Orhan Veli Kanık Hayatı Ve Eserleri Hakkında Bilgi

ORHAN VELİ KANIK (1914 1950)

13 Nisan 1914'te İstanbul'da doğdu 14 Kasım 1950'de tekrar İstanbul'da yaşamını yitirdi Cumhurbaşkanlığı Düzen Orkestrası şefi Veli Kanık'ın oğlu Galatasaray Lisesi'nde başladığı eğitimini, babasının tayini sebebiyle Ankara'da tamamladı 1933'te Ankara Gazi Lisesi'nden mezun oldu Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ne devam etti Bitirmeden ayrıldı

1936'da Ankara'da PTT Genel Müdürlüğü'nde çalıştı 1945'te Milli Eğitim Bakanlığı Çeviri Bürosu'na girdi 1947'de bu görevden ayrılıp yaşamını yazarlık ve çevirmenlikle kazanmaya başladı Mehmet Ali Aybar'ın çıkardığı Bağımsızlıkve Zincirli Hürriyetgazetelerinde eleştiriler, 1948'de Kamu gazetesinde Yolcu Notlarıbaşlığıyla yazılar yazdı 1 Ocak 1949'da yayınlamaya başladığı Yaprakdergisini 15 Haziran 1950'ye kadar 28 rakam çıkardı Ankara'da belediyenin açtığı bir çukura düşüp yaralandı 4 gün sonra İstanbul'da bir dostunun evinde rahatsızlandı Kaldırıldığı Cerrahpaşa Hastanesi'nde beyin kanaması sonucu yaşamını yitirdi Rumelihisarı'ndaki Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verildi 1 Şubat 1951'de anısına tek sayfalık Son Yaprakisimli bir degi çıkarıldı

Birincil şiirleri 1936'da Varlık dergisinde yayınlandı Aruzu bilen, hece şiirinin özelliklerini kavramış, çocukluk anılarını, aşk, istek temalarını, yelken direği bir duyarlılığa götüren genç bir şair olarak tanındı Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Fransız simgeci şairlerden izler içeren ölçü ve uyağın çok iyi kullanıldığı, müzik öğelerinin keskin olduğu şiirler yazdı

Asıl ününü çocukluk arkadaşları Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'la birlikte 1941'de yayınladıkları Garipisimli kitabın adını içeren şiir akımını başlatarak kazandı Acayip'in Orhan Veli'nin yazdığı önsözünde, hece ölçüsü ve uyağın şiiri yozlaştırdığısavunuluyor, şiirin insanın beş duyusuna yok, beynine seslenen bir söz sanatı olduğubelirtiliyordu Şiire, egemen sınıfların beğenilerinin sonucu yerleşen kalıplaşmış öğeler kaldırılmalı, şairaneliğe son verilmeli ve şiir toplumun çoğunluğuna seslenmeliydi Bu maksat da ama yeni yollar ve yeni araçlarla gerçekleştirilebilirdiOrhan Veli ve arkadaşlarının Türk edebiyatında Birinci Yenidiye de adlandırılan bu çıkışları, şiirdeki sözcük hiyerarşisini ve parıltılı sözcüklerin egemenliğini yıktı Sokaktaki insanı ön plana çıkardı, biçim şiirin kalıbıyken kendisi haline geldi Yaprak dergisi döneminde şiirde yeni eğilimler içine giren Orhan Veli, şaşırtıcılıktan, yadırgatıcılıktan uzaklaşırken, duygular, yaşama sevinci, gündelik yaşamın ve sokaktaki insanların sorunlarına ağırlık vermeye başladı Aralıksız Olarak incelemeler yaparak, yeni denemelerle şiirini sürekli ileri götürmeye çalıştı Moliere, Gogol, Sartre gibi yazarlardan çeviriler yaptı, tenkit ve öyküler yazdı Nasrettin Öğretmen fıkralarını şiirleştirip Nasrettin Öğretmen Hikâyelerikitabında topladı


Eserleri


Şiir:

Garip 1941

Acayip (1945, kendi şiirleriyle her yerde düzenledi)

Vazgeçemediğim 1945

Destan Gibi 1946

Yenisi 1947

Aleyhinde 1949

Nasrettin Öğretmen Hikayeleri 1949

Tüm Şiirleri 1951


Düz Yazı:

La Fontaine (iki kitap, 1948 La Fontaine'den masallar)

Nesir Yazıları (1953, ölümünden sonra)

Denize Dürüst (1970, Nesir Yazıları'nın ikinci basımı)

Edebiyat Dünyamız 1975

Sanat ve Edebiyat Dünyamız 1982

Bindiğimiz Dal 1982


ANLATAMIYORUM

Ağlasam sesimi duyar mısınız,

Mısralarımda;

Dokunabilir misiniz,

Göz yaşlarıma, ellerinizle?


Bilmezdim şarkıların bu dek hoş,

Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu

Bu derde düşmeden önce


Bir yer var, biliyorum;

Her şeyi anlatmak olası;

Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;

Anlatamıyorum



BENİ BU HAVALAR MAHVETTİ


Beni bu güzel havalar mahvetti,

Böyle havada istifa ettim

Evkaftaki memuriyetimden

Tütüne böyle havada alıştım,

Böyle havada aşık oldum;

Eve ekmekle tuzlu götürmeyi

Böyle havalarda unuttum;

Şiir yazma hastalığım

Hep böyle havalarda nüksetti;

Beni bu hoş havalar mahvetti *