Ölümü Anmak Ve Ona Hazırlanmak

Ölümü Anmak Ve Ona Hazırlanmak

Ebû Hüreyre (Radıyallahû anh) 'dan rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:

Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) : «Lezzetleri yıkıp yok eden ölümü çok zikredin» diye söylüyordu
Ebû Nuaym, Ömer bin elHattab'm hadisinden aynısını rivayet etmiştir

Bezzâr, Enes (Radıyallahû anh)'dan rivayet ettiğine göre Bİeşûluîîah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:

«Lezzetleri yıkıp yok eden ölümü çok anın Çünkü ölümü anmak, darda olanı rahatlanır Rahatlıkta olanı sıkıştırır»

îbni Mâce'nin Ömer (Radıyallahû anh)'dan rivayet ettiğine göre;
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) 'den hangi müslümanın daha akıllı, zeki olduğu soruldu Resûlullah

(Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
«Ölümü en fazla zikreden ve ölümden sonrasına en güzel ha*zırlananlardır akıllılar» diye buyurdu
Tirmizî, Şeddad bin Evs (Radıyallahû anh) 'dan rivayet ettiğine göre, şöyle demiş:

Rasûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
«İyi akıllı kişi nefsine hakim, olan, Ölümden sonrasına çalışan
dır Âciz kişi de, nefsinin havasına tabi olup (Allah bana şöyle şöyle yaptı) diye iftirada bulunandır» buyurdu

îbni Ebu Dünya, Enes (Radıyallahû AnhVdan rivayet ett göre:
Resûlullah (Salîallâhû Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: «Ölümü çokça anın Çünkü ölümü anmak günahları temizler, İnsanın elini dünyadan çeker, zenginken ölümü zikrettiğinizde o zikir, zenginliği hedm eder (azgınlığını indirir) Fakirken ölümü anmmz sisi yaşamaya razı eder»

Yine îbni Ebu Dünya A'îa elHorasani'den rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
Resulullsh (SallaÜâhû Aleyhi ve Seîlem) bir meclîsin yanından geçti, gülmek ortalığı almıştı Bunun Üzerine şöyle buyurdu ı «Meclisinizi lezzetledi bulandıncısıyla renklendirin» Onlar dediler
Yâ Kesûlaîlah nedir o lezzetleri bulandıran?» Resûlullah (Salîallâhû Aleyhi ve Sellem) : Ölüm» diye buyurdu
Yine İbni Ebu Dünya'ıun Süfyan (Radıyallahû anhadan riva*yet ettiğine göre, şöyle demiştir;
Bize yaşlı bir adam haber verdi ki Resûlullah (Salîallâhû Aleyhi ve Sellem), bir adama öğüt verip dedi:
Ölümü çokça zikret, kendisinden başka her şeye karşı seni te*selli eder»

îbni Ebu Dünya ve Beyhaki îman Şubelerinde Zeyd e Sülpym! (radıyallahû anh) 'dan rivayet ettiklerine göre:
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) sahabelerinden bir gaf*let hali gördüğünde yüksek bir sesle kendilerini uyarıyordu
«Ölüm geldi ölüm!, Vazgeçilmez netice! Yâ şekavet, yâ saadet! (ya mutluluk, ya mutsuzluk) diye buyuruyordu
Beyhakî, elVadin bin Ata'dan rivayet ettiğine göre:
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Selîem) insanlardan ölüm tasında bir gaflet sezdiğinde, gelir kapı çerçevesini tutar, üç sefer çağırırdı:
«Ey insanlar, ey müslümanlar, vazgeçilmez sonuç olan ölüm gel*di Ölüm getireceklerimle geldi Allanın evliyasına rahat hoş bere*ketli neticeler getirdi O evliyalar ki, ebed ehlidirler İstek ve çalış*maları hep ebed içindir İşte nasıl ki her yolcunun bir gayesi var*dır (Hayat yarışmasına) katılan her yaşayanın da sonucu Ölümdür Ya kazanır, ya kaybeder»

Taberani Ammar (Radıyallahû anhVdan rivayet ettiğin göre şöyle demiştir:
Resûlullah (Salllâhû Aleyhi ve Sellem) : «Vaaz edici olarak Ölüm yeter,» diye buyurdu
Rivayet edildiğine göre Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) a şöyle sorulmuş:
«Yâ Resûlalîah! Hiç kimse şehidlerle beraber haşrolacak mı?» Resûlullah (Sallaîlâhû Aleyhi ve Sellem) :
«Evet gece ve gündüzünde yirmi sefer ölümü zikreden kişi on*larla beraber haşrolunacak» diye buyurmuştur
Sudi,
«O Allah ki, sizi imtihan etsin ve hanginizin daha güzel amelli olduğunu göstersin diye ölüm ve hayatı yarattı»1 mealindeki âyeti kerimeyi:
«Hanginizin, ölümü çok zikrettiğini ona en güzel şekilde hazır*landığını ve daha fazla korkup sakındığınızı göstersin diye ölüm hayatı yarattı» şeklinde tefsir etmiştir
İbni Ebu Dünya ve Beyhaki «Şuabi İman»da aynısını riva etmişlerdir
îbni Sabit (Radıyallahû anh) 'dan rivayet edildiğine göre:

Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem'in yanında birisi zik*redilip övüldü Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) ;
«Onun ölümü zikretmesi nasıldı?» diye sordu «Ondan bu konuda birşey konuşulmadı dediler Bunun üzerine «Bildiğiniz gibi değildir» diye bildirdi

Bâzıları demişlerdir ki:
«Kim ölümü çok zikretse, üç şey ona ikram edilir Çabuk tevbe eder Kalbinde kanaat olur İbadetinde sevinç ve ferah bulur Kim ölümü unutsa, üç şey ile cezalandırılır Tevbeyi erteletir, kafi mik*tara razı olmayı bırakır İbadetinde tenbellik yaparTeymi de demiştir:
«İki şey benden dünya lezzetini kesiyorlar: Ölümü ve Allah'ın huzurunda durmayı zikretmek»
îbni Ebu Dünya bunu rivayet etmiştir

Bâzıları da, «Dünyadan nasibini unutma» 2 mealindeki âyeti
kerimede, nasibi kefen diye tefsir etmişler; (onlarca) ayeti keri evveline bitişik olan bir vaazdır Âyetin evveli:
«Allah'ın sana verdiği şeyler için Âhireti iste» 3 mealindedii), Mânâsı da şöyle olur: Yani dünyadan Allah'ın sana verdiği şeylei1 ile Cenneti iste, o şeyleri ona kavuşturacak şekilde kullan ve unutf ma ki, nasibin olan kefenden başka bütün malını bırakacaksın, sil ki şair demiş:

Ömür boyunca biriktirdiğinden nasibini Sarılacağın iki örtü bir de mumyan
Ebû Nuaym, Ebû Hüreyre (Radıyallahû anh) 'dan rivayet ettiği*ne göre;
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) 'e bir adam geldi dedi
— «Ya Resûlallah, neden ölümü sevemiyorum Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
— Malın var mı? buyurdu
— Evet, dedi
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
—Önce malını gönder (yani fisebilillah ver) Çünkü mü kalbi malı ile beraberdir Malı önce gönderse ister ki ona kavuşsun Erteletse (dünyada bıraksa) ister ki beraberinde kalsın

Said biı mistir:
Mansûr, Ebû Derdâ'dan rivayet ettiğine göre şöyle cte
«Belİğ bir meviza, seri' bir gaflet Vaaz edici olarak ölüm yeter Ve ayırıcı olarak da zaman yeter İnsan bugün meskenlerde Yarın ise mezarlarda»

Ebi Dünya» Reca bin Hayve'den rivayet ettiğine göre
Kul, ölümü çok zikretmez; illa, sevinç ve kıskançlığını bırakır
Ebi Derda'dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: Kim Ölümü çok zikrederse, hasedi de azalır Kıskançl
Rebiî b Enes'ten rivayet edildiğine göre şöyle demiştir
Resûlulîah Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) : «Dünyadan insanın elini çektiren ve ona Ahireti sevdiren olarak ölüm yeter,» buyurdu
Taberâni, Tarık elMuharibi (Radıyallahû anh)'dan rivayet etti*ğine göre, şöyle demiştir:
Resûlulîah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) bana: «Ölüm gelmeden önce ölüme hazırlan» buyurdu
îbni Ebi Şeybe, Avn bin Abdullah (Radıyallahû antü'dan rivâi yet ettiğine göre şöyle demiştir:
«Yarını ecelinden saymayan kuldan başka kimse Ölümü tam yerine koymamıştır Çünkü güne başlayan çok kişi var ki o günü biürmiyor Ve yarım uman çok kişi var ki ona yetişmiyor Sen eğer eceli ve gelişini görseydin emeli ve gururu bırakırdın»

Yine İbni Ebi Şeybe, Ebî Hazim'den rivayetine göre, şöyle de*miştir:
«Âhirette seninle beraber olmak istediğin şeye bak Onu bugün öne al ve bak; orda seninle olmak istemediğin şeyi bırak»
Yine îbni Ebî Şeybe ondan şunu rivayet etmiştir:
«Ondan dolayı ölümü istemediğin her işi bırak Sonra, öldüğün zaman sana zarar vermez»
Ebû Nuaym, Ömer îbni AbdulAziz (Radıyallahû anh)'den kivâyet ettiğine göre şöyle demiştir:
«Kim Ölümü kalbine yaklaştırsa, elîndekini çoğaltırı

Recâ bin Nuh'tan rivayet edildiğine göre, Ömer îbni Abdülaziz, ailesinden birine şunları söylemiştir:
«Bundan sonra, eğer gece gündüz ölümü anmanın değerini diysen her fani şeye buğzet ve her baki şeyi sev«
Mücemmi' etTeymi'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: «Ölümü zikretmek zenginliktir»

«Kim ölümü göz önüne alsa, dünyanın darlığına ve ferahına aldırmaz»
Ka'b'dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: «Kim ölümü hakkıyla tamsa dünyanın musibet ve gamlan ona kolay gelir»

îbni Ebi Dünya, Hasan'dan rivayet ettiğine göre şöyle demiştir «Hiçbir kulun kalbi, 'hiçbir zaman ölümün zikrine devam etmemiş; illa, dünya onun nazarında küçülmüş ve içindeki her ona kolay gelmiş»
Katade (Radıyallahû anhadan rivayet edildiğine göre, şöyle demistir:
«Ne mutlu o kimseye ki, Ölüm saatini hatırlar»

Malik bin Dinar'dan rivayet edildiğine göre Hâkim, şöyle demiş*tir :
«Amel ve ibadette kalbin hayatlanması için ölümü zikretmek yeter»
Safiyye (Radıyallahû anhâ) 'den rivayet edildiğine göre: :
Bir kadın, Âişe (Ra,dıyallahu anhâ)'ye kalbinin katılığından şi*kâyet etmiş Âişe (Radıyallahû anhâ) :
«Ölümü çok zikret, kalbin yumuşar,» demiş
Ebî Hazim'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: «Ey insanoğlu! Hayır sana ölümden sonra gelir»
îbni Asakir, Ali bin Ebi Talip (Radıyallahû anhadan rivayet et*tiğine göre, şöyle demiştir:
«Ölüm amel sandığıdır Hayır sana ölümden sonra gelir»

Deylemî, Enes (Radıyallahû anhaden rivayet ettiğine göre şöy*le demiştir:
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
«Dünyada zühdün en iyisi, ölümü zikretmektir İbadetin en üs*tünü tefekkürdür Kim ölümün zikrini çok yüklense kabri Cennet bahçelerinden bir bahçe olur»

Hz Ali de (Kerreniellah vechehu) şöyle demiştir:
«İnsanlar, uykudadırlar, öldükleri zaman uyanırlar»
Hafız Ebu'1Fadl elIrakî bu mânâyı şöyle nazmetmiştir:
«İnsanlar, uykudadır, ölünce (ye kadar), Ölüm uyuklamalarını giderir»
Tirmizî, Ebû Hüreyre'den rivayet ettiğine göre:
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
Ölüp de pişman olmayan hiç kimse bulunmaz» diye buyurdular:
Dediler:
— Ya Resûlallah, nedendir pişmanlığı?
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem
— Eğer, iyi ise, iyiliğini artırmadığından pişman olur kötü ise vazgeçmediğinden pişman olur, buyurdu 4

1 Mülk, 2
2 Kasas, 77
3 Kasas, 77
4 İmam Celaleddin EsSuyuti, Kabir Alemi, Kahraman Yayınları: 4351