ORCA Nedir?

Orca; görme engelli vatandaşlarımızın için ekran görüntülerini seslendiren özgür yazlım’dır Gnome arayüzünde %100 perfosmans ile çalışır Sanırım bu gnome arayüzünün sadeliğinden kaynaklanıyor Kde arayüzünde, görsel efektlerin fazlalığı söz konusu; fakat performans alamadım Tavsiyem Gnome arayüzü ile kullanın

Orca’ya erişim, Sekmeler ve Genel Bakış
Pardus, Ubuntu ve Fedora gibi sistemler bu uygulamayı kullanmaktadırler “:wikignomeorgProjectsOrcaDownloadInstall adresinden de indirilebilir Pardus’ta yazılım merkezi veya synaptic paket yöneticisinden orca yazıp arayarak kurulum yapılabilir Kurulumdan sonra Gnome arayüzünde Uygulamalar Evrensel Erişim Orca Ekran Okuyucu yoluna atacaktır
Not: Öncelikle şunu belirteyim ki internette orca anlatımı hakkında pek fazla döküman yok Anlatılanlar deneme yanılma ile keşfedilen bilgilerdir Görme engelli biri tarafından yazılmadığı için neye ihtiyaç duyulur, hangi konuya dikkat çekilmeli bilinmediğinden bilgi eksikliği olabilir
Orca açıldığında default ayarlar ile açılır Tercihler sekmesi ile bu ayarlar değiştirebilir

Kısaca sekmelere değinelim;
Genel Sekmesi

Orca klavyeden girilen verileri de seslendirdiği için, klavye düzeni (masaüstüdizüstü) seçimini yapmalıyız Uygulamadan çıkarken onay isteyip istememesi ve açılış ekranını gösterip göstermemesini “Kulanıcı Arayüzü‘nden ayarlayabiliriz
Bazı ekranlar, simgeler ve butonlar gibi ögelerin üzerine gelindiğinde ipucu notları açılır Bu ipuçlarının okumasını ve fare ile seçim yapmadan gösterdiğimiz ekranları okumasını “Fare sekmesinden ayarlarız “Saat ve Tarih sekmesinden, ayarladığımız zaman ve tarih biçimi ile ekranda görüntülenen tarih ve saati seslendirecektir
Orca da yaptığınız ayarları kaydedebilirsiniz Bu bilgisayarı birden fazla görme engelli kişi kullanıyorsa her seferinde bu ayarları tekrar tekrar yapmak yerine profilinizi “Profiller sekmesine kaydedebilirsiniz
Ses Sekmesi:

“Ses Türü Ayarları sekmesinden ses hızını, karakter okuma aralığını belirleyebiliriz Ayrıca “Kişi ayarlarından sizin için daha anlaşılır bir ses tonu belirleyebilirsiniz “Genel Ses Ayarları‘ndan okuma büyüklüğü ayarlarlanabilir Seslendirmeleri cümle veya kelime kelime yaptırabilirsiniz
Konuşma Sekmesi
Bu sekme de biraz daha detaya inilir Görüntülenen nesnelerin, boş satırların, klavuz mesajlarının okunup okunmayacağı ayarlanır Görüntülenen belge calc gibi hücre içeriyorsa veya metin içerisinde tablo bulunuyorsa “Hücreyi seslendir aktif edilmelidir

Bu ayarlar görme engelli kişinin isteklerine göre ayarlanmalıdır, ihityaçlar doğrultusunda ayarlar aktifpasif edilebilir
Braille

Braille görme engelliler için hazırlanmış 1821 yılında Louis Braille tarafından geliştirilmiş bir alfabe yöntemidir

Örneğin yandaki harf “A ve “1 rakamını temsil eder Braille ile ilgili ayarları bu ekrandan yapabilirsiniz
Anahtar Yankısı

Bu ekranda klavyedeki tuşlar ile ilgili ayarlamalar yapılır Noktalama tuşları, yön tuşları, matematiksel ifade tuşları(+, vb) ve klavyedeki boşluk tuşunu seslendirmesi istenebilir
Anahtar Bağları

Görme engellilerin sık kullandığı kısayol tuşları ve görevleri bu ekradadır Örneğin ekranın neresinde olduğunuzu öğrenmek için “Giriş (Enter) tuşuna basılmalıdır Bu bilgiyi daha detaylı almak için üst üste iki defa “Giriş (Enter) tuşuna basılmalıdır
Telaffuz

Bu sekmede anlaşılması zor kelimelerin veya yabancı dil terimlerinin anlaşılabilmesi için tanımlamalar yapılabilir Özellikle yabancı kelimelerin okunuşunun tanımlanması kullanım kolaylığı sağlar “Yeni girdi ile istenilen kadar kelime telaffuzu girilebilir
Metin Öznitelikleri

Okunacak kelimelerin öznitelikleri ile ilgili okuma ayaları yapılabilir Orca ekran okuyucunun en detaylı ayar ekranı sayılabilir Metnin hızalaması, arkaplan rengi, paragraf biçimi, yön gibi detaylar seslendirilebilir
Çıkış
*Orca ekran okuyucu kapatılırken “Güle Güle ile çıkış yapar
Orca hakkında daha detaylı bilgiyi :wikignomeorgProjectsOrca adresinde bulabilirsiniz Özellikle Braille ve konuşma sesleri için sayfayı incelemeniz faydalı olacaktır
Kaynakça:
http:trwikipediaorgwikiBraillealfabesi
:wikignomeorgProjectsOrca