Orman Nedir ? - Ormanın Faydaları

Ormanın yararları nelerdir
Ormanlar niçin önemlidir
Ormanlarımızın önemi

Orman, belirtilen yükseklikteki ve büyüklükteki ağaçlar, çalı, otsu ot gibi yaşama, mantarlar, mikroorganizmalar ve çeşitli hayvanlarla, toprağın meydana getirdiği, bununla beraber topluma farklı alanlara yönlendirilmiş faydalar sağlayan bir ekosistem

Orman Türleri:

Ekvatora Yakın yağmur ormanı

Dünyanın en canlı, en adaleli ve bölüştürme kabiliyeti en yüksek olan orman tipidir Orman ekosistemi bu tipte en yüksek seviyesine ulaşmıştır Yüksek sıcaklık ve rutubetin biraraya geldiği yörelerde yağmur ormanı teşekkül etmiştir Yağış miktarı esas itibariyle 20004000 milimetre aralarında değişmekle beraber bir takım mıntıkalarda 10000 milimetreye ulaşır Ortalama yıllık sıcaklık 2030 °C aralarında değişir En soğuk ayda 18 °C'nin altına düşmez Mevsim değişmeleri olmadığından tropik yağmur ormanı ağaçlarında, ilkbahar ve sonbahar odunu meydana gelişi görülmez


Büyük çoğunluğu, daimi yeşil yapraklı ağaçlardan meydana gelen tropik yağmur ormanında ağaçların tepeleri güçsüz, dallanma gevşek, cisim şekilleri yamalı, ağaç kabukları parlaktır Dallar üstünde epiphyte denen eğrelti, orkide gibi davetli tümör, değişik sarılıcı ve tırmanıcı ur, ormanın genel görünüşünde büyük rol oynarlar Tozlaşma, böcekler ve kelebekler yoluyla olur Tropik yağmur ormanının bazı ağaçları ceset üzerinde de çiçeklenme yapabilirler Doğaüstü istila edici bir kuvvete sahiptir Tedbir alınmadığı taktirde yolları, telefon, telgraf vs gibi yapıları kısa zamanda kullanılmaz ayla getirirBu orman ekvator bölgelerinde bulunur


Endonezya Ekip Adalarında, Hindistan'da, Kamerun sahilinde, Amazon mıntıkasında, Brezilya'nın doğu sahilinde, Karayip Denizi sahillerinde ve adalarında yayılış gösterir Tropik yağmur ormanları; Mangrov tropik iğne yapraklı ormanlar ve bambu ormanları almak üzere üç grupta toplanır

Muson ormanları


Tropiklerde çoğu deniz etekleri, kendine has tipik bir orman formasyonu taşırlar Denizin ilerlemesi halinde (met), takriben 10 ile 20 m arasında boy yapan ağaçların yalnız tepeleri suyun üstünde kalır Çekilmesi halinde (cezir) ise ağaç gövdeleri geniş nefes alma kökleri ile birlikte görülür Tohumun çimlenmesi ve çimlenmeden daha sonra meydana gelen fidecikler, tohumlar az önce ağaçta iken gelişirler ve azıcık büyüyünce çamur toprağa düşerek köklenirler MUSON ağaçlar kalıcı yeşil, derimsi yahut tüylü yapraklar taşırlar Çoğunlukla Muson ikliminin yaygın olduğu bölgelerde yetişirler Yazları yeşil yapraklıdırlar, kışları ise yapraklarını dökerler Muson ormanlarının tipik ağacı teak ağaçıdır

Tropik iğne yapraklı ormanlar


Güneydoğu Asya'da ve Orta Amerika'da, farklı alanlara yönlendirilmiş çam türlerinin meydana getirdikleri geniş ormanlar, bilhassa dağlık yerlerin yoksul topraklarında yaygındır Ağaç türleri; Pinus caribaea, Pinus merkusii, Callitris podocarpustur

Tayga ormanları

Taygalar, ormanda daha aşağı tabakanın bir kısmını meydana getirirler Geniş yayılan rizomları bir uçtan bir uca sürgün vererek çoğalırlar Dünya üstünde 60 cinsine dağılan takriben 700 türü vardır Boyları 0,15 m ile 30 m arasında değişir

Yağmur yeşili yapraklı orman (kış ormanı)

Tropik memleketlerin, yazları periyodik kurak ve fazla sıcak, kışları yağmurlu iklim mıntıkalarında görülür Bu orman şeklinin tipik özelliği, yaprak dökümünün sıcak ve verimsiz mevsime, ve vejetasyon zamanında yapraklı durumla kışa rastlamasıdır Kış ormanı sonbaharda yeşillenir ve ilkbaharda yeniden yaprağını döker Ağaçların boyları kısa ve büyümeleri fazla yavaştır

Hindistan, Afrika ve Güney Amerika'nın geniş sahalarını kaplarlar Maymun, ekmek ağacı ve şemsiye akasyaları bu vejetasyonun tipik ağaçlarıdır Arka Hindistan ve Doğu CavaTectonia grandis'dirormanlarının en kıymetli ağacı, yaprakları (30x50) cm büyüklüğünde olan

Sert yapraklı orman


Sert yapraklı orman, yazları sıcak ve yağışça fakir, kışları ılıman, lakin yağışça varlıklı yörelerde yayılış gösterir Daimi yeşil yapraklı olması, sert yapraklı ormana çok serin zamanlarda hatta kışın bile fotosentez imkanı verir Bunun yanına yaz mevsiminin kuraklığı sebebiyle bilhassa kuru topraklarda büyümede bir nevi duraklama periyodu hasıl olur

En tipik ağaç türleri; defne (Laurus nobilis), yabani zeytin (Olea europaea), mantar meşesi(Quercus suber), fıstık çamı, pırnal meşe (Quercus ilex), kermes meşesi (Quercus coccifera), Eucalyptus, normal servi (Cupressus sempervirens), fıstık çamı (Pinus pinea), kızılçam (Pinus brutia), Halep çamı (Pinus halepensis) dir

Sert yapraklı ormanın ana mıntıkaları, ilk olarak Akdeniz iklim bölgesi olmak üzere rahat bir şerit halinde Kalifornia ve Şili'dir


Maki dediği bitki formasyonu da sert yapraklı orman şekli içinde yer alır Boylu ya da bodur çalı görünümündeki maki Akdeniz ve kısmen Karadeniz kıyılarında, denizle dağ etekleri aralarında yaygındır Bulunduğu araziyi örtmesi ve toprağı karmakarışık olarak kaplaması erozyonu önleme ve toprak koruması bakımından büyük layık taşır

Makinin başlıca elemanları: Yabani zeytin, defne, mersin, koca yemiş, sandal, funda, sumak, filarya, sakız, zakkum, laden, katırtırnağı, ardıç, ılgın, Keçiboynuzu tur

Yazın yeşil yapraklı orman (Yaz ormanı)


Kuzey yarı kürenin belirtilen derecede serin kışlara sahip olan ve yazlarla kışlar arasında mevsim farkları bildiren enlemlerinde görülür İnce ve yumuşak olan yaprakların sonbaharda dökülmesi kış soğuğundan ziyade, toprağın donması halinde hasıl olabilecek kuraklık tehlikesine karşısında alınan bir tedbirdir


Yaz ormanları özellikle Orta Avrupa'da, yazları varlıklı yağışlı mıntıkalarda görülür Türkiye'de, denizden yüksek olmayan yerlerde yaygındır

Yazın yeşil yapraklı ormanın ana türleri; kayın (Fagus), meşe odunu (Quercus), akçaağaç (Acer), ıhlamur (Tilia), karaağaç (Ulmus), gürgen (Carpinus), huş (Betula), kısmen de kestane(Castanea), ceviz (Juglans) ve caryadır


İğne yapraklı (ibreli) orman

Yayılış sahası, Kuzey yarı kürenin kışları sert, ahenkli kar ve don mevsimleri gösteren yüksek enlemleridir Yaz, kış yeşil iğne şeklini almış olan asimilasyon organları, kısa ve vejetasyon devresinde, sıcaktan en yüksek derecede faydalanmayı mümkün kılar İğne yapraklı ormanların çoğunda gövdeler aralıksız, düz ve dalsızdır Ağır olmayan ceset odunları, bıçkı kerestesi ve inşa ağacı olarak çok kıymetlidir Bu orman tipi, Kuzey Avrupa ve Asya'dan Kuzey Amerika'nın kuzeyine dek, 20 enlem genişliğindeki bir şerit halinde yayılış gösterir dünyadaki igne yapraklı agaçlar(yapragını dökemeyen agaçlar):göknar,sedir,katran,a rakorya,andız,ladin, çam,servi,ardıç,şemsiye agacı,lariks(melez),mazı

Galeri ormanları


Afrika, Güney Amerika ve İç Anadolu'nun yağmurca yoksul, kurak mıntıkalarında nehirler her tarafında, rahat veya geniş şeritler halinde oldukça adaleli gelişen ormanlar meydana kazanç fakat, bunlara galeri ormanları denir

Bataklık ormanları

Tropik bölgelerin geniş, aralıksız su aşağı kalan, bataklık bölgelerinde rastlanır Florida'nın bataklık servisi ormanları bu ormanlara misal olarak gösterilebilir

Ormanların faydaları:

Ormanların yapacak, yakıt ve tali ürünlerle sağladığı değerlerdir Ormanın ilk bakıştaki faydası, ürünlerin çeşitli meslek ve sanayi kollarında hammadde olarak kullanılması ya da tüketimi şeklinde göze çarpmaktadır İnşaatta, kimya ve öteki sanayi kuruluşlarında, madencilik, ulaştırma, bayındırlık gibi hesaplı faaliyetlerde odun hammaddesinin kullanış yerleri gün geçtikçe artmaktadır Odun hammaddesinin bu derece yük kazanmasının sebebi, sahip olduğu teknolojik vasıflarından ve devamlı üreyebilen; iyi bakıldığı taktirde bitmez tükenmez bir kaynağı olmasından ileri gelmektedir
Teknolojinin gelişmesi ve elektrik enerjisi, petrol, maden kömürü gibi farklı alanlara yönlendirilmiş enerji maddelerinin bulunmuş olmasına karşın odun, yakıt maddesi olarak önemini sürdürmektedir Dünya odun üretiminin adeta % 50'si yakıt olarak kullanılmakta ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde bu oran % 80'e varmaktadır

Ormandan elde edilen tali ürünler, parfümeri, badana, ilaç, dericilik, tecrit malzemesi gibi endüstri kuruluşlarının çiğ maddesini meydana getirmektedir

Türkiye'de üretilen orman tali ürünlerinin başlıcaları; reçine, sığla yağı, palamut, mazı, defneçamfıstığı, sumak, kestane, ıhlamur çiçeği, mahlep, meyan kökü ve keçiboynuzu yaprağı, vBulletindir

Kollektif faydaları

Ormanın bu yöndeki hizmetleri, somut faydaları ile ölçülemeyecek kadar fazladır Bulundukları yerin iklimini, kara iklim tipinden ılıman iklim tipine yöneltirler Bu sayede don, kuraklık, aşırı sıcaklık, kasırga gibi zararları önlemek ve azaltmak suretiyle yardımsever olurlar Ormanın etkisi aşağıda kalan sahaların nisbi rutubeti artı olduğu gibi, dere ve kaynakların verimi, ahenkli ve devamlıdır

Ormanların tarımı, hayvancılığı, bayındırlık tesislerini koruması; karada ve deniz kıyılarında kumulların teşekkülüne engel olması; bataklıkları kurutmak, havaya saf oksijen saptamak, gürültüyü ve hava kirliliğini durdurmak suretiyle insan sağlığına destek etmesi; değişik av hayvanlarını barındırıp beslemekle yurdun tabii varlığını ve güzelliğini zenginleştirmesi gibi hususlar kollektif hizmetlerinin başlıcalarını teşkil eder *