ORCA Nedir?

Orca; görme engelli vatandaşlarımızın için ekran görüntülerini seslendiren hür yazlım ’dır Gnome arayüzünde %100 perfosmans ile çalışır Sanırım bu gnome arayüzünün sadeliğinden kaynaklanıyor Kde arayüzünde, görsel efektlerin fazlalığı laf konusu; fakat performans alamadım Tavsiyem Gnome arayüzü ile kullanın

Orca ’ya erişim, Sekmeler ve Genel Görüş
Pardus, Ubuntu ve Fedora gibi sistemler bu uygulamayı kullanmaktadırler “:wikignomeorgProjectsOrcaDownloadInstall adresinden de indirilebilir Pardus ’ta yazılım merkezi ya da synaptic paket yöneticisinden orca yazıp arayarak montaj yapılabilir Kurulumdan daha sonra Gnome arayüzünde Uygulamalar Evrensel Erişim Orca Ekran Okuyucu yoluna atacaktır
Not: Öncelikle şunu belirteyim ama internette orca anlatımı hakkında böylece artı döküman yok Anlatılanlar deneme yanılma ile keşfedilen bilgilerdir Görme engelli biri göre yazılmadığı için neye gereklilik duyulur, hangi konuya dikkat çekilmeli bilinmediğinden bilgi eksikliği olabilir
Orca açıldığında default ayarlar ile açılır Tercihler sekmesi ile bu ayarlar değiştirebilir

Özetle sekmelere değinelim;
Genel Sekmesi

Orca klavyeden girilen verileri de seslendirdiği için, klavye düzeni (masaüstüdizüstü) seçimini yapmalıyız Uygulamadan çıkarken onaylama isteyip istememesi ve başlangıç ekranını gösterip göstermemesini “Kulanıcı Arayüzü‘nden ayarlayabiliriz
Bazı ekranlar, simgeler ve butonlar gibi ögelerin üzerine gelindiğinde anahtar sözcük notları açılır Bu ipuçlarının okumasını ve fare ile tercih yapmadan gösterdiğimiz ekranları okumasını “Fare sekmesinden ayarlarız “Saat ve Tarih sekmesinden, ayarladığımız vakit ve tarih biçimi ile ekranda görüntülenen tarih ve saati seslendirecektir
Orca da yaptığınız ayarları kaydedebilirsiniz Bu bilgisayarı aniden artı görme engelli kişi kullanıyorsa her seferinde bu ayarları daima gerçekleştirmek yerine profilinizi “Profiller sekmesine kaydedebilirsiniz
Ses Sekmesi:

“Ses Türü Ayarları sekmesinden ses hızını, şahsiyet okuma aralığını belirleyebiliriz Ayrıca “Birey ayarlarından sizin için daha anlaşılması mümkün bir ses tonu belirleyebilirsiniz “Genel Ses Ayarları‘ndan okuma büyüklüğü ayarlarlanabilir Seslendirmeleri cümle ya da kelime kelime yaptırabilirsiniz
Konuşma Sekmesi
Bu sekme de birazcık daha detaya inilir Görüntülenen nesnelerin, boş satırların, klavuz mesajlarının okunup okunmayacağı ayarlanır Görüntülenen belge calc gibi gözenekli olan içeriyorsa veya metin içerisinde tablo bulunuyorsa “Hücreyi seslendir faal edilmelidir

Bu ayarlar görme engelli kişinin isteklerine kadar ayarlanmalıdır, ihityaçlar doğrultusunda ayarlar aktifedilgen edilebilir
Braille

Braille görme engelliler için hazırlanmış 1821 yılında Louis Braille kadar geliştirilmiş bir alfabe yöntemidir

Örneğin yan harf “A ve “1 rakamını temsil eder Braille ile ilgili ayarları bu ekrandan yapabilirsiniz
Anahtar Yankısı

Bu ekranda klavyedeki tuşlar ile ilgili ayarlamalar yapılır Noktalama tuşları, yön tuşları, matematiksel ifade tuşları(+, vb) ve klavyedeki aylaklık tuşunu seslendirmesi istenebilir
Anahtar Bağları

Görme engellilerin sık kullandığı kısayol tuşları ve görevleri bu ekradadır Mesela ekranın neresinde olduğunuzu öğrenmek için “Antre (Enter) tuşuna basılmalıdır Bu bilgiyi daha detaylı olmak için defalarca iki kere “Antre (Enter) tuşuna basılmalıdır
Telaffuz

Bu sekmede anlaşılması baskı kelimelerin ya da tanıdık olmayan dil terimlerinin anlaşılabilmesi için tanımlamalar yapılabilir Bilhassa tanıdık olmayan kelimelerin okunuşunun tanımlanması uygulama kolaylığı sağlar “Yeni girdi ile istenilen dek kelime telaffuzu girilebilir
Metin Öznitelikleri

Okunacak kelimelerin öznitelikleri ile ilgili okuma ayaları yapılabilir Orca ekran okuyucunun en detaylı ayar ekranı sayılabilir Metnin hızalaması, arkaplan rengi, paragraf biçimi, yön gibi detaylar seslendirilebilir
Çıkış
*Orca ekran okuyucu kapatılırken “Güle Güle ile çıkış yapar
Orca hakkında daha detaylı bilgiyi :wikignomeorgProjectsOrca adresinde bulabilirsiniz Özellikle Braille ve söylev sesleri için sayfayı incelemeniz yararlı olacaktır
Litaratür:
http:trwikipediaorgwikiBraillealfabesi
:wikignomeorgProjectsOrca