Orhan Kemal Kimdir? Hayatı Eserleri Edebi Kişiliği

ORHAN KEMAL (MEHMET RAŞİT ÖĞÜTÇÜ) (D 15 EYLÜL 1914 Ö 2 HAZİRAN 1970)

15 Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde doğdu 2 Haziran 1970'te yaşamını yitirdi Toplumsal realist romanın ressam kalemi hikaye ve roman yazarı Ana ismi Mehmet Raşit Öğütçü Ilk Büyük Ahali Meclisi'nde Kastamonu Mebusu olan ve seçildiği Adalet Bakanlığı'ndan 3 gün sonra istifa ettirilip nerdeyse bütün İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanan Abdülkadir Kemali Bey'in oğlu Babasının, 1930'da Ahrar Fırkası'nı ayarlamak ve gazete dışında tutmak yüzünden öldürülme korkusuyla Suriye'ye geçmesi üzerine, ortaokul son sınıfta öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı Bir süre Suriye ve Lübnan'da yaşadı 1932'de Adana'ya döndü İşçilik, dokumacılık, ahır memurluğu, katiplik yaptı 1939'da birincil şiirlerini de yazdığı askerliği esnasında, komünizm propagandası gerçekleştirmek suçlamasıyla 5 yıl hapse hükümlü oldu

Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yattı Bursa Cezaevi'nde Nâzım Hikmet'le tanışması yaşamının ve yazarlığının dönüm noktası oldu 1943'te salıverildikten sonra Adana'ya döndü Amelelik, sebze nakliyeciliği, Adana Verem Savaş Derneği'nde katiplik yaptı 1950'de İstanbul'a yerleşti, hayatını yazılarıyla kazandı 1966'da bir lokantadaki konuşmasında komünizm propagandası yaptığı suçlamasıyla yargılandı, temize çıkma etti Yaşamının son döneminde Bulgaristan ve Romanya Yazarlar Birliği'nin davetlisi olarak, daha çok da tedavi nedeniyle Soyfa'ya gitti 2 Haziran 1970'te Sofya'da çare edildiği hastanede beyin kanamasından öldü İstanbul'da Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi

Hece ölçüsüyle Kayseri Cezaevi'nden yazıp gönderdiği birincil şiiri Duvarlar1939'da Yedigün dergisinde Reşad Kemalimzasıyla yayınlandı Raşid Kemalitakma adıyla yazdığı şiirler Yedigün ve Yeni Mecmua'da çıktı Birincil romanı Babaevinin bir bölümünü yaratıcı Balıköyküsü, Yeni Edebiyat dergisinde 1940'ta yayınlandı Bundan sonradan çalışmalarını öyküde yoğunlaştırdı Orhan Kemaladını ilk önce 1942'de Yürüyüşdergisinde yayınlanan şiir ve öykülerinde kullandı Öyküleri, Varlık, Seçilmiş Hikayeler, Yeditepe başta olmak üzere dönemin tüm dergilerinde yer aldı Gazetelere yazı dizisi romanlar ve film senaryoları yazdı geçimini sağlamak, para galip gelmek nedeniyle aralıksız olarak yazdı

72 Koğuş, Murtaza, Eskici ve Oğulları, Kardeş Payıadlı eserleri tiyatroya uyarlandı Aracısız oyun olarak 1964'te yazdığı tek eseri İspinozlar, Yalova Kaymakamıadıyla sahnelendi

Öykü ve romanlarında günlük yaşamın öbür yönlerini işledi Kahramanlarını çoğunlukla sömürülen, yoksul insanlardan seçti Bu insanların yaşamlarını, sorunlarını, iç dünyalarını yansıtırken kinsiz, insancıl, umutlu bir yaklaşım benimsedi Babaevinde çocukluk yıllarını, Avare Yıllarda gençliğini anlattı Eserlerinin hemencecik hepsinde toplumsal yapıdaki çelişkileri ustaca vurguladı Enerjik gözlem gücüyle, benzersiz ve yalın anlatımıyla hâlâ fazla okunan ve sevilen eserler yarattı Eselerinde hızlı bir olay akışı ve devingenliğin yanısıra diyaloglarayük verdiği dikkat çeker Sanatının olgun döneminde daha çok Adana yöresindeki toprak ve fabrika işçilerini konu aldı Çukurova'nın toplumsal idareli yapısındaki değişimin yöre halkı üzerindeki etkilerini inceledi Ailesi 1971'den itibaren adına Orhan Kemal Roman Armağanıvermeye başladı

ORHAN KEMAL'İN ESERLERİ

Hikaye:

Ekmek Kavgası 1949,

Sarhoşlar 1951,

Çamaşırcının Kızı 1952,

72 Koğuş 1954,

Grev 1954,

Arka Cadde 1956,

Kardeş Payı 1957,

Babil Kulesi 1957,

Dünyada Harp Vardı 1963,

Mahalle Kavgası 1963,

İşsiz 1966,

Önce Ekmek 1968,

Küçükler ve Büyükler (ölümünden sonradan) 1971

Öykülerinden yapılan derlemeler Data Yayınevi'nce dört deri olarak yayınlandı:

1 Yağmur Yüklü Bulutlar 1974;

2 Kırmızı Küpeler 1974;

3 Oyuncu Kadın 1975;

4 Serseri Milyonerİki Damla Gözyaşı 1976 Arslan Tomson, (ös) 1976; İnci'nin Maceraları (ös) 1979

Roman:

Baba Evi 1949,

Avare Yıllar 1950,

Murtaza 1952,

Cemile 1952,

Verimli Topraklar Üzerinde 1954,

Suçlu 1957, Devlet Kuşu 1958,

Vukuat Var 1958,

Gavurun Kızı 1959,

Minicik 1960,

Dünya Evi 1960,

El Kızı 1960,

Hanımın Çiftliği 1961,

Eskici ve Oğulları 1962 (Eskici Dükkanı adıyla 1970),

Gurbet Kuşları 1962,

Sokakların Çocuğu 1963,

Kanlı Topraklar 1963,

Bir Filiz Vardı 1965,

Müfettişler Müfettişi 1966,

Palavracı Dünya 1966,

Evlerden Biri 1966,

Dost Islıkları 1968,

Sokaklardan Bir Kız 1968,

Üç Kağıtçı 1969,

Fena Yol 1969,

Kaçak (ös) 1970,

Aksine Dünya (ös) 1986

OYUN:

İspinozlar 1965, 72 Koğuş 1967

ANI:

Nazım Hikmet'le Üç buçuk Yıl 1965

ANALIZ:

Akıcılık Tekniği ve Senaryoculuğumuzla İlgili Notlar 1963

GÖRÜŞME:

İstanbul'dan Çizgiler (ös) 1971

ÖDÜLLERİ:

1958 Sait Faik Öykü Armağanı Kardeş Payı ile

1967 Ankara Sanatseverler Derneği Yılın En İyi Öykücüsü ödülü

1969 Sait Faik Öykü Armağanı Önce Ekmek ile

1969 Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü Önce Ekmek ile *