organ,doku alınması ve saklanması ve nakli hakkındaki kanun!

organ,doku alınması ve saklanması ve nakli hakkındaki kanun! Kanun Numarası : 2238 Kabul Tarihi : 2951979 Yayımlandığı R Gazete : Tarih: 361979 Rakam: 16655 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 18 Sayfa: 150 I BIRIM Genel Hükümler Amaç: Madde 1 Çare, tanı ve bilimsel amaçlarla organ ve doku alınması,sak lanması, aşılanması ve nakli bu kanun hükümlerine tabidir Kapsam: Madde 2 Bu Kanunda sözü edilen organ ve doku deyiminden, insan organizma sını yaratıcı her türlü organ ve doku ile bunların parçaları anlaşılabilir Oto grefler, saç ve deri alınması, aşılanması ve nakli ile kan transfüzyo nu bu kanun hükümlerine alt olmayıp, yürürlükte yer alan sıhhat yasaları, anayasa leri, yönetmelikleri ve tıbbi deontoloji kuralları çerçevesinde gerçekleştiri lir Madde 3 Bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı, organ ve doku alınması ve satılması yasaktır Madde 4 Bilimsel, istatistiki ve haber niteliğindeki data dağıtımı halle id ri ayrık olmak üzere, organ ve doku alınması ve verilmesine ilişkin her türlü yasaktır II BÖLÜM Yaşamış Kişilerden Organ ve Doku Alınması Yaş ve özellik: Madde 5 Onsekiz yaşını doldurmamış ve mümeyyiz olmayan kişilerden organ ve doku alınması yasaktır Muvafakat: Madde 6 Onsekiz yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve do ku alınabilmesi için vericinin minimum iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve te sirden uzakta olarak önceden verilmiş yazılmış ve imzalı veya minimum iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir doktor göre onaylanması zorunludur KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (ILAVE 3) Veri verme ve araştırma yükümlülüğü: Madde 7 Organ ve doku alacak hekimler: a) Vericiye, yerinde bir biçimde ve ayrıntıda organ ve doku alınmasının yara tabileceği tehlikeler ile, bunun tıbbi, psikolojik, ailevi ve sosyal sonuçları hakkında bilgi vermek; b) Organ ve doku verenin, alıcıya sağlayacağı yararlar hakkında vericiyi ay dınlatmak; c) Zihinsel Olarak ve ruhi durumu itibariyle kendiliğinden karar verebilecek durumda olmayan kişilerin vermek istedikleri organ ve dokuları almayı geri çevirmek; d) Vericinin evli olması halinde birlikte yaşadığı eşinin, vericinin organ ve doku verme kararından haberi olup olmadığını araştırıp öğrenmek ve öğrendiği ni bir tutanakla saptamak; e) Değerinde ya da bunun dışında çıkar karşılığı ya da yardımsever amaca uymayan bir düşün ce ile verilmek istenen organ ve dokuların alınmasını reddetmek; f) Kan veya sıhri hısımlık ya da yakın kişisel ilişkilerin mevcut olduğu du rumlar ayrık almak üzere, alıcının ve vericinin isimlerini açıklamamak; Zorundadırlar Alınamayacak organ ve dokular: Madde 8 Vericinin yaşamını mutlak surette sona erdirecek ya da tehlikeye sokacak olan organ ve dokuların alınması, yasaktır Inceleme ve inceleme yapma zorunluluğu: Madde 9 Organ ve doku alınması, aşılanması ve naklinden önce verici ve alıcının yaşamı ve sağlığı için söz konusu olabilecek tehlikeleri eksilmek fakat cıyla zorunlu tıbbi tahlil ve tahlillerin yapılması ve sonucunun bir olurlu luk raporu ile saptanması zorunludur Organ ve doku almaya, saklamaya, aşılamaya ve nakline yetkili sağlık kurum ları: Madde 10 Organ ve doku alınması, saklanması, aşılanması ve naklinin, bu iş ler için zorunlu bilirkişi personele, araç ve gerece sahip sağlık kurumlarınca ya pılması zorunludur III BÖLÜM Ölüden Organ ve Doku Alınması Ölüm halinin saptanması: Madde 11 Bu Kanunun uygulanması ile ilgili olarak tıbbi ölüm hali, bilimin ülkede ulaştığı düzeydeki kuralları ve yöntemleri uygulanmak suretiyle, biri kardiolog, biri nörolog, biri nöroşirürjiyen ve biri de anesteziyolji ve reani masyon uzmanından oluşan 4 şahsiyet hekimler kurulunca oy birliği ile saptanır Hekimlere ilişkin yasaklanmış işlemler: Madde 12 Alıcının müdavi hekimi ile organ ve doku alınması, saklanması, aşılanması ve naklini gerçekleştirecek olan hekimlerin, ölüm halini saptayacak olan hekimler kurulunda yer almaları yasaktır Zabıt düzenleme: Madde 13 11 inci maddeye tarafından ölüm halini tespit eden hekimlerin ölüm tarihi ni, saatini ve vefat halinin nasıl saptandığını belirten ve imzalarını taşıyan bir tutanak düzenleyip organ ve dokunun alındığı afiyet kurumuna atamak zorundadır lar Bu zabıt ve ekleri ilgili sağlık kurumunda on sene vakit ile saklanır Ölüden organ ve doku alma koşulu ve cesetlerin bilimsel araştırma için muha fazası: (1) Madde 14 Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını ya da organ ve dokularını, çare, tanı ve bilimsel amaçlar için bıraktığını devlete ait veya yazılı bir vasi yetle belirtmemiş ya da bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırasıyla ölüm hemencecik yanında bulunan eşi, reşit çocukları, ana ya da babası ya da kardeşlerinden birisinin; bunlar yahut yanında yer alan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ veya doku alınabilir Tersine bir vasiyet ya da ifade yoksa, kornea gibi karoser üstünde bir öbür lik yapmayan dokular alınabilir Ölü, sağlığında kendisinden ölümünden daha sonra organ veya doku alınmasına aleyhinde olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz (Öbür: 2111982 25941 md) Kaza veya doğal afetler sonucu vücudunun uğradığı ağır harabiyet sebebiyle yaşamı sona ermiş olan bir kişinin yanına yu karıda farzedilen kimseleri yahut, sağlam doku ve organları, tıbbi ölüm halinin alınacak organlara yan olmadığı 11 inci maddede belirlenen hekimler kurulunun raporuyla belgelenmek kaydıyla, yaşamı organ ve doku nakline yan olan kişilere ve naklinde acillik ve tıbbi zorunluluk yer alan durumlarda vasiyet ve rıza aranmaksızın organ ve doku nakli yapılabilir Bu hallerde, adli otopsi, bu iş lemler tamamlandıktan sonradan yapılır ve hekimler kurulunun raporu adli muayene ve otopsi tutanağına geçirilir ve evrakına eklenir (Ilave: 2111982 25941 md) Keza vücudunu ölümden sonradan analiz ve araş tırma faaliyetlerinde faydalanılmak üzere vasiyet edenlerle yataklı çare ku rumlarında ölen veya bunların morglarına getirilen ve kimsenin sahip çıkmadığı ve adli kovuşturma ile ilgisi olmayan cesetler tersine bir vesiyet olmadığı tak dirde 6 avuç içi dek muhafaza edilmek ve bilimsel araştırma için kullanılmak üzere ilgili yüksek öğretim kurumlarına verilebilirler Bu cesetlerin defin hususu da hil alt olacakları işlemler Adalet, İçişleri, Afiyet ve Sosyal Takviye Bakanlık larınca bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde çıkarılacak yönetme likle belirlenir IV BÖLÜM Suç Oluşturan Hükümleri Yasaklanmış eylemler: Madde 15 Bu Kanuna aykırı şekilde organ ve doku bölge, saklayan, aşılayan ve nakledenlerle bunların alım ve satımını yapanlar, alım ve satımına arabuluculuk edenler ya da bunun komisyonculuğunu yapanlar hakkında, fiil daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde iki yıldan dört yıla kadar hapis ve 50000 liradan 100000 liraya dek ağır para cezasına hükmolunur Madde 16 Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer Madde 17 Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür (1) 2111982 tarih ve 2594 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değiştirilen madde başlığı metindeki yerine işlenmiştir