Önemli keşif: Kök hücreden insan embriyosu yapıldı

Bilim insanları, insan embriyo gelişiminin ilk aşamasını başarıyla yeniden oluşturmak için kök hücre kullandı. Araştırmacılar, çalışmayı üreme tedavileri için dönüm noktası niteliğinde olarak tanımladı.

Exeter Üniversitesi ve Cambridge Üniversitesinden araştırmacılar yaptıkları çalışmayı, Cell Stem Cell dergisinde yayımladı. Araştırmada, bir dizi hücre tipine dönüşebilen kök hücrelerin insan embriyolarının erken yapısını taklit ettiği bir yöntem geliştirdiler. Ekip, keşfin kısırlık tedavisinde temel anlayışları ve düşüğü önlemede koşulları iyileştireceğini söyledi.

Tüp bebek tedavisine katkı sağlayacak

Independent‘ın haberine göre, bilim insanları bulguların kısırlık araştırmalarına yararlı olacağını düşünüyor. Çalışma, embriyoların gelişimine, düşük ve diğer komplikasyonlardan kaçmak için yapılması gerekenlere katkı sağlıyor. Yeni embriyo modellerini, IVF (tüp bebek tedavisi) gibi destekli gebelik uygulamalarında embriyoların gelişimini iyileştirecek koşulları test ederken kullanacaklar.

İnsan kök hücreleri ile yapılmış yapay bir blastokist; embriyonun en erken oluşumu. (Fotoğraf: Teksas Üniversitesi Güneybatı Tıp Merkezi)


Mart ayında çeşitli araştırma ekipleri önemli bir keşfe imza atmıştı. Araştırmacılar, insan kök hücresinin döllenmiş yumurtanın bölündükten sonraki en erken embriyo oluşumu blastokistin kurucu elementlerini üretebileceğini keşfetmişti. Yeni çalışma ise bu keşiften sonra geldi.

Exeter Üniversitesi Canlı Sistemler Enstitüsü müdürü Profesör Austin Smith, keşif için “devrim niteliğinde” dedi. Ardından Dr. Smith, “Kök hücreler oluşumunu tamamlamış blastokistten geliyor. Yine de aynı embriyo yapısını bütünüyle tekrar oluşturabiliyor.” şeklinde konuştu.

Kök hücre yöntemi hayvan deneylerini azaltacak

Böylesi bir gelişme ile bilim insanları artık hayvan deneylerine bağlı kalmayacak. Çünkü, insan gelişimi hakkında yargıya varırken araştırmacılar, özellikle fare kök hücrelerini kullanmak zorunda kalıyordu. Üstelik, farelerin üreme sistemleri büyük ölçüde insanlardan farklı.

Keşif, tüp bebek tedavisi için özellikle önemli.


İnsan embriyolarını incelemek için erişim sınırlı. Hem de etik kaygılar nedeniyle sıkı bir şekilde düzenleniyor. Ancak insan kök hücrelerinden laboratuvarlarda yetiştirilen blastosistler aynı etik incelemeye tabi tutulamaz. Bu nedenle hayati öneme sahip olabilir.

Araştırmacılar, kök hücreleri kümeler halinde düzenleyerek, erken gelişimde hücreleri etkilediği bilinen iki moleküle düşük miktarda maruz bıraktı. Kümelerin yüzde 80’i üç gün sonra kendilerini embriyonun blastokist evresine benzer yapılar biçimde organize etti. Blastokist evre, döllenmiş yumurtanın 6 gün sonra oluşturduğu 200 kadar hücreden oluşan yapılardır. Ekip, yapay embriyoların doğal embriyo ile aynı aktif genlere sahip olduğunu gösterdi.

Exeter Üniversitesi Canlı Sistemler Enstitüsü’nden Dr. Ge Guo, çalışmaya ilişkin konuştu. Guo, yeni tekniğin “insanlarda embriyo kullanmadan erken gelişimi incelemek için ilk kez güvenilir bir sistem” sağladığını söyledi. Yaklaşımın, bir laboratuvarda bebek üretmeye yönelik bir adım olarak görülmemesi gerektiğinin altını çizdi.