Osman Müftüoğlu: Sinovac mı BioNTech mi?

Hürriyet Gazetesi’nde köşe müellifi olan Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, bugünkü yazısında herkesin merak ettiği "Sinovac mı BioNTech mi?" sorusunu yanıtladı.

Geçtiğimiz hafta en çok karşılaştığımız soru şuydu: Hangi aşıyı tercih edelim, Sinovac’ı mı, BioNTech’i mi?



Bana nazaran durum şudur: Bir orman yangını var ve biz o yangının içerisinde “bîçare(!)” bekliyoruz. Ufukta yangının kısa vakitte sonlanacağına dair bir işaret de görünmüyor. Tek deva bulduğumuz birinci “aşı treni”ne binip yangın yerinden uzaklaşmak. O trenin Sinovac ya da BioNTech treni olup olmadığının ise hiç ehemmiyeti yoktur. Tekrarlayalım: Sıkıntımız bir an evvel inançlı bir alana ulaşmak olmalıdır. O alana varmanın dermanı de hızla aşılanmaktır. Sonuç şudur: Yaşadığımız devirde “Hangi aşı daha tesirli? Hangisi daha inançlı? Hangi aşıyı tercih etmeli?” sorular anlamsızdır. Merak edenlere kısa bir bilgi: Ben Sinovac aşısı oldum. İnançlı ve tesirli olduğundan ise hiç kuşku etmedim.



DEĞERLİ
NE YİYİP, NE İÇİYORSUNUZ

ARAŞTIRMALAR şu bilgiyi net ve açık olarak doğruluyor: Kronik hastalıkların pek birçoklarının art planında hayat şekli yanlışlarımız, bilhassa de yanlışlı beslenme seçimlerimiz var. Yeme içmede gösterdiğimiz bu dikkatsizlik, şeker hastalığından hipertansiyona, obeziteden kansere, kalp damar hastalıklarından Alzheimar’a kadar pek çok hastalığın başlangıç vuruşlarını yapıyor. Pekala, nedir o yanlışların en kıymetlileri? En çok işlediğimiz beslenme günahlarının birinci 10’unda neler var? İsterseniz gelin, o birinci 10 günahı “ilk 5” ve “ikinci 5” olarak ikiye ayıralım ve haftanın bu birinci gününe o günahlara bir göz atarak başlayalım. Hazırsanız buyurun...



VARAN 1
BESLENME GÜNAHLARINDA BİRİNCİ 5

YANLIŞ 1-ÇOK ŞEKERLİYİZ: Şeker havuzuna düşmüş üzereyiz. Yediğimiz meyvelerdeki fruktoz (meyve şekeri), yüz yıl evvelkilere oranla iki-üç kat fazla. Biz de genelde çok meyve tüketiyoruz. Paketlenmiş besinlerin tamamı tıka basa şeker ve/veya nişasta bazlı fruktoz ile yüklü. Bunların hepsi de glisemik yükü fazla beslenmek manasına geliyor. Glisemik yük arttıkça da insülin direnci, obezite ve diyabet salgını devreye giriyor.

YANLIŞ 2-ÇOK TUZLUYUZ: Paketli besinlerin daha uzun ömürlü olabilmeleri için içlerine sodyum bazlı kimi koruyucular ekleniyor. Bu bazen tuz (yani sodyum klorür), bazen de benzerleri (mesela sodyum benzoat) olabiliyor. Dahası sodyum yükümüz arttıkça potasyum rezervimiz azalıyor. Magnezyumsa adeta devreden çıkıyor.

YANLIŞ 3- POSA YOKSULUYUZ: Paketlenmiş ve hazır besin tüketiminin tavan yapması, vücudumuza giren posa ölçüsünün azalması demek. Posa karımızın azalması ise daha çok kabızlık, kanser, daha çok tansiyon, şeker, kolesterol yükselmesi ile eşanlamlı.

YANLIŞ 4- ASİT YÜKLÜYÜZ: Biz tam tahıl, zerzevat ve bakliyatı devreden çıkarıp daha çok hayvansal besin ve yağ tükettikçe asit yükümüz artıyor. Bu da asit-baz istikrarının zorlanması, bedenin asit çöplüğü haline gelmesi manasına geliyor.

YANLIŞ 5- PROBİYOTİK ACEMİSİYİZ: Probiyotik gücümüz eskiye oranla çok azaldı. O güç azaldıkça da alerjik hastalıklar, kolon kanserleri, bağışıklık bozuklukları yeterlice arttı. Yiyip içtiklerimizin içinde prebiyotik lif ve yararlı probiyotik bakteriyi orta ki bulasınız.

VARAN 2
BESLENME GÜNAHLARINDA İKİNCİ 5

YANLIŞ 6- B12 REZERVİMİZ SINIRLANDI: Yiyip içtiklerimizin içinde B12 vitamini oranı tabana vurmuş durumda. Bu yetmezmiş üzere bağırsaklarımızda B12 üretebilen probiyotik bakterilerimizin de ölçüsü epey sonlu. Kullandığımız mide ilaçları yüzünden de B12’nin emilimini sağlayan sistem iflas etmiş durumda.

YANLIŞ 7- OMEGA-3 YOKSULU OLDUK: Ne ette, tavukta ne de balıkta ve süt, peynir, yoğurt ve yumurtada kâfi ölçüde omega-3 yağ asitleri var.

YANLIŞ 8- TRANS YAĞ YÜKLÜYÜZ: Yüz yıl öncesine kadar hiç tanışmadığımız “yapay” ve “toksik” trans yağlar şimdilerde damarlarımızda, doku ve hücrelerimizde sıhhat zararlısı böcekler üzere cins atmaya başladı.

YANLIŞ 9- HAMİ KİMYASAL ÇÖPLÜĞÜYÜZ: Paketlenmiş besin demek raf ömrünün uzaması, eserin daha albenili, daha cazip kılınıp kimyasallarla tatlı, tuzlu, ekşi vs hale getirilmesi demek.

YANLIŞ 10- ÇİN TUZU TEHDİT EDİYOR: Monosodyumglutamat (MSG), yani Çin tuzu beslenme günahlarımızın en kıymetlilerinden biri olma yolunda. Bu alışkanlık yapabilen kimyasal lezzet verici husus sıhhat açısından pek çok riski beraberinde taşıyor. Velhasıl “Çin tuzu bize uymaz!”