iltasyazilim
FD Üye
Ordu halk oyunu kıyafetleri
Ordu iline özgü kıyafetler
İçine beyaz renkli keten dokumadan üretilmiş gömlek giyilmektedir Gömlek dik yakalı ve uzun kolludur Önü bele kadar açık olup gümüş düğmelidir Önünde her iki tarafta dikişli pili süsleme vardır Altına 4 m Kumaştan üretilmiş paçaları bol, ağı yukarıda don giyilir Elbisenin altından bir karış dek görünecek tarzda donun paçaları dize dek çekilir ve çorabın içine sokulur Ayağa mısra dek çıkan Yargan Garasıya da Alaçorapdenilen desenli çorap ile çarık giyilir
Gömleğin üstüne fistan giyilir Fistan, belden büzgülü veya serbest pililidir Kolu, kol evi oyulmadan düz olarak takılmıştır Uzun kollu olup kol ağzı bilezikli ve kırma süslüdür Tek düğme ile iliklenmektedir Devrik yakalı olup üzeri kırma süslüdür Önü (V) şeklinde açık olup belde tek düğme ile iliklenmektedir İçinden gömleğin kırmalı kısmı görünür Arkada ve önde, omuzlarda gelip belde birleşen düz şerit süsler vardır Boyu, dize kadar olup altından mısra değin çekilen donu bir karış dek gözükür Belden kısmı ve kolları astarlıdır
Fistanın üstüne işlik giyilir İşlik fistanın kumaşından olup, rengi değişiktir Boyu göğüs altındadır Düz olan önü göğüste (V) biçiminde birleşir Uzun kollu olup kol ağzı üç parmak eninde bileziklidir İçi astarlıdır Önlere, etek etrafına ve ön uça ( üçgen şekil verilerek) saten kurdele geçirilmiştir Önlere, ön uçtaki üçgenin içine, etek etrafına, yanlara, omuza ve kol ağzına renkli ipliklerle nebati motif biçiminde dikiş süsler yapılmıştır Kol evine ise sarı simli kaytan geçirilmiştir
Bele buruşuk yün kuşak sarılır Dikdörtgen şeklinde olan bu kuşak çapraz olarak katlanınca kaydırılmış iki üçgen şeklini alır Üçgenlerin taban kısmını teşkil eden uzun kenarı birkaç defa katlanarak dikilir ve üçgenlerin biri öne, diğeri arkaya gelecek tarzda bele sıkıca sarılır Bele sarılan bu kuşağın bir kısmı görünecek tarzda üzerine dolama bağlanır Dolama, beyaz ve yahut da siyah koyunyününden dokunmuş olup dikdörtgen şeklindedir Dolamanın öne gelen kenarlarına, etek ucuna ve kalça üstüne gelen ek yerine boncuk ve renkli ipliklerle dikiş süsler yapılmıştır Ayrıca ön etek ucunda, yine benzer malzemelerle üretilmiş üçgen şeklinde bir süsleme vardır Bazılarının da etrafı saçaklıdır
Dolamanın, iki kısa kenarı öne gelecek tarzda uzun kenarı bele sarılır ve püsküllü bir bağcık ile üstten bağlanır Böylece önü, verev olarak hafif açık kalır Etek uçları ise süsü görülecek tarzda bele sokulur Gelinlerin belinin, ön kısmına, boncuktan örülmüş para kesesi sokulur Kesenin altına ise kırpıntı konulur
Başa, etrafı pullu beyaz renkli çember örtülür Bu çember, önce katlanarak üçgen yapılır sonra çene altından geçirilerek tepeden bağlanır Üstüne etrafı boncuk oyalı ikinci bir beyaz çember daha örtülmektedir Bu da önce katlanarak üçgen yapılır, sonradan bu üçgen katlanarak daraltılır ve sivri kısmı arkaya varmak üzere tepeye konur ve arkaya bağlanır
Boynuna kırmızı kurdeleye dizilmiş altınlar takılmaktadır
Erkek Kıyafeti:
Önce iç gömlek giyilir Bu gömlek, yerli el tezgahlarında imâl edilen keten dokumadan yapılır Parmak yakalı olan gömleğin önü bele dek açık olup, tek düğme ile iliklenmektedir
Üzerine entari denilen mintan giyilir Mintan, beyaz renkli pamuklu kumaştan yapılmaktadır Hafif dik yakalı olup önden düğmelidir Uzun kollu ve kol ağzı bileziklidir
Altına siyah koyunyününden dokunan şayak kumaşından yapılmış zıpka giyilir Zıpkanın beli uçkurlu olup arkası kırmalar halinde boldur Paçaları aşağıya dürüst daralmaktadır Zıpkanın yanlarına kendi kumaşından fitil yapılmıştır Önlerine (pantolondaki ütü yerlerine) ise sarı simli kaytan geçirilmiştir
Entarinin etek uçları, zıpkanın içine konur ve beldeki uçkur sımsıkı bağlanır Paçaları ise mısra dek çıkan yargan karası ya da alaçordupdenilen yün çorabın içine sokulur Çorabın Pancak denilen püsküllü, iç yandan gelecek tarzda diz altından bağlanır Çarıktan başka çapula denilen bir nevi yemeni giyilebilir Siyah deriden olan çapulanın burnu sivri olup hafif yukarıya dürüst kıvrıktır Arkası ise kuraklıdır
Bazen (deniz ya da dağ köylerinde) çorabın üstüne yünden örülmüş tozluk takılır
Bele her iki tarafında dörder tane gümüş şapak (gümüşten yassı sallantı süs)olan siyah kayış takılır Buna çerkes kemeri de denir Kayışın sağ tarafına silah, sol tarafına kama sokulur Arkaya ise yağlık (Yağdanlık) takılır
Entarinin (mintan) üzerine zıpkanın kumaşından üretilmiş yelek giyilir Yeleğin yakası (V) şeklinde olup önü kurvazedir Önünde iki sıra halinde beşer düğme vardır Yanlarda ve keza sol göğüs üstünde birer ilik cep bulunmaktadır Önü, kurvaze olmayan dört cepli yelekler de vardır Yeleğin, boyu, bele kadardır
Yeleğin üstüne, 68 sıra zincirden oluşan “ Tombul Köstek takılır Bu kösteğin bir ucundaki kanca sağ omzuna biraz altından göğüs üstüne tutturulur Kösteğin diğer ucundaki saat ise sol üstteki cebe konulur ve ucundaki köstek eteği cebin üzerinden sarkıtılır
Yeleğin üzerine yine aynı kumaştan yapılmış aba giyilir Abanın boyu kalça yarısına kadardır Haydari yakalı ve uzun kolludur Önü iliksiz ve düğmesiz olup 34 parmak kadar açıktır Her iki tarafta ve sol göğüs üzerinde, üstten konmuş birer cep vardır Sırtta ve önlerde, yukardan aşağıya dürüst inen ve kendi kumaşından üretilmiş fitil gibi bir parça vardır Etek ucuna ve kol ağzına birer parmak ara ile sarı simli kaytan geçirilmiştir Cep ağzına ise bir sıra halinde dikilmiştir
Göğüs cebine, boncuktan örülmüş para kesesi konur ve üzerinden birazcık sarkıtılır
Abanın üstüne sağ omuzdan sol koltuk altına doğru çapraz olarak hamil takılır
Başa, önceleri fes giyiliyormuş Daha Sonra başlık ( Kabalak) giyilmeye başlanmış Başlık da zıpkanın kumaşından olup içi, kırmızı kumaş astarlıdır Başlığın, ön tarafına ve kaşkol tarzındaki uzantısının uçlarına sarı simli kaytan ile balık sırtı türünden süsler yapılmıştır Kaşkol tarzındaki bu bağcık üstüne hem birkaç sıra halinde gene simli kaytan dikilmiştir Tepesinde, sarı simli püskülü vardır
Başlık, başa giyilip sarılınca, alına dört parmak simli kaytan süs görünür *
Ordu iline özgü kıyafetler
İçine beyaz renkli keten dokumadan üretilmiş gömlek giyilmektedir Gömlek dik yakalı ve uzun kolludur Önü bele kadar açık olup gümüş düğmelidir Önünde her iki tarafta dikişli pili süsleme vardır Altına 4 m Kumaştan üretilmiş paçaları bol, ağı yukarıda don giyilir Elbisenin altından bir karış dek görünecek tarzda donun paçaları dize dek çekilir ve çorabın içine sokulur Ayağa mısra dek çıkan Yargan Garasıya da Alaçorapdenilen desenli çorap ile çarık giyilir
Gömleğin üstüne fistan giyilir Fistan, belden büzgülü veya serbest pililidir Kolu, kol evi oyulmadan düz olarak takılmıştır Uzun kollu olup kol ağzı bilezikli ve kırma süslüdür Tek düğme ile iliklenmektedir Devrik yakalı olup üzeri kırma süslüdür Önü (V) şeklinde açık olup belde tek düğme ile iliklenmektedir İçinden gömleğin kırmalı kısmı görünür Arkada ve önde, omuzlarda gelip belde birleşen düz şerit süsler vardır Boyu, dize kadar olup altından mısra değin çekilen donu bir karış dek gözükür Belden kısmı ve kolları astarlıdır
Fistanın üstüne işlik giyilir İşlik fistanın kumaşından olup, rengi değişiktir Boyu göğüs altındadır Düz olan önü göğüste (V) biçiminde birleşir Uzun kollu olup kol ağzı üç parmak eninde bileziklidir İçi astarlıdır Önlere, etek etrafına ve ön uça ( üçgen şekil verilerek) saten kurdele geçirilmiştir Önlere, ön uçtaki üçgenin içine, etek etrafına, yanlara, omuza ve kol ağzına renkli ipliklerle nebati motif biçiminde dikiş süsler yapılmıştır Kol evine ise sarı simli kaytan geçirilmiştir
Bele buruşuk yün kuşak sarılır Dikdörtgen şeklinde olan bu kuşak çapraz olarak katlanınca kaydırılmış iki üçgen şeklini alır Üçgenlerin taban kısmını teşkil eden uzun kenarı birkaç defa katlanarak dikilir ve üçgenlerin biri öne, diğeri arkaya gelecek tarzda bele sıkıca sarılır Bele sarılan bu kuşağın bir kısmı görünecek tarzda üzerine dolama bağlanır Dolama, beyaz ve yahut da siyah koyunyününden dokunmuş olup dikdörtgen şeklindedir Dolamanın öne gelen kenarlarına, etek ucuna ve kalça üstüne gelen ek yerine boncuk ve renkli ipliklerle dikiş süsler yapılmıştır Ayrıca ön etek ucunda, yine benzer malzemelerle üretilmiş üçgen şeklinde bir süsleme vardır Bazılarının da etrafı saçaklıdır
Dolamanın, iki kısa kenarı öne gelecek tarzda uzun kenarı bele sarılır ve püsküllü bir bağcık ile üstten bağlanır Böylece önü, verev olarak hafif açık kalır Etek uçları ise süsü görülecek tarzda bele sokulur Gelinlerin belinin, ön kısmına, boncuktan örülmüş para kesesi sokulur Kesenin altına ise kırpıntı konulur
Başa, etrafı pullu beyaz renkli çember örtülür Bu çember, önce katlanarak üçgen yapılır sonra çene altından geçirilerek tepeden bağlanır Üstüne etrafı boncuk oyalı ikinci bir beyaz çember daha örtülmektedir Bu da önce katlanarak üçgen yapılır, sonradan bu üçgen katlanarak daraltılır ve sivri kısmı arkaya varmak üzere tepeye konur ve arkaya bağlanır
Boynuna kırmızı kurdeleye dizilmiş altınlar takılmaktadır
Erkek Kıyafeti:
Önce iç gömlek giyilir Bu gömlek, yerli el tezgahlarında imâl edilen keten dokumadan yapılır Parmak yakalı olan gömleğin önü bele dek açık olup, tek düğme ile iliklenmektedir
Üzerine entari denilen mintan giyilir Mintan, beyaz renkli pamuklu kumaştan yapılmaktadır Hafif dik yakalı olup önden düğmelidir Uzun kollu ve kol ağzı bileziklidir
Altına siyah koyunyününden dokunan şayak kumaşından yapılmış zıpka giyilir Zıpkanın beli uçkurlu olup arkası kırmalar halinde boldur Paçaları aşağıya dürüst daralmaktadır Zıpkanın yanlarına kendi kumaşından fitil yapılmıştır Önlerine (pantolondaki ütü yerlerine) ise sarı simli kaytan geçirilmiştir
Entarinin etek uçları, zıpkanın içine konur ve beldeki uçkur sımsıkı bağlanır Paçaları ise mısra dek çıkan yargan karası ya da alaçordupdenilen yün çorabın içine sokulur Çorabın Pancak denilen püsküllü, iç yandan gelecek tarzda diz altından bağlanır Çarıktan başka çapula denilen bir nevi yemeni giyilebilir Siyah deriden olan çapulanın burnu sivri olup hafif yukarıya dürüst kıvrıktır Arkası ise kuraklıdır
Bazen (deniz ya da dağ köylerinde) çorabın üstüne yünden örülmüş tozluk takılır
Bele her iki tarafında dörder tane gümüş şapak (gümüşten yassı sallantı süs)olan siyah kayış takılır Buna çerkes kemeri de denir Kayışın sağ tarafına silah, sol tarafına kama sokulur Arkaya ise yağlık (Yağdanlık) takılır
Entarinin (mintan) üzerine zıpkanın kumaşından üretilmiş yelek giyilir Yeleğin yakası (V) şeklinde olup önü kurvazedir Önünde iki sıra halinde beşer düğme vardır Yanlarda ve keza sol göğüs üstünde birer ilik cep bulunmaktadır Önü, kurvaze olmayan dört cepli yelekler de vardır Yeleğin, boyu, bele kadardır
Yeleğin üstüne, 68 sıra zincirden oluşan “ Tombul Köstek takılır Bu kösteğin bir ucundaki kanca sağ omzuna biraz altından göğüs üstüne tutturulur Kösteğin diğer ucundaki saat ise sol üstteki cebe konulur ve ucundaki köstek eteği cebin üzerinden sarkıtılır
Yeleğin üzerine yine aynı kumaştan yapılmış aba giyilir Abanın boyu kalça yarısına kadardır Haydari yakalı ve uzun kolludur Önü iliksiz ve düğmesiz olup 34 parmak kadar açıktır Her iki tarafta ve sol göğüs üzerinde, üstten konmuş birer cep vardır Sırtta ve önlerde, yukardan aşağıya dürüst inen ve kendi kumaşından üretilmiş fitil gibi bir parça vardır Etek ucuna ve kol ağzına birer parmak ara ile sarı simli kaytan geçirilmiştir Cep ağzına ise bir sıra halinde dikilmiştir
Göğüs cebine, boncuktan örülmüş para kesesi konur ve üzerinden birazcık sarkıtılır
Abanın üstüne sağ omuzdan sol koltuk altına doğru çapraz olarak hamil takılır
Başa, önceleri fes giyiliyormuş Daha Sonra başlık ( Kabalak) giyilmeye başlanmış Başlık da zıpkanın kumaşından olup içi, kırmızı kumaş astarlıdır Başlığın, ön tarafına ve kaşkol tarzındaki uzantısının uçlarına sarı simli kaytan ile balık sırtı türünden süsler yapılmıştır Kaşkol tarzındaki bu bağcık üstüne hem birkaç sıra halinde gene simli kaytan dikilmiştir Tepesinde, sarı simli püskülü vardır
Başlık, başa giyilip sarılınca, alına dört parmak simli kaytan süs görünür *