Osman Müfüoğlu'dan Covid'siz dünya yakın mı? sorusuna yanıt!

Osman Müftüoğlu, “COVID’siz günler yakın mı? COVID’siz bir dünya mümkün mü?” sorularına ''Eldeki bilgilere ve gelişmelere bakılırsa bu soruya en azından şimdilik güçlü bir “Evet” cevabı vermek çok tezli olur.'' halinde cevap verdi.

Geçtiğimiz günlerde Dünya Sıhhat Örgütü son periyodun en hoş, en sevindirici duyurularından birini yaptı ve “pandeminin 2022 başlarında denetim altına alınabileceğini” açıkladı. Çabucak akabinde da İngiltere Başbakanı Boris Johnson, “COVID-19 kısıtlamalarını 8 Mart’tan itibaren kademeli olarak kaldıracağız. 21 Haziran’dan itibaren de tümüyle sonlandıracağız” formunda özetlenebilecek savlı bir demeç verdi.

Doğal olarak da bu sevindirici haberler hepimizin aklına “COVID’siz günler yakın mı? COVID’siz bir dünya mümkün mü?” sorularını getirdi. Pekala, gerçek ne? COVID’siz günler gerçekten yakın mı ve sonrasında COVID’siz dünya mümkün mü? Eldeki datalara ve gelişmelere bakılırsa bu soruya en azından şimdilik güçlü bir “Evet” cevabı vermek çok tezli olur. Nedeni şu...

OKUR SORUSU 1

NASIL GİDİYORUZ



AN prestijiyle durumumuz özetle şudur: Aşılama sayısı ve suratında kötü gitmiyoruz. Daha yeterlisi olabilir miydi? Evet, olağan ki olabilirdi. Daha çok ve farklı tipte aşıyı daha çok insanımıza uygulamamız mümkündü. İsrail, İngiltere, Amerika ve daha birçok ülke aşılama konusunda bizden daha düzgün durumda. Fakat tekrar de imkânlarımız göz önüne alındığında üzücü değiliz. Salgını denetimde de şimdilik kötü gitmiyoruz. İstisnalar dışında önlemlere ahenk ülke genelinde âlâ durumda. Lakin bilhassa Karadeniz bölgesi için yeni önlemler, stratejiler gerekiyor. Şayet biraz daha uğraşa gelir, yeni hadise sayılarını 100 binde 20’lerin altına düşürebilirsek geçen yıldan çok daha rahat bir yaz periyodunun bizi beklediğini söyleyebiliriz.

UNUTMAYIN

HER ŞEY AŞILARIN BAŞARISINA BAĞLI

PANDEMİDE görünen son görüntü ve önümüzdeki günler için mevcut beklentilerimiz şimdilik şu: Bir taraftan sistemli aşılamanın yaygınlaşması, öbür taraftan hastalığı geçirenlerin sayıca çoğalması, “toplumsal bağışıklık” seviyesini arttırıyor. Bu iki gelişme de bilhassa aşılamaların ağır, hasta sayılarının yüksek olduğu ülkelerde (İsrail, İngiltere, Amerika) yeni olay sayıları ve ölümlerde önemli ölçüde azalmalara, sert düşmelere yol açıyor. Bu zati beklenen bir durum ve yalnızca -şimdilik- saydığımız özellikleri taşıyan birkaç ülkeyi ilgilendiren bir gelişme. Doğrusu şu: Aşılamada dünya genelinde bir muvaffakiyet gösterebildiğimizi söylememiz maalesef mümkün değil. Dünya Sıhhat Örgütü’nün açıklamalarına nazaran, yaklaşık 130 ülkede tek doz aşı bile yapılmamış. Meğer sorun bir pandemi, yani küresel bir sıkıntıyla karşı karşıyayız. Daha evvel de tekrarladım: Global bir sorunu ülkesel tahlillerle sona erdirmek mümkün değil. Bu nedenle en azından şimdilik COVID’siz bir dünya düşünmek ve COVID’siz günler için haziran sonu üzere yakın tarihleri işaret etmek gerçek olmaz. Pekala, bizde durum ne? Cevap için 1 numaralı kutuya geçin.



OKUR SORUSU 2

SİNOVAC AŞISI MUTASYONLARDA DA TESİRLİ Mİ

HALA kullanımda olan aşılardan hiçbirinin virüste gelişen mutasyonlara karşı tesirli olup olmadıkları bilinmiyor. Başka taraftan COVID-19 virüsü de yeni mutasyonlar oluşturmaya inatla devam ediyor. Bilindiği üzere bu mutasyonlar da esasen birçok aşının üretiminde kullanılan diken (S) proteininde ortaya çıkıyor. Münasebetiyle mutasyonların en çok görüldüğü bu dikensi proteinlerden hazırlanan aşıların aktiflikleri konusundaki kuşkular de devam ediyor. Konuştuğum uzmanlar, ülkemizde uygulanan meyyit virüs aşısı CoronaVac’ın mutasyonlara karşı muhtemelen en az riskli ve tahminen de en tesirli aşılardan biri sayılabileceğini düşünüyor. Tıpkı uzmanlar bu niyetlerinin nedeni olarak da “ölü virüs aşılarının virüsteki yapıların tamamını içermesi”ni gösteriyor. Bilindiği üzere CoronaVac ve gibisi meyyit virüs aşıları yalnızca virüsün dikensi proteinine karşı değil, gövde/çekirdek kısmını oluşturan farklı (nükleokapsid vs) yapılara karşı da bağışıklık sağlayan antikorlar ve yeni T hücreleri üretiyor.



OKUR SORUSU 3

AŞIDAN SONRA ANTİKORUMA BAKTIRAYIM MI

AŞININ 2’nci dozundan itibaren ortalama 2-3 hafta içinde COVID-19 virüsüne karşı bağışıklık geliştiğini biliyoruz. Bu bağışıklığın ise B lenfositlerinin sağladığı antikorlar ve T lenfositlerinin sağladığı savaşçı güçten ibaret olduğu kesin. T lenfositleri deyip geçmeyelim ve bilelim ki bu hücre kümesi antikor üretmese de B lenfositlerine oranla çok daha güçlü ve kalıcı bir bağışıklık yanıtı oluşturmakla ünlüler! Bu yanıt bazen 1-2 yıl bile değil, ömür uzunluğu da sürebiliyor. Bu nedenle aşılandıktan yahut enfeksiyonu geçirdikten sonra “Acaba bağışıklık kazandım mı?” diye düşünerek antikor baktırmanın önemli bir manası yok. Ayrıyeten antikor ölçtürdükten sonra çok düşük düzeylerle karşılaşınca da üzülmemek lazım. Çünkü üstte da belirttiğim üzere, özellikle T hücrelerinin özel eğitimli bir kümesi kabul edilen “bellek T hücreleri” hem tekrar antikor üretimini uyararak hem de kendileri şahsen ve göğüs göğüse savaşarak sizi müdafaaya devam edecektir.