Ortodonti, dişler ve çenelerin pozisyon bozukluklarını teşhis edip, tedavileriyle ilgilenen diş hekimliğinin bir uzmanlık alanıdır. Ortodontik tedaviler ile dişler ve çeneler olması gereken pozisyona getirilerek, bireylere profil ve gülüş estetiği kazandırılır.
Ortodontik bozukluklar birçok nedenden kaynaklanabilir. Yüksek oranda genetik köken tesir etse de, bebeklik ve çocukluk periyodunda uzun müddet yalancı emzik ve biberon kullanımı, tırnak yeme, parmak emme üzere berbat alışkanlıklar da ortodontik bozuklukların oluşumuna sebebiyet verebilir. Çocukta bu tıp alışkanlıklar görüldüğü an uzmandan yardım alınmalıdır. Böylelikle sorunun erken teşhisi ve tedavisi sağlanır. Ortodontik tedavi için her vakit genç yaşlar önerilir. Lakin günümüz şartlarında her yaş için her sorunun giderilmesi de mümkündür.
Dişlerin olağan yapısından farklı olması estetik dertlere yol açabilir. Bireyler, gülümserken rahatsızlık hissedebilirler. Utanırlar ve bu şahısların toplumsal yaşantısında özgüven kaybına sebebiyet verebilir. Ortodontik tedaviler ile bu estetik korkular ortadan kaldırılabilir. Bununla birlikte, diş çapraşıklıklarının diş eti sorunlarına neden olması da engellenmiş olur.
Ortodonti ve diş eti sıhhati ortasında sıkı ve değerli bir bağ vardır. Bu bağın biyolojik temellerinin anlaşılması epey değerlidir. Ortodontik tedaviye başlanmadan evvel her hastaya, ağız bakımının incelenmesini, kapanışta travma varlığının denetiminin sağlanmasını, varsa diş eti sorunlarının saptanmasını kapsayan çok ayrıntılı bir muayene gerekir. Şayet sorun saptanırsa, tedavi öncesinde bu durumların ekarte edilmesi gerekir.
Ortodontik tedavi esnasında ağız bakımının aksatılması, çarçabuk diş eti sorunlarının oluşumuna sebep olabilir. Bunun nedeni, diş üzerinde besin artıklarının tutunacağı tedavi malzemelerinin bulunmasıdır. Bu sebeple ağız hijyeni tedavi öncesine nazaran, daha fazla ehemmiyet kazanmıştır.
Diş eti sorunlarının görülen birinci belirtisi ekseriyetle kanamadır. Fırçalama esnasındaki kanama, çoğunlukla diş eti iltihabına işaret etmektedir. Diş eti iltihabının denetim altına alınması, kalıcı bir hasar meydana gelmemesi açısından değerlidir. Şahıslara sıkı bir ağız bakımı önerilmeli ve buna uyulması sağlanmalıdır.
Diş eti sorunu olan birtakım dişlere ortodontik kuvvet uygulanması sakıncalı olabilirken, kimi sorunların giderilmesinde ortodontik tedavilerden faydalanılabilir. Örneğin, kayıp diş bölgesine gerçek yatmış komşu diş ortodontik tedavi ile dikleştirilerek, o dişe gelen çiğneme kuvvetlerinin yıkıcı tesirler yaratmaması sağlanabilir. Tıpkı vakitte protetik uygulamaların yapılabilmesine imkan sağlanabilir.
Ekseriyetle yetişkin hastalarda görülen kronik diş eti iltihabı durumlarında, ortodontik tedavi sonunda kesici dişlerin ardına yapılan sabit tel ile dişler birbirine sabitlenerek gelen kuvvetleri daima birlikte karşılamaları ve böylelikle hasarlı dokulara gelen kuvvet ölçüsünün hafifletilmesi sağlanabilir. Böylelikle dişler çok daha uzun mühlet ağızda fonksiyonlarını yerine getirerek tutulabilir.
Tıpkı vakitte, dişi çevreleyen kemik dokusunun kaybı durumunda dişe gömücü tesir eden kuvvet uygulanarak destekleyen kemik dokusunun artışı sağlanabilir. Diş eti cep varlığı durumlarında, tam aykırısı kuvvetler ile cep eliminasyonu sağlanabilir. Böylelikle dokuların kaybına yer hazırlayan faktörler uzaklaştırılır.
Dişlerin pozisyon bozukluklarından kaynaklanan diş eti çekilmeleri, dişlerin düzeltilmesi ile çarçabuk giderilebilir. Diş eti çekilmelerine eşlik eden kemik kayıpları, dişin köküne tesir ettirilen kuvvetler sayesinde giderilebilir. Kök etrafında yeni kemik oluşumu sağlanabilir.