Osmanlı da baltacılar kimlerdir

Baltacılar kimlerdir Osmanlı döneminde Baltacılar
Osmanlı devlet teşkilatında, sarayların muhafız kıt ’alarına verilen isim “Teberdaran ismi de verilen bu teşkilata devşirmelerden seçilen kimseler alınırdı Osmanlı Devletinin herzamanki döneminde baltacılar, Zülüflü Baltacılar (Topkapı Sarayındaki Baltacılara kasıtlı olarak ad), Eski Saray, Galata Sarayı İbrahimpaşa Sarayı ve Edirne Sarayı almak üzere beş ocak halinde teşkilatlanmışlardı

Sultan İkinci Murad zamanında kurulan bu teşkilata acemi oğlanların kuvvetli, kaslı ve iri cüsseli olanları alınırdı Önceleri taşıma ve istihkam sınıfı olarak vazife görmüşler, Fatih Sultan Mehmed devrinde ise saray muhafazasına alınmışlardır

Devşirme usulü devam ettiği müddetçe, deneyimsiz ocağından çıkmalar yapılırken, öteki ocaklarla beraber Baltacılar Ocağına da deneyimsiz oğlanı verilirdi Burada yetiştikten sonradan, ya hizmete devam ederler, ya kapıkulu süvarisi veya yeniçeri ocağına geçerlerdi Diğerlerine göre daha imtiyazlı bir ocak olan Zülüflü Baltacıların çıkmaları, Sipahi ve Silahdar bölüklerine olurdu Galata ve İbrahimpaşa Sarayı teşkilatları bozulduktan sonra (1675), Baltacılar; “Zülüflü ve “Eski Saray Baltacıları edinmek üzere tekrar teşkilatlandırılmışlardır

Zülüflü Baltacılar, Topkapı Sarayının orta kapısı dahilindeki koğuşlarında yatarlardı ve çiniden yukarı yatanve çiniden aşağı yatanlar almak üzere iki gruptu Zülüflü Baltacıların mutat vazifelerinden biri, ayda bir kere Topkapı Sarayı Haremine odun taşımaktı Enli ve yüksek yakalı dolama giydikleri ve başlıklarının yanlarında yünden zülüf sarkıttıkları için bunlara “Zülüflü Baltacı ismi verilmiştir

Zülüflü Baltacıların öteki vazifeleri aralarında bayram ve cüluslerde padişahın tahtını Babüssaade ’nin önüne getirmek, peşinde nöbet tutmak, padişahın haremiyle beraber sayfiyeye gidişinde eşyasını taşımak, her yıl Sultanahmed Camiinde okunması adet olunan mevlid sırasında orada bulunanlara şerbet, gülsuyu ve buhur dağıtmak, harb esnasında da 30 Zülüflü Baltacının bayrakı şerif aşağı Kur ’anı kerim okuması sayılabilir Hem padişah mutfağının aşçıbaşılığı ve yamaklığı vazifesini de yaparlardı Darüssaade Ağası, Silahdar Ağası, Hazine Kethüdası, Seferler Kethüdası gibi enderun amirlerinin hizmetinde de birkaç Zülüflü Baltacı bulunurdu

Zülüflü Baltacıların amirlerine bahşedilen isimler zaman içinde teşkilatta yapılan değişikliklerle öbür şekilde ortaya çıktı En büyük zabiti Baltacılar Kethüdası idi Üstelik, ağa, katib, seroda kethüdası ve baltacılara ders okutan hoca vardı

Zülüflü Baltacıların sekizi bıçaklıeski baltacı olup, bunlar kıdemce yüksektiler ve sırma kuşak takarlardı Bıçaklıeskilerden daha sonra mülazimler gelirdi Mülazimler bıçaklıeskiliğe namzed demekti Bütün baltacıların bellerinde siyah sahtiyandan enli kemer ve başlarında 3033 cm yüksekliğinde tepesi yassı deve tüyü külah bulunur ve iç fesin kırmızı rengi iki parmak kadar görünürdü Üzerlerine giydikleri dolamanın (kaput) rengi ise 18 asırda kırmızı, yeşilken sonra lacivert olmuştur

Zülüflü Baltacılar Ocağı, Sultan Üçüncü Mustafa Han devrinde kaldırılmışsa da, Sultan Birinci Abdülhamid Han vaktinde her yerde ihdas edilmiştir

Eski Saray Baltacıları ise, İstanbul Üniversitesinin bulunduğu arazideki Eski Sarayın Mercan Yokuşu tarafındaki kapısındaydı Bunlar Bayezid Camiinde ders görürler, içlerinden kabiliyetli olanlar, Darüssaade Ağasının nezaretindeki Haremeyn evkafı yazıcılığıyla Darüssaade Ağasının hususi katipliğini yaparlardı Buradan yetişip hacegan olan ve sadrazamlığa dek yükselenler deha olmuştur *