Ortodonti tedavi, küçük yaşlarda çene gelişimine yardım ederek dişlerin doğru pozisyonda olmasına yardımcı olur, yetişkinlerde ise var olan çapraşıklık ve kapanış bozukluklarının düzeltilmesini sağlar.
Ortodontiste gitmek için en iyi zaman nedir?
Ortodonti tedavisi için ilk kontrol 4 – 5 yaş aralığında başlar. Çocuklarda ilk dişlerin (süt dişleri) konumları hakkında çok fazla endişelenmeye gerek yoktur. Bu dişler arasında bulunan boşluklar, doğal gelişim göstergesidir. Erişkinlerin dişlerindeki gibi sıkı temaslar ileride meydana gelebilecek yer darlığı ve dolayısıyla dişlerde çapraşıklığın göstergesi olabilir. Daimi dişler 6-7 yaşlarında sürmeye başlarlar ancak 7-9 yaşları arasında, kesici dişler sürene dek pek fazla problem gözlenmez. Ancak süt dişlerinin tümü daimileriyle yer değişene dek yerinde tutulmalıdır. Aile hekiminiz sizi erken yaşta bir ortodontiste yönlendirse dahi bu her zaman tedavinin çok erken başlatılacağı anlamına gelmez. Çoğu dikkatli dişhekimi potansiyel bir problemin kontrol atında olduğu ve en uygun tedavi zamanının geçmediğinden emin olmak ister. Çocuklarda çenesel problemlere erken yaşlarda müdahale etmek gerekirken, sadece dişlerin düzensizlik gösterdiği durumlarda tedavi için zaman vardır.
Kaç çeşit ortodontik tedavi vardır?
Sabit ve hareketli olmak üzere iki çeşit ortodontik tedavi vardır. Sabit aygıtlar sadece hekim tarafından takıp çıkarılabilinirken, hareketli aygıtlar hasta tarafından da takıp çıkarılır. Sabit apareylerin de dil yada yanak tarafından yapılan şeklinde 2 tipi vardır. Sabit apareyler, ortodontik apareylerin en sık kullanılan tipidir. Bunlarla çok sayıda dişe değişik tipte diş hareketi yaptırılabilir. Ayrıca sabit apareyler aynı anda farklı dişlere değişik hareket verdirebilen tek ortodontik aparey tipidir. Sabit apareylerin bir avantajı da, hareketli apareylere göre daha az hasta uyumuna gerek duyulmasıdır, çünkü adından da anlaşılabileceği gibi , dislerin uzerine yapıştırılır ve sabit kalırlar. Sabit apareyler bantlar, braketler ve tellerden oluşur.
Yetişkin kişilere ortodontik tedavi yapılabilir mi?
Erişkin hastaların da dişleri hareket ettirilebilir yani bu tür tedaviler için zaman aşılması söz konusu değildir. Artan yaşın tedavi süresini uzatması ve tedaviyi biraz zorlaştırması mümkün olabilir. Yine de yaş faktörü dişlerin destek dokularının sağlıklı olması kadar önemli değildir.
Ortodontik tedavi neden gereklidir?
Her zaman olmasa da ortodontik tedavi gerektiren kapanış düzensizlikleri çene ekleminde ağrı, ses yada buna benzer problemlere yol açabilir yada bu şikayetleri şiddetlendirebilir. Dişlerin ideal olarak dizilip kapanışa getirilmesi fonksiyon sırasında oluşacak aşırı yükleri önler. Bunun yanı sıra ağız sağlığının korunması, çürük ve dişeti hastalıklarının önlenmesinde düzgün sıralanmış, ideal kontakt ilişkileri olan dişlerin önemi büyüktür. Bunun yanı sıra dişlerinizdeki düzensizlikler yaşınız ilerledikçe daha şiddetlenecektir. Yani uzun dönemde dişlerinizin görünümü sizi daha çok rahatsız eder bir hal alacaktır.
Ortodontik İmplant Uygulamaları:
Ortodontik implantların, tedavi esnasında kullanım sıklığı son yıllarda giderek artan metodların başında gelmektedir. Kaymış olan dişi yerine getirmek için bir kuvvete ihtiyaç vardır. Ortodontik amaçlı kuvvet elde etmek amacıyla tasarlanmış mini implantlar kullanılır. Çok küçük olan bu implantlara özel lastiklerle dişe bağlanır ve diş hareket ettirilir.
Ortodontik tedavi geri döner mi?
Tüm ortodontik tedavileri takiben “pekiştirme” adını verdiğimiz ikincil bir tedavi dönemi uygulanır. Burada hastanın tedavisinin henüz bitmediği unutulmamalıdır. Ortodontik tedavi sonrasında hareket ettirilen dişlerin yeni konumlarına alışmaları ve dil-dudak-yanak dengesi içinde bozulmadan bu konumlarını koruyabilmeleri için buna gereksinim vardır. Pekiştirme tedavisine uyulmazsa yapılan tedavi geri döner. Pekiştirme tedavisi vakaya göre dişlerin arka yüzeyine yapıştırılan tellerle, hareketli plaklarla ya da şeffaf, plastik bazlı materyallerle sürdürülebilir. Bu tedavi bir süre sonra terk edilebildiği gibi başlangıçtaki düzensizliğin türüne bağlı olarak çok uzun süre de devam ettirilebilir.
Ortodontik tedavi sırasında dikkat edilmesi gerekenler:
Ortodontik tedaviye başlanmadan önce ağızdaki tüm çürükler ve dişeti hastalıkları tedavi edilmelidir.
Sabit veya hareketli hangi şekilde olursa olsun, ortodontik tedavi sırasında ağız hijyenine dikkat edilmelidir.
Hareketli aparey kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Apareyin hijyenine de aynı oranda özen gösterilmelidir. Sabit tedavide kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için oldukça uygun bölgelerdir. Bu nedenle, yemeklerden sonra ortodontik diş fırçaları kullanılarak, braketler ve teller arasındaki yiyecek artıkları özenle temizlenmedilir. Ağız hijyenine dikkat edilmezse, çürüklerin ve dişeti problemlerinin oluşması kaçınılmazdır.
Ortodontik tedavi uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller söz konusudur. Bu nedenle kişinin istekli olması ve randevularını aksatmaması gerekir.
Her hangi bir şekilde kullanılan apareylerde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde, tedavi olumsuz olarak etkilenebileceği için, zaman kaybetmeden ortodontiste başvurmak gerekir.
Pekiştirme tedavisi oldukça önemlidir. Dişlerin aldığı pozisyonu koruyabilmek için bu tedaviye mutlaka uyulmalıdır.