Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Osmanlı Devletinde Yenileşme Dönemini Hazırlayan Faktörler nelerdir
Osmanlı Devleti 17 yüzyılın sonlarına dürüst kaybedilen savaşlarla tanışmaya başlamıştır Kaybedilen savaşlar ardından sarsılan askeri otorite ve devlet düzeninin yanına, ekonomik ve sosyal hayatta olumsuz yönde etkilenmeye başlamıştır Osmanlı Devleti bu durumu düzeltmek için kendi içinde arayışlara başlamıştı Fakat bu hedef doğrultusunda yapılan çalışmalardan iyi bir derecede galibiyet sağlanamamıştı Osmanlı bu içinde bulunduğu durumu düzeltmek için yüzünü bundan böyle batıya çevirmeye başladı Bunun ilk örneklerini III Selim ve II Mahmut la vermiştir Güçsüzleşen, Osmanlı nın durumundan yararlanmaya çalışan batılı devletlerin baskısından, kurtulmak nedeniyle Osmanlı Devleti 1839 da Tanzimat ve 1856 Islahat Fermanı nı yayınlamıştır Bu fermanların yayınlanması bile Osmanlı nın ayrıca içteki hem de dıştaki baskıları azaltmada yeterli olamamıştı Değişen dünya şartları doğrultusunda Osmanlı nın içinde bulunduğu durumu düzeltmek için II Abdülhamit ve Mithat Paşa birlikteliyle Osmanlı nın birincil anayasası olan Kanuni Esasi 23 Aralık 1876 da ilan edilmiştir Bu anayasa doğrultusunda ülke içinde seçimler yapılarak, 19 Mart 1877 de, Dolmabahçe sarayında padişah tarafından Osmanlı nın ilk meclisi açılmıştır Osmanlı Devleti ile Rusya aralarında 93 harbinin patlak vermesiyle kapatma yetkisi elinde bulunduğuna padişah II Abdülhamit 2861877 günü meclisi kapatmıştır
1OSMANLI'DA YENİLEŞME ÇABALARI
Her imparatorluk yükseliş dönemini yaşadığı gibi bu sürecin sonunda duraklama ve daha sonrasında da dağılma dönemi yaşamıştır Osmanlı İmparatorluğu da yükseliş döneminin sonrasında duraklama dönemine girmiştir Bu dönemde batı karşısında gerileyen, taşra birimleri üzerindeki denetimini yitiren, tüm kurum ve kuruluşlarıyla tez çöküşe içten dışarı giden devletin, içinde bulunduğu fena durumdan telaşa düşen yöneticiler çözüm arayışlarını hızlandırdılar Bitmiş eski gücün kazanılması için, yerli kurum ve geleneklerin diriltilmesi yönündeki girişimler, bunları uygulayacak kadroların yetersizliği yüzünden başarılı olunamadı Ayrıca kendisini yenileyecek iç dinamikleri en ince ayrıntısına kadar körelen kurumlar, bozulanyapıyı onarmada yetersiz kalıyordu Bu durumda, daha kolay ve uygulamaya konulabilecek hazırlanmış çözümler öneren Batılılaşma gündeme geldi
Avrupa da yeni bir siyasal uyum ve toplum anlayışının kapılarını açan 1789 Fransız İhtilali,, Osmanlı Devleti nde yenilikçi padişahlar dönemi nin başlangıcıdır III Selim, 1808 e dek süren iktidarında, askeri, idari, finansal ve iktisadi alanlarda birincil köklü değişiklikleri başlattı Bu köklü metamorfoz çabaları daha fazla askeri alanda olmuştur Batı orduları karşında alınan mağlubiyetler sonunda her yerde başarılar kazanmak amacı güdülüyordu Bu uğurda III Selim Nizamı Cedid i (Yeni Harmoni) teşkil edecektir Hareket esas itibariyle, dış görüntüsünde belirlendiği üzere yalnızca askeri değildir Talim ve terbiyesi kalmamış bir insan yığınından ibaret olan yeniçeriler aleyhinde modern bir ordu tesis etmenin yanına, ulema sınıfının nüfuzunu zarar vermek, selâhiyetlerini azaltmak ve keza Avrupalıların sanat ve ilimdeki ilerlemelerine iki taraflı olucu sınâi, ziraî, iktisadi müesseselerden iktibaslar yerine getirmek özlem ve iştiyakı mühim rol oynamıştır
Yenileşme çabalarının süreklilik kazanması ancak II Mahmud un saltanatının son devresinden itibaren mümkün olabildi Zarar gören devlet otoritesini gidermek, iç ve dış güvenliği sağlayabilecek askeri güce sahip edinmek, parasal ve ekonomik yapıyı kuvvetlendirmek ve nihayet sosyal gereklilik olarak öne çıkan yenilikleri yapmak Sultan ın esas amacı idi İşte 1808 tarihinde Padişahın arzusu üzerine Anadolu ve Rumeli Beylerbeyleri İstanbul a gelmişler ve devletin bu kötü durumuna son vermek için çareler aramaya başlamışlardır Neticede Sadrazam ve Anadolu ve Rumeli Beylerbeyleri bir metin tespit edip, bu metinde belirli esaslara vefalı kalındığı takdirde, Osmanlı Devleti nin eski haline gelmesinin mümkün olduğu görüşünde birleşmişlerdir Bu metne Senedi İttifak ismi verilerek 7 Ekim 1808 tarihinde bildiri edilmiştir Bu imzalanan metin o tarihe gelinceye dek hükümdarlık haklarını hiçbir tescil ve şarta alt olmaksızın kullanabilme hakkını bu metinle saptama edilen esaslara tarafından sınırlandırılmıştır
Osmanlıda başlayan bu yenileşmenin yanına batılaşma hareketleri iç ve dış sebepler sonucunda devam etmiştir *
Osmanlı Devleti 17 yüzyılın sonlarına dürüst kaybedilen savaşlarla tanışmaya başlamıştır Kaybedilen savaşlar ardından sarsılan askeri otorite ve devlet düzeninin yanına, ekonomik ve sosyal hayatta olumsuz yönde etkilenmeye başlamıştır Osmanlı Devleti bu durumu düzeltmek için kendi içinde arayışlara başlamıştı Fakat bu hedef doğrultusunda yapılan çalışmalardan iyi bir derecede galibiyet sağlanamamıştı Osmanlı bu içinde bulunduğu durumu düzeltmek için yüzünü bundan böyle batıya çevirmeye başladı Bunun ilk örneklerini III Selim ve II Mahmut la vermiştir Güçsüzleşen, Osmanlı nın durumundan yararlanmaya çalışan batılı devletlerin baskısından, kurtulmak nedeniyle Osmanlı Devleti 1839 da Tanzimat ve 1856 Islahat Fermanı nı yayınlamıştır Bu fermanların yayınlanması bile Osmanlı nın ayrıca içteki hem de dıştaki baskıları azaltmada yeterli olamamıştı Değişen dünya şartları doğrultusunda Osmanlı nın içinde bulunduğu durumu düzeltmek için II Abdülhamit ve Mithat Paşa birlikteliyle Osmanlı nın birincil anayasası olan Kanuni Esasi 23 Aralık 1876 da ilan edilmiştir Bu anayasa doğrultusunda ülke içinde seçimler yapılarak, 19 Mart 1877 de, Dolmabahçe sarayında padişah tarafından Osmanlı nın ilk meclisi açılmıştır Osmanlı Devleti ile Rusya aralarında 93 harbinin patlak vermesiyle kapatma yetkisi elinde bulunduğuna padişah II Abdülhamit 2861877 günü meclisi kapatmıştır
1OSMANLI'DA YENİLEŞME ÇABALARI
Her imparatorluk yükseliş dönemini yaşadığı gibi bu sürecin sonunda duraklama ve daha sonrasında da dağılma dönemi yaşamıştır Osmanlı İmparatorluğu da yükseliş döneminin sonrasında duraklama dönemine girmiştir Bu dönemde batı karşısında gerileyen, taşra birimleri üzerindeki denetimini yitiren, tüm kurum ve kuruluşlarıyla tez çöküşe içten dışarı giden devletin, içinde bulunduğu fena durumdan telaşa düşen yöneticiler çözüm arayışlarını hızlandırdılar Bitmiş eski gücün kazanılması için, yerli kurum ve geleneklerin diriltilmesi yönündeki girişimler, bunları uygulayacak kadroların yetersizliği yüzünden başarılı olunamadı Ayrıca kendisini yenileyecek iç dinamikleri en ince ayrıntısına kadar körelen kurumlar, bozulanyapıyı onarmada yetersiz kalıyordu Bu durumda, daha kolay ve uygulamaya konulabilecek hazırlanmış çözümler öneren Batılılaşma gündeme geldi
Avrupa da yeni bir siyasal uyum ve toplum anlayışının kapılarını açan 1789 Fransız İhtilali,, Osmanlı Devleti nde yenilikçi padişahlar dönemi nin başlangıcıdır III Selim, 1808 e dek süren iktidarında, askeri, idari, finansal ve iktisadi alanlarda birincil köklü değişiklikleri başlattı Bu köklü metamorfoz çabaları daha fazla askeri alanda olmuştur Batı orduları karşında alınan mağlubiyetler sonunda her yerde başarılar kazanmak amacı güdülüyordu Bu uğurda III Selim Nizamı Cedid i (Yeni Harmoni) teşkil edecektir Hareket esas itibariyle, dış görüntüsünde belirlendiği üzere yalnızca askeri değildir Talim ve terbiyesi kalmamış bir insan yığınından ibaret olan yeniçeriler aleyhinde modern bir ordu tesis etmenin yanına, ulema sınıfının nüfuzunu zarar vermek, selâhiyetlerini azaltmak ve keza Avrupalıların sanat ve ilimdeki ilerlemelerine iki taraflı olucu sınâi, ziraî, iktisadi müesseselerden iktibaslar yerine getirmek özlem ve iştiyakı mühim rol oynamıştır
Yenileşme çabalarının süreklilik kazanması ancak II Mahmud un saltanatının son devresinden itibaren mümkün olabildi Zarar gören devlet otoritesini gidermek, iç ve dış güvenliği sağlayabilecek askeri güce sahip edinmek, parasal ve ekonomik yapıyı kuvvetlendirmek ve nihayet sosyal gereklilik olarak öne çıkan yenilikleri yapmak Sultan ın esas amacı idi İşte 1808 tarihinde Padişahın arzusu üzerine Anadolu ve Rumeli Beylerbeyleri İstanbul a gelmişler ve devletin bu kötü durumuna son vermek için çareler aramaya başlamışlardır Neticede Sadrazam ve Anadolu ve Rumeli Beylerbeyleri bir metin tespit edip, bu metinde belirli esaslara vefalı kalındığı takdirde, Osmanlı Devleti nin eski haline gelmesinin mümkün olduğu görüşünde birleşmişlerdir Bu metne Senedi İttifak ismi verilerek 7 Ekim 1808 tarihinde bildiri edilmiştir Bu imzalanan metin o tarihe gelinceye dek hükümdarlık haklarını hiçbir tescil ve şarta alt olmaksızın kullanabilme hakkını bu metinle saptama edilen esaslara tarafından sınırlandırılmıştır
Osmanlıda başlayan bu yenileşmenin yanına batılaşma hareketleri iç ve dış sebepler sonucunda devam etmiştir *
