir Yahut 10 fakire her gün bir yemin kefaretini ödeyecek altın vermek gerekir Bu zor olduğu için devir ve iskat yapılırken yemin kefareti genelde yapılmaz
Sual: Ölünün yemin ve oruç kefaretleri için devir yapılmıyor Bunun bir çaresi yok mu?
CEVAP
Çaresi vardır Birkaç yemin kefareti bir günde on fakire verilemediğinden dolayı, yemin kefareti için bir günde devir yapılamaz Oruç kefaretinde de, bir fakiri 60 gün doyurmak gerektiği için, bir günde devir yapılamaz On yemin kefareti verilecekse, yüz fakir bulmak gerekir Fakirlerin hepsini bir araya getirmek zor olacağı için, hepsinden vekâlet alınır Vekil olan kimse, onlar adına yemin kefaretlerini alır Mesela vekil olan kimseye 100 tane namaz kitabı verilse yemin kefareti ödenmiş olur Yahut güvenilen on fakire para verip, (Seni vekil ediyorum Bu para ile her gün, sabah ve akşam olmak üzere, on gün karnını doyuracaksın) demelidir Bu şekilde de on yemin kefareti verilmiş olur
alıntıdır
CEVAP
Gelenek diye her gün İslam’ın bir hükmünü kaldırmaya çalışıyorlar İskata bid’at diyen sapıklar vardır Halbuki iskat, Kitap ve Sünnet ile, kıyası fukaha ile sabittir Kur'anı kerimde namazların nasıl kılınacağını açıkça anlamamıza imkan yoktur Kur'anı kerimde namazın nasıl kılınacağı bildirilmemiş diye, namaz kılma şekli inkâr edilebilir mi? Her husus Kur'anı kerimde açıkça anlatılmamıştır Bunlar, diğer delillerle bildirilmiştir Dinimizde dört delil vardır: Kitap, Sünnet, İcma ve Kıyas Bu dört delile Edillei şeriyye denir
Âlimler, Kitap ve Sünnete dayanarak iskatın hükmünü bildirmişlerdir Mesela Nurülizah, Haşiyei Tahtavi, Halebi, Dürrülmuhtar, Mülteka, Dürrül münteka, Vikaye, Dürer, Cevhere ve Birgivi Vasiyetnamesi Şerhi gibi kıymetli kitaplarda, ölü için iskat ve devrin gerektiği bildirilmektedir
Tahtavi haşiyesinde buyuruluyor ki:
(Bir kimsenin, kaza edemediği namazlarının iskatının yapılması için bütün âlimlerin sözbirliği (icma) vardır Namazın iskatı olmaz demek çok yanlıştır Çünkü bu hususta mezheplerin sözbirliği vardır Nesai’deki hadisi şerifte (Bir kimse, başkası yerine oruç tutamaz ve namaz kılamaz Ama onun orucu ve namazı için fakir doyurur) buyuruldu) s356 Nimeti İslam’daki bu hadisi şerif, Dürer’de de mevcuttur
Görüldüğü gibi, iskat Kitap ve Sünnette vardır Ancak, iskatın hükmü Kur'anı kerimden açıkça anlaşılmadığı için, âlimler, istinbat yolu ile çıkarmışlardır Âlimlerin bu yol ile çıkardığı hükümlere Kıyası fukaha denir Kıyası fukahayı inkâr edene mezhepsiz denir
Mecmaulenhür’da diyor ki:
(Nefsine ve şeytana uyarak namazlarını kılmamış, ömrünün sonuna doğru buna pişman olup kılmaya ve kaza etmeye başlayan kimsenin, kaza edemediği namazlarının iskatının yapılması için vasiyet etmesi caizdir) (Müstasfa)
Oruç, namaz, zekat borcundan başka, kul hakları, ödenecek borçlar, emanet, hırsızlık, dövmek, sövmek, alay, iftira, gıybet gibi hakların da iskatı yapılır (Cilaülkulub)
Bazı din cahilleri, iskatı kabul ediyorlar, fakat iskat devri için, (Parayı, bir başka fakire hediye etmekle iskat nasıl yapılır, kim kandırılıyor?) diyorlar İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki: (Bir kimse, zekatını fakire verse, fakir de zekatı aldıktan sonra, getirip zengine hediye etse, zekat verilmiş olur) Zekat bahsi
İskat işinde de, fakirin parayı, gönlü ile hediye etmesi gerekir Gönlü ile hediye ederse, (Kimi kandırıyor?) denilemez Herkes mülkünü dilediğine hediye edebilir (Hidaye)
Bugün çok yerde iskat işleri dine uygun yapılmadığı gibi, zekat da ekseriya dine uygun verilmemektedir Dine uygun verilmediği için “zekat kaldırılmalı denilemeyeceği gibi, uygun yapılmadığı için de “iskat kaldırılmalı denilemez Dine uygun olarak nasıl yapılacağı bildirilir
Bazı mezhepsizler “Orucun iskatına dair âyet vardır Bekara suresinin (Hasta veya yolcular, tutamadığı günler kadar, diğer günler oruç tutar Yaşlılık veya şifa ümidi kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da oruç tutmaya güçleri yetmeyenlerin bir fakir doyumu fidye vermeleri gerekir) mealindeki 184 âyeti, oruç iskatının gerektiğini emrediyor Ancak namaz için böyle bir âyet yok dedikleri halde, samimiyetsiz oldukları için, hiçbir mezhepsizin oruç için fidye verip iskat yaptığı ve oruç iskatını dahi tavsiye ettiği görülmemiştir
Sual: Devir ve iskat nasıl yapılır?
CEVAP
Ölü için yapılan iskatta, bir fakire nisaptan fazla verilebilir Hatta, altınların hepsi, bir fakire verilebilir Diyelim ki bir ölünün iskatı 25 kilo altın tuttu hepsi bir fakire verilse iskat yapılmış olur Bu kadar altını bulmak zor olacağı için âlimlerimiz devir yolunu bildirmişlerdir Bir yerden bir kilo altın ödünç alınır Bir fakirle 25 kere devir yapılır veya 25 fakir bulunur, bir kere vermekle tamam olur
Bütün namazlarının iskatı için vasiyet eden ölünün hiç malı yoksa veya üçte biri, vasiyete yetişmiyorsa veya hiç vasiyet etmemiş olup, veli kendi malı ile iskat yapmak isterse devir yapar Fakat veli devir yapmaya mecbur değildir
Bir aylık namaz iskatı için, beş altın lira veya 36 gram bilezik verilir Bir senelik iskat için 36 x 12 432 gram bilezik gerekir
Namaz kılmadığı yıllar x bir yıllık altın sayısı fakir sayısı x bir fakire verilen altın sayısı x devir sayısıdır Mesela, ölü 69 yaşında bir kadın ise, 60 senelik namaz iskatı için, 60 x 432 25920 gram altın, yani 25 kg ve 920 gram altın bilezik vermek gerekir Bu kadar altını bulmak zor, hatta imkansız olacağı için devir yapmak gerekiyor Elimizde 100 gram altın var ise, bir fakire 259 defa verip geri almak gerekir Elimizde 1 kg altın var ise, 26 defa verip geri almak gerekir Devire oturan fakir sayısı 26 ise, bir devirde namaz iskatı verilmiş olur Fakir sayısı 13 ise iki devir yapmak gerekir
Ölünün velisi veya vârislerinden biri veya bunlardan birinin vekil ettiği kimse, (Merhum nin namaz iskatı için, bedel olarak, bu beş altını sana verdim) diyerek, beş altını birinci fakire sadaka niyet ederek verir Sadakayı fakire verirken (hediye ediyorum) denmez Sonra fakir, (Aldım, kabul ettim Sana hediye ediyorum) diyerek bunu vârise veya vârisin vekiline hediye eder O da teslim alır Sonra, yine buna veya ikinci ve diğer fakirlere verir ve hediye olarak ondan geri teslim alır
Bir aylık Ramazan orucu iskatı yaklaşık 1 altındır 60 yıllık iskatı ise 60 x 72 432 gr bilezik eder
Veli, altınları fakirlere her verişte, namaz veya oruç iskatı diye niyet etmelidir Fakir de, veliye geri verirken, hediye ediyorum demeli ve veli teslim aldım demelidir Veli, fakire verirken, (Falancanın şu kadar namazının iskatı için, şu altınları sana verdim) demesi lazımdır Fakir de, (Kabul ettim) demelidir ve altınları alınca, kendinin mülkü olduğunu bilmesi lazımdır Bilmiyorsa önceden öğretilmelidir Bu fakir de lutfedip, kendi isteği ile (Falancanın namazının iskatı için, bedel olarak şunu sana verdim) diyerek başka fakire verir O fakir de, eline alıp, (Kabul ettim) demelidir Alınca, kendi mülkü olduğunu bilmelidir Emanet, ödünç gibi alırsa devir kabul olmaz Bu ikinci fakir de, (Aldım, kabul ettim) dedikten sonra, (Aynı şekilde sana verdim) diyerek üçüncü fakire verir Böylece namaz, oruç, zekat, kurban, sadakai fıtr, adak ve kul hakları, hayvan hakları için devir yapmalıdır Yemin ve oruç kefaretleri için devir yapılmaz
Ondan sonra, altınlar hangi fakirde kalırsa, lutfedip, arzusu ve rızası ile, veliye hediye eder Veli alıp, kabul ettim der Eğer fakir hediye etmezse, kendi malıdır, zor ile alınmaz Veli bir miktar altını veya kâğıt para veya ölünün eşyasından bu fakirlere verip, bu sadaka sevabını da ölünün ruhuna hediye eder
Sual: Devir iskatta, kadın ve erkek için, yükümlülük yaşı farklı mıdır? Bir de, yaşta hicri mi yoksa miladi yıl mı esas alınır?
CEVAP
Hicri yıl esas alınır Akıl baliğ olduktan sonra mükellef yükümlü olur Akıl baliğ yaşı bilinmiyorsa, kadın için 9, erkek için 12 yaş esas alınır Diyelim bir kimse, miladi olarak 69 hicri 71 yaşında ölmüş ise, kadın ise 71 9 62, erkek ise 7112 59 yaş esas alınarak devir iskat hesabı yapılır
Sual: Hiç namaz kılmamış bir insanın devir ve iskatı yapılır mı?
CEVAP
Müslümansa yapılır
Sual: On yıl önce ölen için şimdi devir iskat yapmak caiz mi?
CEVAP
Elbette caiz olur
Sual: Devir ve iskat Şafiilerce de muteber mi?
CEVAP
Evet Şafii mezhebinde de devir iskat yapılır Ölünün kul ve hak borçları için iskat yapılır Yani namazları, oruçları, zekatı, fıtraları, adakları, yemin kefaretleri için ve kul hakları için de iskat yapılır İskat, dine uygun olarak yapabilen birine vekalet verilerek yaptırılır
Buğday yerine, kıymetini vermek hususunda Hanefi mezhebi taklit edilebilir Zekat, kefaret, fıtra gibi şeyler, doğrudan doğruya camiye verilmez Camiye bağış yapılabilir Yani bir fakire verilir, o da camiye bağış yapabilir
Sual: Babam vasiyet etmeden öldü İskatını yapmam iyi olur mu?
CEVAP
Çok iyi olur
Sual: Fakirin borcu az olsa da devre katılamaz mı?
CEVAP
Katılamaz Çünkü hediye etmesi caiz olmaz Önce borcunu ödemesi lazımdır
Sual: Fakir vekili olan zengin, iskat devrine oturabilir mi?
CEVAP
Evet
Sual: Fakir ile vekili zengin, iskat için aynı devre oturabilir mi?
CEVAP
Asıl varken, vekil muteber olmaz Yani oturamaz
Sual: Fakir, borcunu zengine havale edip devre oturabilir mi?
CEVAP
Evet
Sual: Ağır hasta iskat için ne yapması lazım?
CEVAP
Namazları kaza etmeden ölüm hâli gelen kimseye, bu namazların iskatı için, bırakacağı maldan fidye verilmesini vasiyet etmek vacip olur Vasiyet etmezse, velisinin, hatta yabancının kendi malından iskat yapması caiz olur Hacca gidemeyen zenginin, hac parasını bırakarak, başkasının gönderilmesi için vasiyet etmesi vaciptir Malı olmayan meyyit ölü, ölmeden önce, devir yapılmasını vasiyet ederse, velinin devir yapması gerekmez Meyyitin kefaretlerini iskat edecek kadar malının hepsini, mirasın üçte birini aşmamak üzere vasiyet etmesi vacip olur Böylece, devre lüzum kalınmadan, iskat yapılır 13’ü iskata yetiştiği halde, 13’den az malın devir yapılmasını vasiyet etmek günahtır Vasiyet etmeyip, vârisi kendi parası ile hacca gidebilir veya birini gönderebilir Vasiyet edilmeyen zekat iskatının yapılması gerekmez Ancak vâris, zekat iskatı için de, kendiliğinden devir yapabilir Günah olan bir şeyi yapmak için vasiyet edilmez ve böyle vasiyetler yerine getirilmez
Sual: Hayatta iken devir iskat yapılsa olur mu?
CEVAP
Olmaz
Sual: İskat yapmak farz mıdır?
CEVAP
Farz değildir İskat yapmak, ölünün namaz oruç gibi borçlarının affolması için Allahü teâlâya yalvarmak demektir Yapılması çok iyi olur
Sual: Devir ve iskat yapan birisinin borcu olmadığını söylediği halde, borcu varsa, devir ve iskat geçerli olur mu?
CEVAP
Devir iskat geçerli olur fakat kendisine günah olur
Sual: Devir ve iskata oturacak fakirlerden namaz kılmayan varsa, çocuk veya kadın olsa mahzuru olur mu?
CEVAP
Evet mahzuru vardır Çünkü İslam Ahlakı kitabının Ey oğul ilmihali kısmında, (Meyyit için namaz iskatı) bölümünde deniyor ki:
(Devire oturacak fakirin akıl baliğ salih erkek olması lazımdır)
Demek ki devire oturacak kimselerin, akıl baliğ olması, çocuk ve kadın olmaması, bir de fasık olmaması gerekir Namaz kılmayan kimse dinen fasıktır
Sual: Devir ve iskatta ölü için yemin kefareti verilemez mi?
CEVAP
Devir ve iskatta fakir sayısı ondan aşağı olursa yemin kefareti için devir yapılamaz Çünkü bir yemin kefareti için 10 fakirin her birine bir fıtra tutarında altın vermek gerekir Ölenin üç yemin kefareti varsa, 30 fakir gerekir Yahut 10 fakire her gün bir yemin kefaretini ödeyecek altın vermek gerekir Bu zor olduğu için devir ve iskat yapılırken yemin kefareti genelde yapılmaz
Sual: Ölünün yemin ve oruç kefaretleri için devir yapılmıyor Bunun bir çaresi yok mu?
CEVAP
Çaresi vardır Birkaç yemin kefareti bir günde on fakire verilemediğinden dolayı, yemin kefareti için bir günde devir yapılamaz Oruç kefaretinde de, bir fakiri 60 gün doyurmak gerektiği için, bir günde devir yapılamaz On yemin kefareti verilecekse, yüz fakir bulmak gerekir Fakirlerin hepsini bir araya getirmek zor olacağı için, hepsinden vekâlet alınır Vekil olan kimse, onlar adına yemin kefaretlerini alır Mesela vekil olan kimseye 100 tane namaz kitabı verilse yemin kefareti ödenmiş olur Yahut güvenilen on fakire para verip, (Seni vekil ediyorum Bu para ile her gün, sabah ve akşam olmak üzere, on gün karnını doyuracaksın) demelidir Bu şekilde de on yemin kefareti verilmiş olur
alıntıdır
